Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) tarafından 11'incisi düzenlenen Gayrimenkul Zirvesi'nde, gayrimenkul firmalarının uyguladığı finansman modelleri ve sektörüm kaynak ihtiyacı tartışıldı.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, bazı firmaların bankaların ve aracı kurumların yapacağı işleri üstlenerek kendilerine özgü finansman modelleri üretmesinin riskine değindi
SPK'nın gayrimenkul sektörü için bazı düzenlemeler yaptığını ifade eden Akgiray, "GYO'ların halka açılma koşullarını oldukça basitleştirdik. Özel sektör tahvili pazarı geçen sene ciddi ivme yakaladı. Kira sertifikası entrümanlarının hem düzenlemesini yaptık hem de vergi asimetrisini ortadan kaldırdık. Gayrimenkul projelerine finansman bulabilmek için hala farklı modeller geliştiren,riske giren girişimciler var. İnşaat yapan firmalar gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) olmanın değerini anlamış değiller" dedi.
Vedat Akgiray, şu değerlendirmeyi yaptı: "Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra 'ben işi yaparım, satarak finanse ederim, kâr ederim' formülü geçerli değil. Bizim gayrimenkule ilişkin ticari faaliyetleri, sermaye piyasaları ile daha yakınlaştırmaya, evlendirmeye ihtiyacımız var."
TOKİ'nin desteği ile yaratılan hareket ülke genelinde giderek yaygınlaşıyor. Büyük şehirlerde ve özellikle İstanbul'da konut be işyeri projelerinde her tırmanış sürüyor.
Bankaların doğrudan talep sahibi veya girişimci üzerinden alıcıları finanse etme konusunda gösterdikleri kolaylık yanında girişimcilerin de kendilerine özgü finansman modelleri geliştirmeleri son günlerde dikkat çekmeye başladı.
Risk, satışa sunulan projelerin yeterince talep bulamaması karşısında girişimcinin karşılaşacağı risklerin çeşitliği. (1) Projeyi tamamlayamama riski (2) Tamamlanan projeyi nakde çevirememe riski.
Talebin sıcaklığı nedeniyle önceleri maket üzerinden daha temeli atılmadan projenin tamamını satma şansına sahip olan girişimciler şimdi aynı şartları bulamıyorlar. Bankaların kredilerinin sınırlandırılması konusundaki hükümet politikası da ciddi bir engel teşkil ediyor.
İşte bu nedenle SPK Başkanı'nın uyarısı önemlidir. Türkiye'de konut sektöründe finansman tıkanıklığı nedeniyle ABD'dekine benzer bir kriz çıkmaz ama inşaat kesimindeki girişimciler ciddi risklerle karşılaşır. Sadece sorunlu girişimciler değil, işini doğru dürüst yapanlar da bundan zarar görür.