Dış ticaret açığının büyümesi cari açığı da büyütüyor

Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com
Ocak-şubat ayları cari açığı, 2012 yılında 9.9 milyar dolardı. 2013  yılında 10.9 milyar dolar oldu.
 
İki ayda cari açıkta 1 milyar dolar büyüme hazmedilebilir bir büyümedir, ama gene de  olumsuz bir gelişmedir.
 
Cari açığımızın ardında ithalat büyümesi vardır.
 
TÜİK'in  fob ihracat ve cif ithalat rakamlarına göre dış ticaret açığının bir yıl önceye kadar büyümesi  2013 ocak ayında  yüzde 2.6 iken, şubat ayında yüzde 15.2'ye ulaştı.
 
Çünkü ocak ayında ithalat bir yıl önceye göre yüzde 7.6 artmışken, şubat ayında yüzde 8.3 oranında arttı.
 
Görülüyor ki ithalatta bir uyanma var. Ve de ihracat artışı bu büyümeyi izlemekte zorlanıyor.
 
Genelde söylenen yılbaşından bu yana talebin canlanmaya başlaması. Bizde  talep canlandı mı ithalat artar.
 
Merkez   Bankası cari açığı belirlerken  ithalatı da fob olarak değerlendiriyor. Dış Ticaret Açığı yerine de Mal Dengesi deyimini kullanıyor.
 
Cari açık hesabına esas "mal dengesi" rakamlarına göre 2012 yılının ilk 2 ayında 10.6 milyar dolar olan açık 2013 yılının aynı döneminde 11.5 milyar dolar oldu.
 
Görülüyor ki mal dengesi 1 milyar dolar gelişme gösterdiğinde cari açık da 1 milyar dolar büyüyor.
 
2013 yılının özelliği, cari açığın finansmanının bir yıl önceye göre daha  kolay olması.
 
Sermaye hareketlerinde net olarak  giriş 2012 yılında 5.5 milyar dolar iken 2013 yılında 17.3 milyar dolar oldu. 
Buna karşılık dikkati çeken 2012 yılının ilk 2 ayında nereden geldiği belli olmayan 3.5 milyar dolarlık döviz girişine karşın bu yıl 1.4 milyar dolarlık döviz çıkışının olması.
 
Ocak ayındaki 223 milyon dolarlık girişten sonra şubat ayında 1.6 milyar dolarlık çıkış dikkati çekiyor.
 
2012 yılının ilk 2 ayında doğrudan yatırım girişi net 1.4 milyar dolardı, 2013 yılında bu rakam 797 milyon dolara geriledi.
 
Portföy yatırımları 2.1 milyar dolardan 3.9 milyar dolara yükseldi.
Fakat en büyük değişim, net kredi kullanımında oldu.
 
2012 yılının ilk 2 ayında 1.9 milyar dolar net kredi girişi olmuşken 2013 yılının aynı döneminde ülkeye net 16.6 milyar dolar kredi girişi oldu.
 
Bu çok önemli bir sermaye hareketidir.
 
Açığın finansmanını aşan ölçüde  sermaye  hareketi (döviz girişi) olunca 2013 yılının ilk 2 ayında 5.0 milyar dolarlık fazlalık  ortaya çıktı. Bu fazlalık bankaların ve Merkez Bankası'nın döviz rezervlerini büyüttü. Ama onun da ötesinde  döviz fiyatının ucuzlamasına, bankaların  genel kredileme güçlerinin artmasına yol açtı.
 
Bütünü ile değerlendirildiğinde ocak-şubat cari açık tablosu, 2013 yılındaki yüzde 4 büyüme hedefini destekleyen  bir tablodur. Cari açıkta 2012 yılına göre ortaya çıkan büyüme  şimdilik hazmedilebilir bir büyümedir.
 
Tüm yazılarını göster