Dr. Mehmet ?afak
Bilindi?i gibi, Batyly ülkelerde oldu?u gibi ülkemizde de kredi karty kullanymy oldukça yaygynla?my? olup, her geçen gün yaygynla?maya da devam etmektedir. Mal ve hizmet alymlarynda kredi karty kullanymy yaygynla?tykça belge düzeni de yaygynla?makta ve kredi karty ile saty? yapanlar fatura ya da fi?lerini de vermek durumunda kalmaktadyrlar. Böylelikle devletin gerek katma de?er vergisi gerekse gelir üzerinden alynan gelir ve kurumlar vergisi gelirleri de artmaktadyr. Maliye Bakanly?y son dönemlerde yapmy? oldu?u düzenlemelerle kredi karty kullanymynyn bu avantajlaryndan daha fazla yararlanabilmeye yönelik ve belge düzenini hafifletici bazy uygulamalary yürürlü?e koymu?tur. Bu kapsamda yapylan düzenlemelerden biri de hekimlerin kredi kartyyla yaptyklary tahsilatlara ili?kindir.
Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257'nci maddesinin Maliye Bakanly?y'na verdi?i yetkiye istinaden çykarylan 379 syra numaraly Vergi Usul Kanunu Genel Tebli?i ile serbest meslek faaliyeti icra eden hekimlerin (di? hekimleri ile veteriner hekimler dahil), i?yerlerinde anylan tebli?de belirtilen özellikleri haiz kredi karty okuyuculary (POS) bulundurmalary ve kredi karty ile yapylan ödemelerde bu cihazlary kullanmalary zorunlulu?u getirilmi? ve bu cihazlarla düzenlenecek POS fi?lerinin, anylan mükelleflerce yürütülen serbest meslek faaliyetlerinde Vergi Usul Kanunu uyarynca düzenlenmi? "serbest meslek makbuzu" olarak kabul edilece?i açyklanmy?tyr. Ba?ka bir deyi?le; bu POS fi?leri düzenlendi?i takdirde, ayryca serbest makbuzu düzenlenmeyecektir. Ancak, kredi karty dy?ynda yaptyklary hizmet bedeli tahsilatlarynda ise (nakit, çek vb.), serbest meslek makbuzu düzenlenecektir.
379 nolu VUK Genel Tebli?i'nde bu uygulamanyn (POS bulundurma ve kredi kartlary ile yapylan ödemelerde bu cihazlary kullanma zorunlulu?u) 01.06.2008 tarihinden itibaren ba?layaca?y açyklanmy?, ancak daha sonra 30.05.2008 tarihli Resmi Gazete'de yayymlanan 382 syra numaraly Vergi Usul Kanunu Genel Tebli?i ile zorunlulu?un ba?lama tarihi 01.09.2008 tarihi olarak de?i?tirilmi?tir.
Ancak, 01.06.2008 tarihinden itibaren, dileyen hekimler (di? hekimleri ile veteriner hekimler dahil) 01.09.2008 tarihini beklemeden, uygulamaya daha erken ba?layabilecekler ve bunlaryn 379 syra numaraly Genel Tebli?'de yer alan özellikleri haiz POS cihazyny i?yerlerinde bulundurmalary ve kullanylmalary halinde bu cihazlarla düzenlenen belgeler "serbest meslek makbuzu" olarak kabul edilecek, ayryca serbest meslek makbuzu düzenlemeyeceklerdir.
1- Cihazlaryn ve belgelerin özellikleri:
Anylan hekimlerce kullanylacak POS cihazlary ve bunlar tarafyndan üretilen belgelerin a?a?yda sayylan özellikleri haiz olmasy gerekmektedir:
a) Belge üzerinde; mükellef bilgileri, tarih, saat, syra no, hizmetin cinsi, vergi dahil tutary vb. bilgiler ve "Bu belge VUK uyarynca serbest meslek makbuzu yerine geçen belge hükmündedir" ibaresi yer alacaktyr.
b) POS'lardan her günün sonunda günlük kapany? raporu (Z raporu) alynabilecektir.
POS'lar, yukaryda sayylan özellikleri haiz olup olmady?ynyn tespitine yönelik olarak Maliye Bakanly?y'nca herhangi bir onay i?lemine tabi tutulmayacaktyr. Ancak ?ekil ve muhtevasy itibariyle 379 nolu tebli?in 3 nolu ekindeki örne?e uygun olmayan POS fi?leri, Vergi Usul Kanunu uyarynca düzenlenmi? belge hükmünde sayylmayacaktyr.
2- POS cihazlarynda kullanylacak ka?yt rulolar:
Yukaryda özellikleri belirtilen POS cihazlary kullanylmak suretiyle düzenlenen belgelerdeki bilgiler tam (anla?ylabilir kysaltmalar olabilir) ve açyk olacak, silik ve okunaksyz belge verilmeyecektir.
Piyasadaki POS'laryn bir kysmynda halen kullanylmakta olan mikrokapsüllü karbonsuz kopyalama ka?ytlary (dekaform self contained vb.) darbe, katlanma, kyry?ma gibi etkilerle kolaylykla kararyp silinmekte ve fi?ler okunamaz hale gelmektedir. Bu nedenle, Vergi Usul Kanunu uyarynca düzenlenmi? belge hükmünde b