Dövizi bulduk, çatır çatır da yedik!

Cari işlemlerde mart ayında verdiğimiz tüm tahminleri geride bırakan açığı irdelerken bir noktayı yine gözden kaçırıyoruz. Ne yazık ki, her zaman olduğu gibi, demek gerekiyor…

Bu açığı nasıl verdik? Biz yazmaktan bıkmayacağız. Gerçeği bilenler, "yeter artık" diyorlarsa, aflarına sığınıp yazmaya devam edeceğiz.

Martta böylesine yüksek açık verdiğimize göre, demek ki bu açığın karşılığı olan dövizi bulmuşuz. Ya daha önce, ya açığı verdiğimiz an, ya da açığı verme aşamasında borçlanarak… En yalın, en tartışılmayacak gerçek bu. Bunun başka yolu yok! Nokta… Bu konuyu kapatalım… Teorik bilgi eksikliğine dayalı yanlış yorumlar konusunu geçip rakamlara bakalım.

Mart ayında inanılmaz bir döviz girişi yaşandığı gözleniyor. Öyle ki, yalnızca mart ayında sağlanan finansman, ilk iki ayın toplamından daha fazla. Ocak ve şubatta sırasıyla 5.4 ve 4.8 milyar dolar olmak üzere toplam 10.2 milyar dolarlık bir finansman sağlanmıştı. Yalnızca mart ayında sağlanan finansman ise 12.1 milyar dolara ulaştı.

Mart ayında giren döviz öyle fazla ki, kasalar öylesine dolup taşmış ki, daha önceki aylarda finansman cari açığın altında kalır ve fark net hata ve noksan kalemindeki girişle kapatılırken, bu kez finansman cari açığın çok çok üstüne çıkmış durumda.

Ocakta 6.1 milyar dolarlık cari açığa karşılık 5.4 milyar dolarlık finansman sağlamışız, 863 milyon dolarlık rezerv artışı olmuş, yani negatif olarak işlem gören bu miktarda bir döviz rezerve eklenmiş (bir kısmı IMF'ye ödeme), oluşan açık da 1.6 milyar dolarlık net hata ve noksan girişiyle kapatılmış.

Şubatta rakamlar farklı ama eğilim aynı. Cari açık 6.3 milyar dolar, finansman 4.8 milyar dolar, rezerv varlıklardaki artış 349 milyon dolar, net hata ve noksan ise 1.8 milyar dolar.

Martta tablo tümüyle değişmiş. Cari açık rekor kırmış kırmasına ama, asıl rekor finansmanda. Mart ayında 9.8 milyar dolarlık cari açığa karşılık, bu açıktan çok daha yüksek düzeyde 12.1 milyar dolarlık bir finansman sağlamışız.

Peki, bu finansmanın kaynakları neler? En çok dikkati çeken doğrudan yatırımlar. İlk iki ayın toplamında 1.2 milyar dolar olan doğrudan yatırım girişi, mart ayında 2.8 milyar dolara çıkmış. Üstelik bu net rakam. Yalnızca giriş çok daha yüksek bir rakam, 4.4 milyar dolar. Bu girişin hemen hemen tümü, 4 milyar doları finans kesimindeki hisse devirlerinden oluşmuş. Bu hisse devirlerinin de bazı bankalarla ilgili olduğunu biliyoruz. Yani ortada, doğrudan yatırım olarak geçen, ama yeni bir yatırımı öngörmeyen, öte yandan da uçan-kaçan cinsten sıcak para olmayan bir para girişi var. Ne çok iyi, ne çok kötü…

Marta sıcak para girişi ise tüm hızıyla sürmüş. Yabancılar, ocakta 2.7 milyar, şubatta 2.3 milyar dolarlık devlet iç borçlanma senedi almışlardı. Marttaki alım ise 4.9 milyar doları bulmuş.

Sonuçta, diğer giriş-çıkışlarla birlikte mart ayındaki finansman kalemi, bir başka ifadeyle net döviz girişi 12.1 milyar dolar gibi rekor bir düzeye ulaşmış.

İşte Türkiye de bu dövizi "çatır çatır" harcadı!

Harcadı, bitiremedi… 12.1 milyar finansman sağlanmış, net hata ve noksan kaleminden de 949 milyon dolar girmiş, etti mi 13 milyar dolar… Cari açık deseniz 9.8 milyar dolar. Yapılacak belli, aradaki 3.1 milyar dolarlık fark, resmi rezerve eklenmiş, bir miktar da IMF'ye ödenmiş.

Bakar mısınız, mart ayında öyle bir döviz bolluğu içinde yüzmüşüz ki Cumhuriyet tarihinin rekor cari açığını kapattığımız gibi, bir ayda döviz rezervine de 3.1 milyar dolar eklemişiz.

Bu döviz geldiği sürece, cari açığın önünde kimse duramaz!