Alibaba, 1999 yılında Çin'deki küçük imalatçılar için ticaret platformu oluşturmak amacıyla kuruldu. Bugün, günde 100 milyon kullanıcıya hizmet veren dev bir B2B online ticaret şirketi ve sanal pazaryeri. Hatta Alibaba'nın 2012 satışları, eBay ve Amazon'un toplam satışlarını geride bırakmaya aday.
Birçok şirket büyük kurumsal müşterilere yönelirken, Alibaba KOBİ'lere odaklanıyor. Bir süre önce görüşlerini alma fırsatı bulduğumuz Alibaba.com Stratejik İş Gelişimi Üst Düzey Yöneticisi Brian Wong bunun nedenini, "Biz balinalarla değil, karideslerle ilgileniyoruz. Karidesi yakaladığınızda, balinaları da yakalarsınız" cümlesi ile açıklıyor. Wong, "KOBİ'lerin ekonomik gelişimine inanıyoruz. Büyümenin gerçek motoru KOBİ'ler" yorumunu yaparken, aslında Alibaba'nın başarısının ardındaki sırrı da açıklamış oluyor: Büyümek için gerekli olan güven ortamını oluşturmak.
The New York Times yazarı Thomas Friedman da, "Çin'e güven(m)iyoruz" başlıklı makalesinde bu noktaya odaklanıyor .
"Çinliler iyi kopya çekiyor"
"Çin ekonomisine yönelik standart görüşlerin başında, Çinlilerin iyi birer kopyacı oldukları, fakat bir Hula Hup bile icat edemedikleri gelir. Bazılarına göre yaratıcılık Çin'in DNA'sında yok; hatta eğitim sistemi bile yaratıcılığa yer vermiyor" yorumunu yapan Friedman, aslında Çin'in sorununun yaratıcılıkta olmadığını düşünüyor.
"Kağıdı, barutu, pusulayı keşfeden Çin, neden bugün iPod parçalarını birleştirmekten başka bir şey yapamıyor?" sorusunu gündeme getiren Friedman'a göre, Çin'in en büyük sorunu güven.
Bir toplumda güven olduğunda, sürdürülebilir büyümenin de beraberinde geldiğini söylüyor Friedman. Çünkü güvenin olduğu ortamlarda, insanlar risk almaktan korkmuyor. Yaratıcılığı besleyen uzun vadeli stratejilere odaklanıyorlar.
Çünkü güvenin olduğu ortamlarda, insanlar düşüncelerini paylaşıyorlar; diğerleri ile işbirliği yapıyorlar. Fikirlerinin çalınmasından korkmuyorlar.
Modern Çin'in inovasyon toplumu olmasının önündeki en büyük engel de, toplumda güven düzeyinin çok düşük olması.
AliFest
Bir yanda eski sosyal aile yapısına dayanan güven sistemi. Diğer yanda hukuk düzeni ve bağımsız adalet sisteminin yarattığı yeni güven sistemi. Friedman'a göre Çinliler bu iki sistem arasında oluşan boşlukta sıkışıp kalmış durumdalar.
Toplumda biraz güven yaratılsa, herşeyin çok farklı olacağını ifade eden Friedman, bu düşüncesini savumak için "AliFest" örneğini veriyor.
AliFest, her sene Alibaba.com üyesi olan binlerce Çinli girişimciyi bir araya getiriyor. Friedman'a göre Alibaba'nın başarısı, güvenilir bir ticaret ortamı yaratması; yatırımcıları, tüketicileri ve imalatçıları bir araya getirebilmesinden kaynaklanıyor. Wong, e-ticaret sayesinde küçük şirketlerin küresel pazarlarda büyük şirketlerle rekabet edebilir hale geldiklerini söylüyor. Alibaba sayesinde küçük şirketler küresel pazarlara girebiliyor ve ürünlerini satabiliyorlar.
AliBaba üç ana iş alanına odaklanıyor. Bunlar;
* Taobao.com ve Tmall.com: e-alışveriş siteleri olan Taobao.com ve Tmall.com'da giyimden teknolojiye, mücevherden kişisel bakıma herşeyi bulmak ve satın almak mümkün. Bugün Taobao kullanan Çinlilerin sayısı 500 milyona ulaşıyor.
* Alibaba.com: Alibaba grubunun amiral gemisi ve B2B e-ticaret alanında dünya lideri konumunda olan Alibaba.com, dünya çapında milyonlarca alıcı ve satıcıyı sanal pazaryerinde biraraya getiriyor. Alibaba.com, 240 ülke ve bölgeden 40 milyon kayıtlı kullanıcıya sahip.
* Alipay: Çin'in Paypal alternatifi olan Alipay, Çinli kullanıcıların online para gönderme-alma, online alışveriş ödemesi gibi ihtiyacına cevap veriyor. Tam 600 milyon AliPay hesabı mevcut.
Güvenli dev bir sanal "küresel ticaret ağı"
Bir tür sanal endüstri parkı ve pazaryeri yaratan Alibaba herkese yaratıcılık; işbirliği; satın alma ve satma fırsatı sunuyor. Hatta AliBaba Baş Stratejisti Ming Zeng'e göre, Alibaba çok yakında Facebook, Amazon, eBay, Apple, Baidu ve LinkedIn ve diğer sosyal ağlarla bağlanarak, herkesin güvendiği dev bir sanal "küresel ticaret ağı" yaratacak.
Brian Wang, İstanbul'daki söyleşimizde yeni nesil girişimcilere, "Yenilikçi olun. Farklı iş modelleri geliştirin. Bir fikriniz varsa risk almaktan çekinmeyin. Küçük başlayın ve zaman içinde büyüyün. Bir müşteri bulduğunuzda hemen güvenmeyin. Sanal pazar yeri, gerçek pazar yerinden farklı değildir. Bu müşteriyi iyice araştırın, geçmişine bakın. Eğer güvenirseniz iş yapın" demişti.
Küresel boyutta güven duyulan bir ticaret ağı olmayı hedefleyen Alibaba'nın, yarının kendine güvenen genç nesil Çinli girişimcileri ve yaratıcılarına yol açtığı kesin.
Friedman'ın da dediği gibi, "Çin, bugüne kadar ucuz işgücü demekti; bugünden sonra ucuz deha demek olabilir."