Çin'in başkenti Pekin'de hava kirliliği oranı, Dünya Sağlık Örgütü'nün "güvenli" kabul ettiği 25 eşik değerinin çok üzerinde. Ortalama 350 ila 500 seviyeleri arasında olması gereken PM 2.5 değeri, Pekin'de 671'e ulaşıyor. Sadece Pekin değil, ülkedeki birçok şehir için aynı durum söz konusu. Resmi verilere göre, Çin'de 20 milyonu aşkın astım hastası yaşıyor. Hatta ülkedeki hava kirliliği nedeniyle, Çinliler güneşi bile göremez hale gelmiş durumdalar.
Geçtiğimiz günlerde Zhejiang Üniversitesi profesörü Yu Shaocai'nin hava kirliliğine karşı geliştirdiği ilginç bir fikri paylaşmıştım. Shaocai, gökdelenlerin tepesine dev sulama sistemleri kurmayı öneriyordu. Sistemin en çekici tarafı, 30 dakika içinde PM 2.5 oranını istenen seviyeye düşürebilmesiydi. Ama tabi ki bu kadar suyun nereden bulunacağı, bu çözümün sürdürülebilirliğini sorgulayan unsur oldu.
Şu sıralarda ise Çinliler hava kirliliği ile mücadele için yeni bir alana odaklanıyorlar: Bahçecilik.
Yani bitki yetiştirmek, Çin için bir hobi olmaktan çıkıp, yaşamsal bir zorunluluğa dönüşüyor; çünkü yüz metrekarelik bir çayır, yılda yaklaşık 11 kilo CO2 emisyonunun yol açtığı hava kirliliğini engelliyor. Çin hükümeti, mümkün olan heryeri yeşillendirmeyi planlıyor. Yol kenarları, bulvarlar, okul bahçeleri, apartman aralarındaki boşluklar değerlendiriliyor. Hatta ekolojik mahalleler kurulması hedefleniyor.
En son düzenlenen Çin Ulusal Kongresi'nde bahçecilik, öncelikli on sanayi arasında yer aldı. Bu kararın ardından, dünya genelinde bahçe ile ilgilenen herkes için çok büyük bir pazar açılmış oldu.
Fransızlar başta olmak üzere Avrupalı bahçeciler, Kongre'nin kararını duyar duymaz, Çin'in en dinamik ve en kalabalık şehirlerinden biri olan Şantung'u ziyarete başladılar.
Nisan ayı sonunda başlayan ve tam altı ay sürecek olan Qingdao Uluslararası Bahçecilik Fuarı ise oldukça yoğun ilgi görüyor. Fuara ABD, İngiltere, Kore Cumhuriyeti ve Brezilya'nın da aralarında bulunduğu 37 ülkeden 12 milyon ziyaretçinin katılması bekleniyor.
Bahçecilik sanatı neden yok oldu?
Aslında Çin bahçecilik sanatı çok eski tarihlere dayanıyor. Özellikle Çin'de 3 bin yıl önce ortaya çıkan saray bahçecilik mimarisi, dünya bahçecilik tarihinde çok önemli bir konuma sahip. Çin'in farklı tarzlardaki şehir bahçe yapıları da, önde gelen bahçecilik sistemlerine esin kaynağı olmuş durumda.
Peki dünya genelinde farklı bahçeleri ile tanınan Çin, neden bugün yabancı ülkelerin bitkilerine muhtaç hale geldi? Bunu nedeni, Çin'in önceliklerinin farklı olması. Çin, hem dünyanın en kalabalık ülkesi; hem de dünyanın atölyesi. 1.3 milyar insanın karnını doyurmak zorunda olan ülke, durmadan, düşünmeden üretiyor, ürettikçe de kirletiyor. Küçücük evlerle yaşayan Çinliler için bahçe sahibi olmak ise bir lüks. Yani Çinliler doymakla meşgulken, bahçelerini sulamayı unuttular.
Fakat bugün Çin için yeniden bahçıvanlık zamanı; çünkü yeşil olmazsa, yakında nefes almayı başaramayacak...