Küresel krize, içeride talep daralmasına, ihracattaki duraklamaya rağmen Türk ekonomisinin iş arayanlara iş imkanı yaratmaya devam ediyor.
Bu sevinilecek bir gelişmedir.
2015 Aralık ayında 15 yaş üstü olup da çalışmaya hazır kadın ve erkek sayısı (ki biz bunlara işgücü diyoruz) 29 milyona ulaştı. Bir yıl önceye göre çalışmaya hazır nüfustaki artış 865 bin kişi.
Bunların 806 bini iş bulabildi.
İş arayanların 59 bini işsizler ordusuna eklendiği için işsiz sayısı 3 milyon oldu..
İşsiz sayısının çalışmaya hazır nüfus (işgücü) sayısına bölünmesi ile işsizlik oranı belirleniyor. Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 10.8 oldu. 2014 Aralık ayında işsizlik oranı yüzde 10.9 idi.
İstihdamdaki gelişmeleri sadece işsizlik oranına bakarak değil, çalışmak isteyenlerin, çalışanların ve işsizlerin sayısına bakarak değerlendirmek gerekir.
Bizde çalışmak isteyen sayısı artıyor. Her yıl bir milyona yakın insan iş arayanlar kuyruğuna ekleniyor.
İş arayanlar kuyruğu bu kadar hızla büyürken aynı hızla iş yaratamazsak işsizler ordusunun büyümesi önlenemez.
Biz iş arayanların çoğuna iş bulabiliyoruz. Azı işsiz sayısını artırıyor.
İşsizlik oranları yıl içinde aylara, mevsimlere göre büyük dalgalanma gösteriyor. 2014 Aralık ayında yüzde 10.9 olan işsizlik oranı 2015 yılı Ocak ayında yüzde 11.3 olduktan sonra Mayıs ayında yüzde 9.3’e kadar geriledi, sonra tekrar yükseldi. Kasımda yüzde 10.5 olduktan sonra Aralıkta yüzde 10.8 oranına ulaşmıştı.
Bizim istihdam yapımızın özelliği çalışanların çok büyük bölümünün ücretli ve yevmiyeli çalışması.
28 Milyon çalışanın 18 milyonu, kabaca yüzde 70‘e yakını ücretli ve yevmiyeli çalışanlar.
Çalışanların yüzde 17’si kendi hesabına çalışıyor.
İşverenlerin oranı sadece yüzde 4.5 kadar. Kalanlar ücretsiz aile işçisi.
İstihdamda hedef çalışanların büyük bölümünün sanayi üretimine katkıda bulunmasıdır.
2015 Yılı Aralık ayı verilerine göre toplam çalışanların yüzde 20’si sanayide, yüzde 19’u tarımda, yüzde 7’si inşaatta çalışıyor. Çalışanların yarıdan fazlası yüzde 54’ü hizmetler sektöründe.
Hizmetler sektörü istihdam ambarı durumunda.
Aralık ayı itibariyle, bir yılda yeni iş bulabilenlerin 806 bin kişinin 715 bini hizmetler sektöründe iş sahibi olabildi.
Bir yılda sanayide iş bulabilenlerin sayısı 45 bin, inşaatta iş bulabilenlerin sayısı 49 bin artarken, tarımda çalışan sayısı 7 bin azaldı.
Çok önemli bir gelişme, ekonomideki zorluklara rağmen, işten çıkarmaların olmaması, hemen her sektörde çalışan sayısının artmasıdır.
Tabii ki her iş arayanın iş bulması, çalışan sayısının artması önemli. Fakat ekonominin daha fazla insana iş yaratabilmesi, çalışanların ekonomiye katkıları ile mümkün olabilir.
Çalışanların ekonomiye katkıları, çalışan sayısı arttıkça üretimin artması ile belli olur.
DÜNYA’da, dün, İsmet Özkul “Sanayide Verimlilik” Konusunu işledi.
Çalışan başı verimlilik endeksi ortalamasının 2008 yılından buyana gerileme içinde olduğunu belirtti. Toplam sanayide çalışan başına verimlilik 2015 yılında yüzde 0.78 oranında gerilemiş durumda. İmalat sanayinde gerileme yüzde 1.19 oranında.
Açık anlatımıyla sanayi sektöründe istihdam artışı gerçekleşirken, artan çalışan üretim artışı sağlamıyor. Mevcut üretimden pay alıyor.
İşe alınanlar üretime katkı sağlamaz ise istihdam artışının sürmesi mümkün olamaz.