2009 yılında Çin'in ihracatı 1.201 milyar dolar, ithalatı 1.005 milyar dolar. Dış ticaret fazlası 196 milyar dolar.
Çin'in ABD'ye ihracatı 296 milyar dolar. ABD'den yaptığı ithalat 69 milyar dolar. ABD'nin Çin ile dış ticaretinde verdiği açık 2009 yılında 226 milyar dolar.
ABD sadece Çin'den yaptığı ithalata ödenen paraya üzülmüyor, Çin'e mal satamadığı için de kızıyor.
Önceleri bu sorun Çin'in koruma tedbirleri ile ABD mallarının ülkeye girişini sınırlamasına bağlanıyordu. Fakat görüldü ki sorunun ana nedeni Çin'in para birimini bilerek çok değerli tutması ve böylece ithal ürünlerini pahalılandırırken, ihracatda rekabet gücünü artırması.
Başta ABD olmak üzere Batılı ülkeler uzun süredir Çin'e baskı yapıyorlar. Parasının değerini düşürmesini istiyorlar. Çinliler Batılı ülkelerin baskısına dayanamadılar. "Döviz kurunda esneklik sağlayacağını" açıkladılar.
- Bir ülkenin parası değerli ise döviz ucuz demektir. Bir ülkede döviz ucuz ise, ülke bol bol ithalat yapar. İhracatta zorlanır. Küresel piyasalarda rekabet etme şansı azalır.
- Tersine ülkenin parası değersiz ise (veya gerçek döviz kuru politikası uygulanıyor ise, veya ülke bilerek/isteyerek para değerini düşürüyor ise) döviz pahalılanır. O ülke daha çok ihracat yapar. Küresel pazarlarda malını daha ucuza satar. Buna karşı o ithal malları ülkede pahalı olacağından, başka ülkeler o ülkeye mal satmakta zorlanır.
- Çin yönetimi eskiden beri Çin parası Yuan'ın değerini isteyerek/bilerek düşük tutuyor.
Böylece Çin başka ülkelere ucuz ucuz mal satarken, başka ülkelerin malları Çin pazarında pahalı olduğu için alıcı bulamıyor.
- Başta ABD olmak üzere Batı'nın sanayileşmiş ülkeleri Çin'e devamlı baskı yapıyor. Çin parasının değerinin yükseltilmesini istiyor. Çin parasının değeri yükselince, küresel pazarlarda Çin mallarının fiyatı artacak. Buna karşı Çin pazarında (döviz ucuz olduğu için, ithalat ucuzlayacağı için) yabancılar daha çok mal satabilecek.
- Çin yönetimi Batılıların baskısından kurtulmak için, ortaya esnek kur diye bir şey attı. Sanılmasın ki, "Döviz kurunda esneklik" politikası sayesinde Çin Yuanı'nın değeri pattt diye düşecek.… Dünyanın en kontrollu ekonomisi olan Çin'de bu olmaz. Olamaz. Çin yönetimi "binde 3-5 oranda" bir ödün vererek, Batı'lıları bir süre susturacak.
- Çin döviz kurunda esneklik politkası uygulamaya başladı diyerek yarın-öbür gün Türkiye'ye gelen Çin mallarının fiyatı artmaz. Dünya pazarlarında Çin mallarının fiyatı pahalılanmaz.
Pazartesi gününden bu yana her ülkede Çin'in son kararı tartışılıyor.
- Gözden kaçan dalgalanma koridoru olarak belirlenen aralığın darlığı. Yüzde 0.5 yukarı, yüzde 0.5 aşağıya değer oynaması bir saatte bir günde olagelen oynamadır.
- Ülkenin ve ekonominin büyüklüğüne karşın kurulan sıkı denetim sistemi ile Çin'in parasının merkezi yönetimin istemediği ölçüde değer kaybetmesi imkansızdır.
- Çin yönetiminin ABD'yi ve Batılıları mutlu etmek için ekonomilerini zor sokacaklarını düşünmek yanlış olur.
Neticede hep birlikte yaşayarak göreceğiz. Pek bir şey değişmeyecek.