Dünyada ve Türkiye’de iş dünyasının özellikle insan kaynağı yönetiminde bir kar topu gibi büyüyerek gelen sorunu artan yetenek kıtlığı krizi. Bazı şirketler bu durumu öngörerek çeşitli önlemler almak üzere planlamalar yaparken bazı şirketlerde ise yetenek kıtlığı henüz yeni yeni hissedilir olmaya başladı ve şirketler alarma geçti. Harvard Business Review Eylül ayı sayısında yayınlanan, Evrim Kuran Danışmanlık Universum Türkiye tarafından on iki yıldır yapılan Türkiye’nin ve Dünyanın En Çekici İşverenleri 2024 araştırma sonuçlarını sizlerle paylaşmak istiyorum. Türkiye genelinde 2024 yılında 61 farklı üniversiteden 43.322 öğrenci ve bu üniversitelerden mezun 15.313 profesyonel ile tamamlanan Türkiye’nin En Çekici İşverenleri Araştırması, gençlerin organizasyonlardan beklentileri, liderlere mesajları ve iş yaşamına bakışlarına dair ışık tutan en kapsamlı gençlik araştırmasıdır.
Bu araştırma sonuçlarında özellikle 2018’den bu yana organizasyonların güven vermesinin, liyakat ilkesine meritokrasiye (yetenekleri ölçüsünde yükselme) dair artan ihtiyacın önemi vurgulanıyor. Araştırmada Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 49’u Türkiye’de iş yaşamında liyakatin yeterli olmadığını düşünmeye devam ediyor. Bu oran yaş ortalaması 28 olan genç profesyonellerde yüzde 62 ve 40 yaş üstü deneyimli profesyonellerde ise yüzde 64. Bu sonuçlar önceki yıllara göre az bir puan da olsa artış göstermiş durumda. Genç ve deneyimli çalışanların şirketlerini önerme oranlarında önceki yıllara benzer bir tablo ile karşı karşıyayız. Genç profesyonellerin sadece yüzde 14’ü, deneyimli profesyonellerin yüzde 16’sı işverenlerini büyük bir memnuniyetle tavsiye ediyor. Birçok şirkette bağlılık anketlerinin yapılacağı bu kritik dönemde bu araştırma sonuçlarını insan kaynakları profesyonelleri nasıl yönetecekler? Peki bu anketi yanıtlayan çalışanlar, diğerlerine tavsiye etmedikleri bir ortamda kalmaya ne kadar niyetli olabilirler? Genç profesyonellerin yüzde 47’si, deneyimli profesyonellerin yüzde 35’i -tüm ekonomik belirsizliklere rağmen- gelecek sene işlerini değiştirmeyi düşünüyor.
Genç profesyonellerin yüzde 62’si işlerini en iyi şekilde yapabilmek için gerekli yetkinliklere sahip olduklarını düşünüyor; bununla birlikte şirketlerinin kendilerine güvendiğini düşünenlerin oranı yüzde 50. Şirketlerin çalışandaki güven algısını tüm gerçekliği ve şeffaflığı ile görebilmesinin önce niyetten geçtiğini düşünüyorum. Çalışanlarım bir şirket olarak bana, yönetime, şirketin vizyonuna ne kadar güveniyor diye sorup, gelen cevapları da önüne koyup, samimi, gerçek, katılımcı ve adil bir yönetim biçimi ile harekete geçerse eğer, çalışan tarafında bunun mutlaka karşılık bulacağına inanıyorum. Genç profesyonellerin sadece yüzde 28’i şirketlerinin vizyonuna güvenirken, yine ancak yüzde 25’i şirketin liderlerine güveniyor. 40 yaş üstü profesyonellerin yüzde 76’sı kendi yetkinliklerine güvenirken, şirketlerinin yetkinliklerine güvendiklerini düşünenlerin oranı yüzde 54. Deneyimli profesyonellerin yüzde 31’i şirketlerinin vizyonuna, yüzde 25’i ise şirket liderlerine güveniyor. Araştırma oldukça kapsamlı, ben sadece küçük bir kısmını sizlerle paylaşıyorum. Son yıllarda yapılan araştırmaların en önemli sonucu, zaman zaman benim de yazılarımda sizlerle paylaştığım sayıların altındaki kavram Güven… Güven cam bir küre gibi, şeffaf, pırıl pırıl, içi dolu ve ağır; bir yandan da oldukça kırılgan. Kendine güveni inşa etmiş her bir kişi için, sosyal hayat ve iş hayatında bunu sürdürebilmek elbette ki tek taraflı değil. İş hayatında güven inşa edebilmek ve bunu sürdürmek kurum, liderler, tüm paydaşlar ile mümkün olacağına inanıyorum.