Dövizi özel sektör buluyor

Hazine Müsteşarlığı 2010 yılı sonu itibariyle toplam dış borç göstergelerini açıkladı.

Toplam dış borcumu 290 milyar dolar. Milli gelire göre büyüklüğü yüzde 39.5 oranına düşmüş ki, bu çok güzel bir gösterge.

Bilindiği gibi AB ülkeleri dış borçlarını milli gelirlerinin yüzde 60 altında tutmaya çabalıyor. Koskoca Almanya ve Fransa bile krizde bu sınırları aştı.

2009 yılından 2010 yılına toplam dış borç artışı sadece 22 milyar dolar olarak görülüyor.

Dış borç gündeme geldiğinde genelde kamunun büyük borcu olduğu sanılır. Toplam 290 milyar dolar dış borçta kamumun borcu sadece 89 milyar dolar. Merkez Bankası'nın 12 milyar dolar borcu var. Kalan 189 milyar dolar borç özel sektörün borcu.

Bu çok önemli. Görülüyor ki özel sektörün finansmanında artık TL cinsi borç dışında, dışarıdan sağlanan döviz borcu büyük önem taşıyor.

Merkez Bankası para politikası ile içeride TL'yi sıktıkça, içeride faiz ve kredi maliyeti yükseldikçe özel kesim dışarıdan para buluyor.

Ülke içinde 2 para birimi yan yana işlem görünce bunlardan sadece TL'sinin miktarını kısmak hiçbir sonuç veremiyor.

Özel kesimin borçlarının 72 milyar doları kısa vadeli 117 milyar doları uzun vadeli borç.

Bir yıl ve daha vadeli borçlarda bankaların yurtdışından 28 milyar dolar dolayında kaynak kullandıkları görülüyor.

Reel sektör dediğimiz şirketlerim kredileri 83 milyar dolar. Nerede ise kamunun 89 milyar dolarlık borcuna yetişmiş durumda.

Krizde görüldü ki önemli olan dış borcun çevrilebilmesi. Açık anlatımıyla her yıl vadesi gelen taksit ödemesi ve faiz için yeniden borçlanmaya gidilebilmesi.

Bizim ana para ve taksit yükümlüğümüz 2010 yılında 55 milyar dolar idi. Ödemelerde hiçbir aksama olmaması da bizim avantajımız.

Özet olarak tabii ki borç iyi bir şey değil ama bizim dış borçlarımızın yükü de korkulacak boyutta değil.