Geçtiğimiz günlerde gazetelerin son sayfalarında tam sayfa bir ilan yayınlandı. Ciner Grubu Ankara'nın Kazan'ında 1.3 milyar dolara mal olacak ve 2017 yılında faaliyete geçecek bir soda külü tesisinin yapımı için Çinli bir sermaye grubu ile anlaşma imzalamıştı.
- Soda külü nedir?
- Ciner Grubu ne yapar?
Soda külü toprak altında bulunan "trona" madeni denilen bir madenden elde edilir..
Bu maden, 1979 yılında Beypazarı'nda MTA'nın yaptığı kömür arama sondajları sırasında bulundu. Beypazarı trona rezervi (tabii soda külü) Kazan'da (Ankara) bulunan rezervler ile beraber, ABD-Wyoming'deki rezervlerden sonra dünyanın ikinci büyük rezervi olarak kabul ediliyor.
Bu madeni devlete ait Eti Holding işletecekti. Fakat Eti Holding'in, aliminyum, bor, bakır, krom, metalürji, gümüş üreten şirketleri ile birlikte, 1998 yılında kurulan Eti Soda da özelleştirildi.
Eti Soda'nın şimdiki sahibi Ciner Madencilik Şirketi. Ciner Grubu'na geçtikten sonra madenin çıkarılması ve işletilmesi için 375 milyon ABD doları yatırım yapıldı.
Beypazarı'nda bin kişi çalışıyor. Yılda 1 milyon ton soda külü ve ayrıca gıda sektöründe kullanılmak üzere 100 bin ton "Sodyum Bikarbonat" üretiliyor.
Sodada en büyük kapasite
Beypazarı Trona cevherinden elde edilen nihai ürün "Ağır Soda Külü"nün kullanıldığı ana sanayi kolu cam sanayi. Soda külü cam karışımında silisten sonra gelen ikinci ana hammadde. Soda tüketiminde ikinci sırada kimya sanayi gelmekte, deterjan, kağıt, alüminyum üretimi gibi birçok sektörde de kullanılmakta. Çıkan ürünün yüzde 90'ı yurtdışına ihraç ediliyor.
2011 yılı itibariyle toplam 1.1 milyon ton üretim yapan tesisin kapasitesinin 1.7 milyon tona çıkarılması planlanıyor.
Çinliler ile ortak tesis Kazan'daki troma rezervlerinin işletilmesini amaçlıyor. Bu yatırım ile 2.7 milyon ton doğal soda külü üretilecek. Böylece Ciner Grubu dünyanın 5'inci soda külü üreticiliğinden birinciliğine yükselecek. Bu tesiste soda külü sodyum karbonat ve sodyum bikarbonata çevrilecek. Kazan'ın üretime geçmesi ile soda külü ihracatından yılda 1.3 milyar dolar döviz geliri elde edileceği tahmin ediliyor.
Gemi ve cam yatırımları
Ciner Grubu'nun temeli 1978 yılında atıldı. Park Grubu olarak bilinen Ciner Grubu'nun kurucusu Turgay Ciner yedek parça üretimi, ithalatı ve pazarlamasıyla işe başladı. Grup, özelleştirmeden Havaş'ı ve Çayırhan termik santrali aldıktan sonra hızlı büyüme içine girdi. Şimdilerde grup enerji ve madencilik, sanayi, ticaret ve hizmetler ve medya sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Çayırhan termik santrali 150+1660 MW kapasiteye sahip. Termik santralin bölgesindeki linyit ocaklarından yılda 2.5 milyar ton linyit üretiliyor.
Park Madencilik, Divriği Hekimhan'da toz demir cevherini zenginleştiriyor. Park Denizcilik, Hopa Limanı'nı işletiyor. Ciner Denizcilik'in 16 dökme yük gemisi, 2 tankeri var. Toplam taşıma kapasitesi 1.1 milyon ton. Park Cam, Bilecik organize Sanayi Bölgesi'nde, bölgedeki silis rezervlerini değerlendirerek yılda 180 bin ton şişe ağırlıklı cam ambalaj üretecek bir yatırımı gerçekleştirme aşamasında. Bunlar Ciner Grubunun önemli faaliyet alanları.