Küresel ekonomik kriz, Rusya-Gürcistan krizi, Çek Cumhurbaşkanı'nın Lizbon Antlaşması'nı eleştirmekten vazgeçmemesi gibi Çek dönem başkanlığını zorlaştıran yeteri kadar konu varken, tüm bunlara yenileri de eklendi. Bunlardan biri, AB'nin tüm diplomatik girişimlerine rağmen devam eden İsrail'in Gazze saldırısı. Diğer ise Rusya'nın Ukrayna'ya verdiği gazı keserek, AB'yi endişelendirmesi.
AB dönem başkanlığını Fransa'dan devralan Çek Cumhuriyeti ve Fransa bu hafta Ortadoğu'ya iki barış misyonu gönderiyor. Çek Başbakanı Mirek Topolanek, AB delegasyonunun bu hafta başında Mısır, İsrail, Filistin ve Ürdün'ü ziyaret ederek İsrail-Gazze çatışmasında bir ateşkes gerçekleştirmeye çalışacaklarını söyledi. Bu delegasyona Çek Dışişleri Bakanı Karel Schwarzenberg öncülük edecek. Delegasyonda aynı zamanda Fransız Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, AB Üst Düzey Diplomatı Javier Solana ve Dışişlerinden Sorumlu Komiser Benita Ferrero-Waldner de yer alacak. Bu ziyaretin Fransız Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin Suriye, Mısır, Lübnan, İsrail ve Filistin ziyareti ve bugün Filistin Başkanı Mahmud Abbas'la yapacağı toplantı ile aynı zamana denk gelmesi de önem taşıyor. Fransa, Çek dönem başkanlığına destek verirken, Sarkozy ve Topolanek'in bölgedeki çabalara yönelik mükemmel bir koordinasyon içinde oldukları da gözleniyor.
Bu arada Rusya'nın 2006'dan sonra bir kez daha Ukrayna'ya verdiği gazı kesmesi, AB genelinde endişelere neden oldu. Rusya'ya olan bağımlığından dolayı enerji güvenliği konusuna öncelik veren AB'nin, önümüzdeki günlerde bu konuyla çok yakından ilgileneceği kesin.
Kesintinin ardından, Rusya'nın gaz monopolü Gazprom, fiyat anlaşmazlığından dolayı Ukrayna'ya verdiği gazı kestiğini ve gaz vermeye devam edeceğine yönelik yasal bir mecburiyetinin bulunmadığını dile getirmişti.
Rusya'nın bu tavrı, Brüksel ve Prag'da endişelere yol açarken, hem Avrupa Komisyonu hem de AB dönem başkanı Çek Cumhuriyeti, Ukrayna ve Rusya'yı "müzakerelere devam etmeye ve başarılı bir sonuca ulaşmaya davet ediyor." Ukrayna'nın gazının kesilmesi AB için de çok büyük bir önem arzediyor, çünkü AB'nin Rusya'dan ithal ettiği gazın yüzde 80'i Ukrayna'nın gaz talebini karşılayan boru hattından Avrupa'ya ulaşıyor. Brüksel ve Prag'ın yanı sıra, ABD de her iki tarafı şeffaf bir uzlaşma zeminine davet etmeye devam ediyor. ABD özellikle kış mevsiminde yapılan bu kesintinin, insani boyutta vereceği zararları gündeme getiriyor.
Rusya'dan "halkla ilişkiler" girişimi
Yine de yaşanan mevcut krizin Rusya'nın 2006 yılındaki kesintisi kadar zarar vermeyeceği tahmin ediliyor. 2006 yılından bu yana AB üye ülkeleri ve Ukrayna gaz depolama sistemleri kurdular. Ukrayna, AB'yi bir sorun yaşanmayacağı yönünde ikna etmeye çalışırken, Rusya da boş durmuyor. Gazprom'dan yapılan açıklamada boru hattından Avrupa'ya daha fazla miktarda gaz pompalandığı belirtildi. 2006 yılında yaptığı kesintinin ardından halkla ilişkiler savaşını kaybeden ve Avrupalı müşterilerini korkutan Rusya bu kez daha deneyimli davranmaya özen gösteriyor. ABD'li bir halkla ilişkiler şirketi ile çalışan Gazprom, tutumunu açıklamak için özel bir web sitesi bile kurmuş durumda.
Rusya Başbakanı Vladimir Putin de, AB'de bir sorun yaşandığı takdirde, bunun sorumlusunun Ukrayna olacağını dile getirdi.
Çekler bir ilke imza atmaya hazırlanıyor
Tüm bu sorunların üstesinden ne derece gelebileceği merak edilen Çekler ise, AB dönem başkanlığı tarihinde bir ilke imza atmaya hazırlanıyor. AB tarihinde ilk kez uygulanacak "chat" sistemi ile Çek dönem başkanlığı web sitesi üzerinden tüm Avrupalılar, başta Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek ve yardımcısı Alexandr Vondra'ya olmak üzere, tüm Avrupalı politikacılara gerek dönem başkanlığı, gerek birlik gündemindeki konulara ilişkin sorular yöneltip, cevaplarını alabilecekler. www.eu2009.cz adresinde uygulanacak olan "Avrupa chat"i başarılı olduğu takdirde, Çek Cumhuriyeti, online Avrupa kamusal alanı yaratma adına önemli bir adım atan ilk AB Dönem Başkanı unvanını alacak. Ocak ayının ikinci haftasında başlayacak uygulamada soruları ilk olarak 6 Ocak 2009'da Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek, 9 Ocak 2009'da da Avrupa İlişkilerinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Alexandr Vondra yanıtlayacak.
Çekler'e yöneltilecek ilk soru şu olabilir belki: Rusya'dan gelen gazın Ukrayna'daki transit noktasından AB'ye ulaşması 36 saat sürüyor. AB'nin bu krizden etkilenip etkilenmeyeceğini anlamak için kaç saat gerekli?
AB'den inovasyona 45 milyon Euro
Avrupa Birliği, inovasyon projeleri için 45 milyon Euro boyutunda hibe vereceğini açıkladı.
Desteklenecek alanlardan ilki, yenilikçi ürün ve hizmetlere yönelik talebin desteklenmesini öngören kamu ihale ağları. Toplam 3 milyon Euro'yla 3 ya da 4 projenin destekleneceği programla, kamu ihalesinden sorumlu kuruluşların belirlenen lider pazarlarda yeni ve iyileştirilmiş çözümlerle hizmet ve ürünler satın alınmasının desteklenmesi amaçlanıyor. İnşaat, koruyucu tekstil ürünleri, bio-ürünler, geri dönüşüm ve yenilenebilir enerji lider pazarlar olarak seçildi.
"Pazar Liderliği Girişiminin Desteklenmesinde Kamu İhale Ağları: Yenilikçi Ürün ve Hizmetlere Talebin Desteklenmesi" adı altında yapılan çağrı için proje başvuruları 27 Şubat'a kadar alınacak. Başvuruların ticari amaç gütmemesi ve en az 3 ülkeden 3 tüzel kişiliğin işbirliğini içermesi gerekiyor. Her projeye azami AB katkısı 1 milyon Euro olacak ve projeler 1 yıl sürecek.
Yenilikçi KOBİ'lere destek
26.5 milyon Euro bütçeli "Avrupa Innova: Kümeler, Bilgi Yoğun Hizmet Sektörleri, Eko-İnovasyon için Avrupa Yenilik Platformu ve Yenilik Desteği İçin Yeni Araçlar ve Hizmet Kavramlarının Geliştirilmesi" çağrısı altında ise, yine en az 3 farklı ülkeden inovasyon programlarının uygulanması veya finansmanını sağlayan en az 3 ulusal veya bölgesel otoritenin ortaklığı gerekiyor.
Bu kapsamda oluşturulacak küme ortaklıklarıyla "Avrupa Küme Gözlemevi"nin geliştirilmiş versiyonu tamamlanacak. Avrupa Küme Gözlemevi, yenilikçi KOBİ'lere küme faaliyetlerinden daha fazla yararlanmalarında yardımcı olacak. Çağrının bilgi yoğun hizmet sektörlerine ve eko-inovasyona ilişkin kısmında da yenilikçi KOBİ'ler için bilgi aktarımına ilişkin araçlar ile iş destek hizmetlerinin geliştirilmesi amaçlanıyor.
Kamu aktörleri inovasyon için bir araya gelecek
15.5 milyon Euro bütçeli son çağrı ise "Pro-Inno Avrupa: İnovasyonun Desteklenmesi için Sınırötesi İşbirliğinin Teşviki." Bu kapsamda, uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesine yönelik inovasyondan sorumlu kamu aktörleri bir araya getiriliyor. Avrupa İnovasyon Haftaları ile bölgesel diyaloğun artırılması, farklı kurum ve organizasyonların yakınlaştırılması, bölgesel inovasyon sistemlerinin güçlendirilmesi, üniversite ile şirketlerarası işbirliğinin geliştirilmesi hedefler arasında yer alıyor.