Uzun yıllar küresel piyasalardaki para bolluğu nedeniyle ucuz faize ve dövize alıştık.
Şimdilerde küresel dalgalanmalar sonucu ülke paralarının değerinde ve ülkelerdeki faiz oranlarında önemli değişimler ortaya çıktı.
Bugünlerde değişimin başındayız. Yarın ne olacağı belli değil.
Ama bugün yükselen döviz ve faiz fiyatlarına bakarak içeride bir endişe havası yaratılıyor.
Kamu ve özel sektörün döviz borçlarının anapara ve faiz yükü konusunda hesaplar yapılıyor.
Bu hesaplamalar yapılırken, özel kesimin döviz varlığının döviz fiyatlarındaki etkilenmeden nasıl arttığı dikkatlerden kaçıyor.
Bankalarda yaklaşık 102 milyar dolar döviz hesabı var. Bunun 60 milyar doları bireylerin 42 milyar doları şirketlerin döviz birikimi.
Döviz fiyatı artınca bu hesaplardaki birikimler de değerleniyor.
Gelelim özel sektörün döviz borcuna.
2012 Yılı sonunda özel sektörün toplam döviz borcu 169 milyar dolardı. Bunun 81 milyar doları bankaların kalan 88 milyar doları reel sektörün borcuydu.
Merkezi Hükümetin dış borcu ise 82 milyar dolardı. Bu borca 2013 yılında 7.7 milyar dolar faiz ödeneceği tahmin ediliyordu.
Rakamlar gösteriyor ki, Merkezi Hükümet döviz fiyatları ve faiz artışından pek fazla etkilenmez.
Bankalar, ciddi kuruluşlar olarak risklerini daha önce dengelemiştir. Aynı değerleme özel sektör için de söz konusu. Yurt dışından borçlananlar her halde döviz riskini dikkate almıştır.
Bu nedenle, dış borçlara bağlı olarak bankaların ve reel sektörün büyük riskler altında kalması beklenmemelidir. Tabii ki bir fatura ödenecektir. Ama bu fatura ekonomide yıkıntıya yol açmayacaktır.