Ağustos ayı cari açık (döviz açığı) rakamı 2 milyar dolar olarak bekleniyordu. 1.1 milyar dolar olarak açıklandı.
Biz ayda 5-6 milyar dolar ortalama cari açık rakamlarına alışmıştık. O yükseklikten 8 ayda bu çizgiye inmenin tabii ki bir faturası var.
2011 yılında 12 aylık cari açık 77.1 milyar dolar idi. 2012 yılında bu gidiş ile açığın 56 milyar dolara gerilemesi mümkün görünüyor.
Cari açığın ana nedeni dış ticaret açığı. İthalat artışı durdu. İhracatta az da olsa artış var.
2011 yılında aylık dış ticaret açığı 7-9 ve hatta 10 milyar dolar olmuştu.
Bu yıl açık önce 7 milyar dolara indi. Ağustos ayı dış ticaret açığı 5.8 milyar dolar idi.
TÜİK ihracatı FOB, ithalatı CIF olarak değerlendiriyor.
Merkez Bankası cari açık hesabında ithalatı da fob olarak alıyor. Bu nedenle Merkez Bankası'nın mal dengesi hesabı ile TÜİK'in dış ticaret açığı rakamı birbirinden farklı oluyor.
Ağustos ayında mal dengesi açığı küçülürken, turizm gelirlerinde mevsimlik artışın etkisinde
Cari açık 2 milyar dolar beklentinin altına indi.
Yıl sonuna kadar bu olumlu gelişme devam eder. Yıl sonunda düşük bir yıllık cari açık rakamı ortaya çıkar.
Bu noktada sorulması gereken şudur?
- Cari açıktaki düzelme yapısal değişimin sonucu mudur? Kalıcı mıdır? Yaksa ekonomideki yavaşlamaya mı bağlıdır?
- Cari açıktaki düzelmenin faturası var mıdır? Bu faturayı kim ödüyor?
Bu soruların cevabını araştırmak önemlidir. Çünkü sadece cari açık rakamına bakarak sevinmek işe yaramayabilir.
Öncelikle artık herkes biliyor ki cari açığı küçültmek için ekonomide frene basıldı. Acaba bundan sonra ayak hep frende mi kalacak? Yoksa ayak frende iken içeride bazı yapısal değişimler oluyor mu?
Ekonominin yavaşlatılmasının üretici üzerinde olumsuz baskısı var. Piyasada yavaşlama var. Anadolu'da KOBİ'ler seslerini yükseltmiyor ama, bir yanda frenin rüzgarı öte yanda sınırlardaki çatışmaların ve terörün rüzgarı esnafı, küçük üreticiyi büyük ölçüde üzüyor.
Özet olarak sadece cari açık rakamındaki olumlu gelişmeye bakarak, ekonominin bütünü hakkında değerleme yapmak güçtür. Cari açığın küçülmesine sevinelim ama, cari açığın küçülmesinin ve diğer olumsuz gelişmelerin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini de görelim.