İnsanlar birikimlerini herhangi bir yatırım aracına bağlarken, bankalardaki mevduat hesabına yatırırken, dolar, euro veya altın satın alırken iki noktaya dikkat ederler:
1) Birikimim riske uğrar mı? Yok olur mu? Veya erir mi?
2) Birikimimi bağladığım yatırımın net getirisi ne olur?
Net getiri demek, hem vergiden, hem enflasyondan arındırılmış getiri demektir. Bankalar mevduat hesabına faiz ödüyor ama, bu faizin vergisini keserek birikim sahibine ödeme yapıyor. Buna ek olarak enflasyon var.
Ekim ayında enflasyon yüzde 7.71 oldu. Geçen ekim ayında bir yatırım aracına 100 TL bağlayanın bu ekim ayında birikiminin en az 107.71 TL olması gerekiyor.
Eğer yıllık net getiri 7.71 TL'nin altında ise, birikim sahibinin ana parası erimiş demektir.
Ne var ki 2013 yılı Ekim ayı sonunda, parasını dolara, euroya bağlayanlar dışında, tüm yatırım araçları, birikim sahiplerinin zarara uğramasına neden oldu.
-Bono faizi 2012 yılı sonunda yüzde 6.15 idi. Ekimde yüzde 7.80 oldu ama, enflasyon nedeniyle bonoya yatırım yapanlar yüzde 0.91 kaybetti.
-Üç ay vadeli mevduat faizi yüzde 7.70’den yüzde 8.46’ya yükseldi ama, bankada mevduatı olanlar yüzde 0.71 kayba uğradı.
-Gram altının gramı 95 TL'den 84 TL'ye gerilediğinden (reel değil) nominal kayıp yüzde 11.19. Enflasyon da hesaba katıldığında kayıp yüzde 16.93 TL oluyor.
-Cumhuriyet 635 TL'den 571 TL'ye gerileyince, Cumhuriyet altınına para bağlayanların 10 aylık kaybı yüzde 15.95 TL'ye ulaştı.
-İMKB Endeksi 78 binden ekim sonunda 76 bine geriledi. Yatırımcının reel kaybı yüzde 8.36 oldu.
Kazandıranlar neler?
-Dolar yılsonunda 1.79 TL iken 1.99 TL olunca, dolara para bağlayanlar nominal olarak yüzde 11.26, reel olarak yüzde 4.07 getiri sağladı.
-Euroya para bağlayanlar euronun 2.36 TL'den 2.72 TL'ye çıkması sonucu nominal olarak yüzde 15.31, reel olarak yüzde 7.86 kazançlı çıktı.
Halbuki 2012 yılında dolara ve euroya para bağlayanlar reel olarak zarara uğramış, birikimlerini bonoya ve 3 aylık mevduata yatıranlar reel getiri sağlamıştı.
Bu tablo birikimi olanları üzer. Birikimi olan ne yapacağını şaşırır. Evde tutsa enflasyon karşısında birikim eriyecek. Altın bile bu yıl kaybettirdi.
Sadece döviz kazandırıyor.
Bu durumda döviz yatırım aracı olarak öne çıkar. Halbuki her dönemde, özellikle şu dönemde birikimlerin dövize gitmesi ekonomi bakımından çok zararlı bir gelişme olur.