2014 yılının ilk 10 ayında cari açığımız 33.8 milyar dolardı. Bu yıl aynı dönemde 25.4 milyar dolara geriledi. Açık 10 ayda 8.4 milyar azaldı.
Bizim cari açık sorunumuzun gerisinde dış ticaret açığımız vardır. İhracat gelirimizin ithalatı karşılayamaması vardır.
İlk 8 ayda (cari açık hesabında kullanılan mal dengesi hesabı ile) ithalat ve ihracat arasındaki açık yüzde 22 oranında azalınca, cari açık da yüzde 25 oranında küçüldü.
Cari açığın kalıcı olarak küçülmesi; (1) İhracatın artırılması (2) İthal edilen malların içeride üretiminin başlaması ile mümkün olabilir.
Henüz bu 2 konuda gelişme olmadığı için cari açığın küçülmesinin ardında, ekonominin yavaşlaması, başta enerji fiyatları olmak üzere ithal fiyatlarındaki gerileme var.
Üretim artmayınca ithal girdi talebi de artmadı. Dışarıda fiyatlar ucuzladı. Petrolü, sanayi girdilerini ucuz ithal ettik.
Yılın ilk on ayında ithalattaki düşüşün yüzde 54’ü enerji faturasındaki azalmadan kaynaklandı.
Cari açık ayda 5-6 milyar dolara tırmanmış, ayda 3 milyar dolarlara dönünce sevinmiştik. Ekimde cari açık, l milyar doların da altına indi. 133 milyon dolar olarak gerçekleşti. 12 aylık açık 38.1 milyar dolar oldu. Ekim 2010’dan bu yana en düşük seviyesine geriledi.
• Cari açığın küçülmesi önemlidir ama finansmanı daha da önemli.
• Sermaye hareketi ile ekim ayında ülkeye net 1.1 milyar dolar sermaye girişi oldu.
• Net hata noksan kaleminde (Nereden geldiği, nereye gittiği belli olmayan dövizde) ise 2.1 milyar dolarlık çıkış görüldü.
• Net döviz girişi açığı karşıladı ama nereye gittiği belli olmayan 2.1 milyar dolarlık çıkış nedeniyle döviz rezervleri 1.2 milyar dolar azaldı.
• Yılın ilk on ayında doğrudan yabancı yatırım girişi net 90 milyar dolar. Bunun 3.3 milyar dolarını yabancıların gayrimenkul alımı için getirdikleri dövizler oluşturuyor.
• Yılın ilk on ayında 0.9 milyar dolar, DİBS’ten 6 milyar dolar çıkış görüldü.
• Bankalar ve Diğer Sektörler: Ocak-ekim döneminde bankalar nette 4.9 milyar dolar, diğer sektörler 9.8 milyar dolar yurtdışından kredi kullandılar.
• Yıl sonu cari açık beklentimiz: 35 milyar dolar. (Milli gelirin %4.9’u)