Dış ticarette sürpriz yok!

TÜİK ocak ayında ihracatın 10.4, ithalatın 17.4 milyar dolar olarak gerçekleştiğini açıkladı. Buna göre ocak ayında 7 milyar dolar ticaret açığı verildi. Yapılan anketler, 6.5 milyar dolarlık bir ticaret açığına işaret ediyordu. Biz de dün bu köşede, ocak ayı ihracatının daha önce Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan 10.6 milyar dolara yakın gerçekleşmesinin beklendiğini, bu rakamın artı-eksi 100 milyon dolar sapma gösterebileceğini yazmıştık. Dünkü yazıda ayrıca, ithalde alınan KDV'den yola çıkarak ocak ayı ithalatının 16.5-17.5 milyar dolar arasında gerçekleşebileceğine değinmiştik. Daha sonra da ithalatın tahmin aralığının orta noktası olan 17 milyar düzeyinde oluşması ve 10.6 milyarlık ihracatla 6.4 milyar dolar ticaret açığı verilebileceğine dikkat çekmiştik.

İthalat, tahmin aralığının 400 milyon dolar kadar üstüne çıkınca, ihracat da TİM'in rakamına göre yaklaşık 200 milyon dolar aşağıda gerçekleşince ticaret açığı öngörüleni 600 milyon dolar aştı. Ama yine de ocak ayında geçen yılkinden daha az açık verildi.

Ocak ayında ihracat 10.4 milyar dolar olarak gerçekleşirken geçen yıla göre yüzde 8.6 arttı. İthalat ise 17.4 milyar dolar olurken geçen yılın yalnızca yüzde 2.8 üstüne çıktı. Bu değerlere göre dış ticaret açığı yüzde 4.7 azalarak 7.4 milyar dolardan 7 milyar dolara indi.

Yıllıklandırılmış durum

Ocak sonundaki yıllık ihracat 135.8 milyar dolara ulaştı. Aynı ay itibariyle yıllık ithalat ise 241.3 milyar dolar oldu. Buna göre dış ticaret açığı 105.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yıllık ticaret açığı 106.7 milyar dolarla geçen yılın ekim ayında zirveye çıkmış; daha sonra azalmaya başlayan açık kasımda 106.5, aralıkta 105.9 milyar dolara gerilemişti.

Bu arada, yıllık dış ticarette ihracatın ithalatı karşılama oranı açısından ocak ayında son sekiz ayın en olumlu tablosu oluştu. Yıllık bazdaki ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın mayıs ayında yüzde 57.1 düzeyinde bulunuyordu. Yüzde 57.1'den sonraki en yüksek ikinci oran, yüzde 56.3 ile bu yıl ocak ayında gerçekleşti.

İhracatın ithalata oranı açısından ortaya çıkan bu tablo, bir anlamda bardağın dolu tarafı. Değerlendirme elbette yalnızca karşılama oranı açısından yapılamaz. Yıllık baza getirilmiş rakamların değişimi ise bir yıl öncesinin hala çok uzağında olduğumuzu gösteriyor.

Geçen yıl ocakta yıllık ihracat 115.6 milyar dolar, ithalat 190.8 milyar dolar ve ticaret açığı 75.2 milyar dolardı. Söz konusu tarihte ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 60.6 düzeyinde bulunuyordu.

Aradan geçen bir yıllık dönemde yıllıklandırılmış ihracat yüzde 17.5 artarken, ithalattaki artışın oranı yüzde 26.5'i buldu. Bu dönemde ticaret açığı ise yüzde 40.4 büyüdü. Üstelik bu rakamlar, son aylardaki değişim oranları ihracat lehine döndüğü halde gerçekleşti.

Cari açık 5.5 milyara inebilir

Dış ticaret açığının belli olması, cari açıkla ilgili tahmin yapmayı kolaylaştıran bir etken. Çünkü dış ticaret, cari açığın düzeyine ilişkin en önemli ipucu niteliğinde.

Ocak ayındaki 7 milyar dolarlık ticaret açığının yaklaşık 5.5 milyar dolar civarında bir cari açık doğurması bekleniyor. Geçen yıl ocakta 6 milyar dolar cari açık verildiğini hatırlatalım.

 Yıllık dış ticaret nasıl seyrediyor? (Milyon dolar)