ABD Merkez Bankası Başkanı Bernanke'nin " ABD ekonomisinde işler düzeliyor,işsizlik oranı düşüyor,enflasyon tehlikesi yok" dediği için dünya piyasaları çalkalanmaya başladı.
Küresel piyasalardaki çalkantı Türkiye'de kısa sürede daha güçlü hizzediliyor. Ne var ki, bizim iyi-kötü bir özelliğimiz var.
Biz krize çabuk giriyor,çabuk çıkıyoruz.
Dünya piyasalarındaki çalkantı uzun sürmeyebilir. Taşlar kısa sürede yerine oturabilir.
Biz öncelikle kendimize bakalım.
Olan bitenlerin bizim için değişik açılardan önemi var.
1)Küresel çalkalanma döviz ve faiz fiyatında dengeyi bozacak .Döviz fiyatı ve TL'nın faizi yükselecek.
Küresel piyasalarda para hareketlerinin yön değiştirmeye başlaması, sermaye sahiplerinin, risk ve faiz konusundaki değerlemelerinde ortaya çıkan değişiklikler, Türkiye'ye döviz akımını etkileyecek. Döviz girişi yavaşlayacak. Dış kaynakların vadesi kısalacak,maiyeti (faiz+risk primi) artacak.
2)Tüketicinin ,yatırımcının,üreticinin bozulan morali nedeniyle harcama ve borçlanma istekleri azalacak.
3)Bütün bunların etkisinde iç piyasada durgunluk derinleşecek. Bizim iç piyasa konusunda katmerli bir şansızlığımız var.
1)Cari açık riskinin büyümesi karşısında Hükümet iç talebi kısacak tedbirler aldı.Bunun sonucu içeride tüketim harcamaları azaldı. Piyasalar küçüldü.Bu üretime ve yatırıma yansıdı. Ekonomide büyüme yavaşladı.
Yılın ilk aylarında piyasada hafif bir iyileşme ortaya çıktı ama,Anadolu piyasası bir türlü belini doğrultamadı.
2)Piyasalar birz belini doğrultacak gibi derken "Gezi Parkı" olayları başladı. Bu olaylara polisin müdahalesi, Hükümet'in gerginliği yok edecek politikalar yerine gerginliği tırmandıracak politikaları benimsemesi sonucu, Gezi Parkı 'nda esen olumsuz rüzgar, Anadolu piyasasını vurmaya başladı.
3)Derken Bernanke'nin başlattığı fırtına,gün geçmeden döviz fiyatını ,faiz oranını "üfürdü".Doların ve faizin pahalılanması piyasalarda şok etkisi yarattı. Kurulu dengeler alt üst oldu.Alacaklı da borçlu da panik halinde.
İşte bu üç olumsuz gelişmenin etkisinde kalan iç piyasanın bu yaz aylarında "işi zor" …
Tabii ki yeni şartlara göre yeni bir denge kurulacak. Fakat böyle bir dengenin kurulması zaman alacak.
Önemli olan da bu.Yeni dengenin kısa sürede oluşması. Bu da belirsizliklerin ortadan kalkmasına,güven ortamının oluşmasına bağlı.