Murat Berk / Yapı Kredi Yatırım
Yorumlarımızda son aylarda dünyanın birçok yerinde yaşanan büyümenin ivme kaybına ve maliyet yönlü enflasyonist baskıya yönelik işaretlerinin olduğunu aktarıyoruz. Bu ekonomik görünümün yansımalarından biri olan kemer sıkma politikasının, giderek artan eleştirilere maruz kalması da son derece önemli bir nokta. Daha önce benzer tartışmaların Hollanda'da koalisyonda çatlağa yol açmış olmasını bir örnek olarak göstermiştik.
Avrupa tarafında yaşanan politik gelişmelerin çok önemli olduğunun altını bir kez daha çizmek istiyoruz. Nitekim Yunanistan ve Fransa'daki seçim sonuçlarına baktığımızda ne demek istediğimiz biraz daha netleşiyor. Büyüklüğü nedeniyle Fransa'daki seçimler daha fazla dikkat çektiyse de Yunanistan seçimlerinin aslında daha önemli olduğunu düşünüyoruz. Yunanistan'da ortaya çıkan tablonun ise olumlu olmadığını söylemek gerekiyor. Şu anki görüntü itibariyle PASOK ve Yeni Demokrasi partilerinin hükümet olmak için yanlarına Demokratik Sol partiyi alması gerekiyor. Fakat eKathimerini gibi değişik kaynaklarda yer alan haberlere göre bunun düşük bir ihtimal olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla Yunanistan'ı sancılı bir süreç bekliyor gibi görünüyor.
Bizce bu noktada tekrar büyük resme bakma ve bir durum analizi yapma gereği ortaya çıkıyor. Gelişen olayları ve haberleri an an izlemek, belli bazı konulara odaklanmak, olayları takip etme ve anlama çabasındaki insanlar için bir avantaj olmasına rağmen büyük resme belli bir tarih perspektifi içinde bakmak gerekir.
İçinde bulunduğumuz ortamı bütünüyle ele aldığımızda, Avrupa'da uygulanmaya çalışılan ve basitçe "kemer sıkma" önceliği olarak nitelendirebileceğimiz maliye tedbirlerinin gittikçe daha fazla sorgulanır hale geldiğini görüyoruz. Oluşmaya başlayan hafif stagflasyonist ortamda ise bunu tek bir ülkenin ve/veya geçici bir durumu gibi görülmesinin ise sakıncalı olabileceğini düşünüyoruz.
Geçen hafta da ifade ettiğimiz gibi, olaylara bu şekilde baktığımızda ve İspanya gibi ülkelerde işsizliğin genelde yüzde 23, genç nüfusta yüzde 50 olduğunu düşündüğümüzde sıkı maliye tedbirlerinin uygulamasında bir takım sorunların yaşanması çok şaşırtıcı olmayacaktır.. Dolayısıyla piyasadaki genel görüşün aksine olup bitenleri sürpriz olarak nitelendirmiyoruz. Bizce esas sürpriz piyasanın bu konulara belki de yeterince odaklanmamış olmasıydı.
Şartlar bazı açılardan çok farklı olsa da dünyanın yaşadığı son stagflasyon dönemi ve o zamanki tartışmaları hatırlayalım. Bu şekilde olup bitenleri daha farklı okumak ve gelecek adına genel kabul gören görüşlerden farklı bazı ihtimallerin de bulunduğunu görmek mümkün olabilir.