Çeyrek yüzyıldır Trakya Havzası'nda olup bitenleri ilgiyle izleyenler kervanındayız.
Bu havzadaki kent önderlerinin sanayi istemedikleri günler oldu. Gecekondu sanayileşmenin hızla yayıldığı dönemlere tanıklık edildi. Ergene suyu ile ilgili ayrıntı verilerine dayanmayan aşırı ve noksan değerlendirmelerin manşetlere taşındığı zamanlar yaşandı. Bugün çok farklı açılımların gündeme geldiği, herkesinin ne yapılması gerektiğini ve nasıl yapılması gerektiğini sorguladığı farklı, ama umut verici bir aşamaya gelindi…
İflas eden tüccar gibi eski defterleri karıştırmanın gelecek inşa edilmesinde pek yararı olmaz. Yakın zamanda Çorlu'da iki ayrı toplantıda kanaat önderleri ile gündemdeki sorunları tartıştık. Dünden ders alarak yarını nasıl inşa edeceğimizi sorguladık. Tartışmaların tümünü bir yazıya sığdırmak mümkün değil ama,özetleyerek okuyucu ile paylaşırsak daha geniş kamuoyuna ulaşmış oluruz.
Çorlu'da Trakya Havzası'nı Hollanda düzeyine çıkarabilmemiz için neler yapılması gerektiğini 15 başlıkta toplayarak paylaşalım:
1. Elinizin altında Trakya Havzası'nın doğal ya da insan eliyle yapılmış olan yer altı ve yerüstü zenginliklerinin neler olduğunu gösteren "dinamik bir envanter" yoksa, benim bildiğim 25 yıldır konuştuğumuz, masaların üstünden bir türlü kaldıramadığımız gündemdeki konuları daha uzun süre tartışma zorunda kalırız. Söz konusu envanteri sivil inisiyatiflerin öncülüğü ve devletin desteği ile yapamazsak, eksik, yanıltıcı ve hatta yanlış bilgilerle bir yere ulaşamayız.
2. Kadastrosu tamamlanmış bu bölgede 1/100.000 ölçekten başlayarak 1/1000 ölçeğe haritaların geniş katılımla tamamlanması; nerede, hangi etkinliğin geliştirileceğinin planlanması vahşi gelişmelerin ödettiği büyük bedelleri önlemenin yollarından biridir. Herkesin kendine göre davrandığı, plansız ve programsız hiçbir etkinliğe izin verilmemelidir. İlkelere, kurallara, yönetmeliklere ve yasalara uyma disiplini gelişmeden sağlıklı bir toplum yaratılamıyor.
Mevcut kaynakların verimliliği
3. Atılması gereken bir başka adım, elimizin altındaki mevcut kaynakların "verimli" kullanmadır. O nedenle mevcut kaynaklarda "nitelik geliştirilmesine" ilişkin yeterli bilgimiz, o bilgilere dayalı netleşmiş ve kaliteli fikirlerimiz olmalı… Eğer kaliteli fikrimiz yoksa, çabalarımızın yüzde 80'i boşa gider. Yanlış da yapılmış olsa, mevcut yapıların niteliklerini artırıcı plan ve projeler üzerinde ortak değerlere ulaşmalı ve ortak irade oluşturmalıyız.
4. Trakya'da birçoğu sonradan ruhsat alan, bazılarının hala bugün ruhsatı bulunmayan sanayi tesislerinin kurulması, girişimcinin değil; plan yapma yetkisi olan otoritenin gözetim ve denetim yapmamasından kaynaklanan sorumluluğudur. Trakya Havzası'nda "İslah OSB'leri" için derhal ortak bir çalışma ekibi oluşturulmalı, kangren haline gelmiş olan soruna doğru ve uygun çözüm önerileri üretmelidir.
5. Serbest Bölgeler (SB), Karma Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve bugünün ihtiyacı olan İhtisas OSB'ler ayrı bir uzmanlık biriminde ele alınmalı, ihtiyacın ne olduğu, nelerin yapılabilir ve nelerin yapılamaz olduğu netleştirilmeli; kamu otoritesinin karşısına dosyaya hakim olan STK'lar olarak çıkmalıyız.
Çandarlı limanı dikkate alınmalı
6. Trakya Havzası'nın kıyılarındaki "iskeleler" ele alınmalı, Çandarlı Limanı devreye aldıktan sonra, Marmara limanlarının işlevinin ne olabileceği belirlenmeli, ulaşım sistemleri ve alt sistemler arasındaki koordinasyonun ilkeleri saptanmalı, bu aşamadan sonra kıyılarda yapılacak en küçük bir yatırımın ülke bütününün ihtiyaçlarını gözetleyen bir anlayış egemen kılınmalıdır.
7. "Trakya Havzası önemli bir lojistik üs" olacak sözü kulağa hoş geliyor… Bu hoş seda bazı yatırımları da özendiriyor. Ülke genelindeki yeni yapılanma, Sakarya-Eskişehir-Kütahya-Afyon ekseni ve Bursa-Balıkesir-Manisa-Aliağa eksenindeki gelişmeler dikkate almadan, hoş sedanın seline kapılarak hareket edenlerin çok ciddi sorurunlar yaşayacağını söylemek kehanet olmaz… Yatırımlarda "başlangıç noktasına hassas bağlılık ilkesini dikkate alan fizibilite çalışmaları" yapmadan bir adım bile atılmamalı…
8. Dünya genelinde, Bilgi Toplumuna geçiş sürecinin yarattığı işgücü ve sermaye ihtiyacı, dünya ekonomisindeki güç merkezi kayması, kentleşme ve kadın nüfusun konumlanması, orta sınıfın yükselmesi, tüketici değer , beklenti ve davranışlarının farklılaşması; büyük nüfuslu ülkelerdeki büyüme, dönüştürücü inovasyon-odaklı rekabet ve işbirlikleri eğilimini dikkate almayan yatırımların riski artacaktır. Bu temel eğilimlerin olası etkileri,yatırım kararlarında, yatırım yönetiminde,işleyiş aşamasında göz önüne alınmalı.
9. Seçilmişlerin denetimindeki Kalkınma Ajansları aşamasına geçmeliyiz…Yerel yönetimler, kent ekonomisindeki verimin ekonomideki toplam verim üzerindeki etkilerini dikkate alarak, işlevlerini ve kültürü dünya genelindeki eğilimlere göre oluşturulacak Kent Kalkınma Ajanslarını harekete geçirmelidir. Ankara'dan etkilenen kalkına ajansları ile beklenen sonucu yaratamayız.
10. Çağdaş toplumda herkese geçimini sağlayacağı bir iş, barınacağı bir konut ve konutla işyeri arasında hızlı, güvenli ve konforlu ulaşım üç temel haktır. Nüfusu 250 bini aşan kentlerde "hafif raylı sistem tartışmalarını" başlatmak, nüfus 500 bine çıktığında hayata taşımak gerekiyor. Bu konuda elinde projesi olmayan kentlerde başarılı yönetimden söz edilmemeli…
11. Kadın nüfusun iş yaşamına girmesi nedeniyle Çocuk ve Yaşlı Bakım Altyapısı ile ilgili projesi olmayan politikacılara yerel yönetimde de genel yönetimlerde de oy verecek olanları iyi düşünmeye davet edelim. Kaynak verimini artırmanın bu temel aracı zihninizde, tartışmalarınızda ve taleplerinizde hak ettiği yeri bulmalıdır…
12. İçme-kullanma ve sanayi suyu konusunda Trakya Havzası'nın ciddi sorunları var… Bu konuda merkezi ve yerel yönetimlerin birbirini bütünleyen planlarının ayrıntısını bilmeden değerlendirmeler yapmamız, sonuç alınmayan ezberler yaratılmasını sağlar. Eğer Trakya Havzası'ndan bir Hollanda yaratmak istiyorsak, ivedilikle içme, kullanma ve sanayi suyunda parçacı palyatif çözümleri aşan bütünsel bir plan için bütün aktörleri harekete geçirmeliyiz.
Fikr-i takip işin sırrı
13. Hizmet kalitesini ve yaşam kalitesini artırmada, konaklama, yeme-içme altyapısı önemli… Konaklama, eğlence, dinlence ve diğer sosyal etkinlik alanlarına ilişkin planı ve projesi olmayan yerel yönetim,merkezi yönetim ve özel gerişimi sorgulayan mekanizmalar oluşturmalıyız. Oyumuzu verirken, futbol takımı tutma mantığına göre değil, projelerin hayata taşınabilirliğini dikkate almalıyız.
14. Yerel medya , bulunduğu yerden ülkeyi yönetme alışkanlığını bırakarak, yerel sorunları interaktif biçimde tartışma gündemine taşırsa, yukarıda sıralanan projelerin yapılması ve hayata taşınması hızlanacaktır.Yerel medyanın projelerin "fikr-i takibinde" hayati önemi vardır.
15. Tarım ve Hayvancılık Trakya Havzası'nın önemli bir kaynağıdır. Geçmişin alışkanlıklarına göre bu alanda yatırım yapanların önemli bir bölümü başarılı olamıyor. Yeni dünya düzeninde büsbütün başarısız olunacağının ciddi göstergeleri var.Uzmanların hazırlayacağı envanterine göre nerede, hangi ölçekte,nasıl bir yönetim algısıyla tarım ve hayvancılık yatarımı yapmamız gerektiğini de en ez sanayi yatırımları kadar tartışmalı, kirlilikten arınmış bilgilere erişmeliyiz.
Bizim bir "çare" olmadığımızı, uyarı görevi yaptığımızı bir kez daha anımsatmak isterim.Bizim anlattıklarımız "mutlak doğru" gibi algılanmamalı. Anlattıklarımızı "anlamaya çalışın" lütfen. Aklımızı kimseye emanet etmeden, katılarak, paylaşarak bilgimizi büyüterek doğruyu bulmaya çalışalım…