Temmuz ayında 12.9 milyar dolarlık ihracata karşılık 20.8 milyar dolarlık ithalat yapıldı ve böylece ticaret açığı 7.9 milyar dolar oldu. Ticaret açığında, geçen yılın aynı ayındaki 9.2 milyar dolara göre yüzde 14'lük bir azalma var. Dış ticaretteki bu tablo, cari açığa nasıl yansıyacak, şimdi merak edilen bu.
Herhangi bir ekonomik veriye ilişkin tahmin yürütürken en önemli dayanak noktalarından biri, geçmişte oluşan tablolar. Bu kez de aynı ilkeden hareket ettik ve karşımıza temmuz için 4 milyar doların altında bir cari açık rakamı çıktı.
"4 milyarın altı" aslında yuvarlak bir tanımlama. Biraz daha nokta hedef vermek sanırız daha doğru olur. Yapılan hesaplamalar, temmuz cari açığı için bizi 3.8 milyar ile 3.9 dolar arasında bir büyüklüğe götürüyor.
Bu büyüklüğü hesaplarken, 2007-2011 döneminde temmuz aylarının dış ticaret ve cari açık gerçekleşmelerinin nasıl olduğuna ve birbirine oranına baktık. Bu dönemde, temmuz aylarında dış ticaret açığının yüzde 48'i kadar bir cari açık verilmiş. 2010 yılı, ekonomik durgunluk yüzünden çok düşük cari açık verilen, dolayısıyla cari açık/ticaret açığı dengesinin ortalamanın çok dışına çıktığı bir yıldı. Bu yüzden 2010'u ve görece yüksek bir oran gerçekleşen 2011'i ayrı tutarak hesaplama yaptığımızda bu kez bulduğumuz cari açık/ticaret açığı dengesi yüzde 50'ye çok yakın.
Yani iki oran arasında öyle çok büyük bir fark yok.
Dolayısıyla her iki oran da bizi dış ticaret açığının yarısının biraz altında bir cari açığa götürüyor. Bu rakam da 3.8-3.9 milyar dolar arası bir büyüklüğe denk geliyor.
Bu tabloyu az da olsa bozacak ve cari açığın 4 milyarın biraz üstünde kalmasına yol açabilecek etken, turizmde işlerin çok iyi gitmiyor olması. Turizmin katkısı biraz düşük gerçekleştiği takdirde, cari açık 4 milyarın az da olsa üstüne çıkabilir.
Yıllık açık 62 milyarın altına inecek
Merkez Bankası'nın 11 Eylül Salı günü açıklayacağı ödemeler dengesi istatistiklerinde cari açığı 3.8 milyar ile 3.9 milyar dolar arasında, bir başka ifadeyle 3.85 milyar dolar düzeyinde görürsek, (önceki dönem rakamlarının revize edilmediği varsayımıyla) yıllıklandırılmış cari açık 61.9 milyar dolara inecek.
Orta vadeli programda 65.4 milyar dolar olarak öngörülen cari açığın daha düşük gerçekleşeceği aylar öncesinden belli olmuş ve bu düzey zaten haziran ayında aşağı yönlü kırılmıştı. Yıllık cari açık, haziran ayı itibariyle 63.5 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.
Yıllık cari açığın temmuz itibariyle 62 milyarın altına inmesi de kesin gibi. Gidişat, yılın tümündeki açığın ise 60 milyarın altına ineceği yönünde; artık bu düzey de normal sayılıyor. Hatta, önümüzdeki dönemde, ekonomide giderek daha fazla şikayet konusu olan soğumanın önüne geçilemezse ithalatın azalmasına bağlı olarak cari açığın yılı 55 milyar dolayında kapatması bile söz konusu olabilecek.
Yıllık cari açık tepe noktaya 78.6 milyar dolarla geçen yılın ekim ayında çıkmış ve daha sonra düzenli olarak azalmaya başlamıştı. Temmuzla birlikte yıllık açık dokuz aydır azalıyor olacak.