Tarımsal desteklerle ilgili okurlarımızdan pek çok soru geliyor. Bu soruların bir çoğunun muhatabı Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Bize gelen sorulardan çok daha fazlası bakanlığa ve bakanlık taşra teşkilatına soruluyor. Gelen soruların büyük bölümü desteklerin yetersiz olması ve zamanında ödenmemesi ile ilgili.
Daha önce de defalarca yazdık. Türkiye'de tarımsal destekler çok geç ödeniyor. 2009 yılının bitmesine bir hafta kaldı. 2009 desteklerinin yüzde 99'u ödenmedi. Bu yılın destekleri 2010 bütçesinden ödenecek.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in bayramdan önce hububat desteklerinin ödeneceğine ilişkin açıklaması üreticiyi umutlandırdı. Fakat, üreticilerden gelen mesajlara bakılırsa hububat desteği alan çiftçi sayısı parmakla sayılacak kadar az.
Gelen mesajlardan ve sorulardan anlaşılacağı üzere desteklerin ödenmesinde ciddi sorunlar var. Bu sorunları yazdığımızda bakanlık yetkilileri konuyu abarttığımızı söylüyor. Bu nedenle birkaç mesajı özetleyerek paylaşıyoruz. Bakanlıktan bu sorulara yanıt gelirse onu da aynen yazarız. Çiftçilerin durumunu özetleyen mesajlardan birkaç tanesi şöyle:
"Ülkenin efendisi çiftçi kardeşlerim, hepinizi saygıyla selamlıyorum. Bende çiftçiyim. 7 yıl oldu ben para kazanamıyorum bu hükümetin sayesinde. Ne yapalım taktir milletimin. Oy verdi getirdi, saygıyla karşılamak lazım. Koskoca Türkiye Cumhuriyeti'nin Tarım Bakanı bir defada doğruyu söylese bari. 2009 buğday desteklemeleri bayramdan önce ödenecek diyor daha bir şey yok. Kırıkhan'da 30, Reyhanlı'da 30, Kumlu'da 5 kişiye gelmiş." (Fatih Durdu)
"Hububat prim ödemelerinin her ayın 20'sinde düzenli olarak ödeneceği Mehdi Eker tarafından açıklanmıştı. Ama, yine ödenmedi." (Abdullah Kasapoğlu)
"2009 hububat desteklemeleri ne zaman ödenecek?" (Yasin Yavuz)
"Ben Adana- Karataş Kesik Köyü çiftçilerindenim. Mazot, gübre desteği ne zaman verileceği hakkında bir bilginiz var mı? Bizim buralarda hâlâ ürününü hasat etmeyen çiftçilerimiz var. Desteklerini alsalar biraz rahatlarlar. Ayrıca yağış sebebiyle buğdaylarımız bile düzgün bitmedi. Tüm çiftçiler perişan." (Gani Sömek)
"Sayın bakanım, ben Çorum Alaca Çopraşık Belediye Başkanıyım. Mensubu bulunduğunuz siyasi partinin beldemde kurucusuyum. Bu seçimlerde kazandım. Size yazmak zorunda kaldım. Umarım dikkate alırsınız. Ben halk ile her gün iç içe yaşadığımdan çiftçiden çok oy kaybı olduğunu fark ettim. Sayın Bakanım önümüzde bir genel seçim var. Saygıdeğer Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın yine kazanmasını canı gönülden istiyorum. Onun için ne olur çiftçiye kulak verin gerçekten çiftçi çok zor dudumda. Çıkan ürünü geçen seneki çok pahalı gübreyi bile ödeyemedi. Çiftçi, Tarım Kredi Kooperatifi'ne olan borcunu tekrar kredi çekerek ödedi. Çiftçiye ciddi manada mazot ve gübre desteği yapılmasını uygun görüyorum. Yoksa çok oy kaybediyoruz. Sayın bakanım çiftçi çok zor durumda. Geçen seneki gübre fiyatları çiftçiyi 5 sene geri götürdü. Ürün fiyatları çok az, karşılamıyor. Çiftçiye dikkat edin. Çiftçi olmasa siz orada olmazsınız. Allah aşkına İç Anadolu çiftçisini bir gözünüzle görün. Umarım dikkate alırsınız." (Seyfettin Arslan)
"Bayram önü hububat destekleri verilecek denildi. Bayağı sevindik, kurbanları peşin kesebileceğiz diye. Ama maalesef verilmedi. Bende kurbanı veresiye almak zorunda kaldım ve bayram sonu öderiz dedik. Ses seda yok. Gününde ödeyemediğimiz kurban, kurban olur mu bilemem ama, bizi bu duruma düşüren yönetimlerin de vebalinin büyük olduğunu düşünüyorum. Çiftçinin desteklerini gününde verirseniz bunlar ekonomiye büyük katkı sağlayacak ve haliyle de çiftçi derin bir nefes alacaktır. Çiftçide para olursa esnafın işi de rahatlar krizlere yol açılmadan önlenmiş olur. Çiftçiyi sadece seçimler yaklaşırken hatırlamayalım. Bunun sonucu hem ülkemiz açısından hem de siyaset açısından olumlu sonuçlar doğurmaz." (Adnan Ercan)
"Desteğe bak desteğe. Ne çok, sanki çocuğa para veriyorlar. Bozdur bozdur harca. Çiftçi sahipsiz kalmış,öksüz kalmış. Bayramdan önce çocuk harçlıklarını (buğday desteğini) vereceklerini söylediler. Maalesef yalan söylediler. Hani nerde bayram geçti daha yok bizim bulunduğumuz bölge alamadı. Başka yeride bilmiyorum. Bence bu adaletsizlik. Bakın TBMM koltuklarını değişme kararı alınmış. Neymiş efendim, renkleri stres yapıyormuş. Yok böyle bir şey. Yazıklar olsun. Devletin kendi alacağı oldu mu 1 saat geçse faizini hemen vurur ve bağırta bağırta alır. Bizim hakkımızı neden vermiyorlar veya kendi istedikleri zaman veriyorlar ben hakkımı helal etmiyorum." (Mücahit Türkmen)
"Ne zaman verilecek bu desteklemeler, herkese para lazım." (Levent Uyumaz)
Okurlarımızın sorunlarını özetleyen bu mesajlara bakanlıktan yanıt bekliyoruz.