Eğilim artık belirginleşti sayılır. Yıllık cari açık geçen yıl sergilediği hızlı gerilemeden sonra bu kez ılımlı bir artış gösterecek.
Cari açığın bu yıl 2012'nin üstünde gerçekleşeceği zaten sürpriz değildi, beklenen bir durumdu ve bu, en yetkili ağızlar tarafından da dile getirilmişti. Çıkışın yavaş yavaş olacağı da dün açıklanan şubat gerçekleşmesiyle bir kez daha görülmüş oldu.
Merkez Bankası verilerine göre şubat ayında 5.1 milyar dolar cari açık verildi. İki aylık açık da 10.9 milyar dolar oldu. Geçen yılın şubat ayındaki açık 4.3 milyar dolardı, iki aydaki açık ise 10 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Yıllıkta da yön yukarı
Gerek aylık, gerek iki aylık açıkta geçen yılın üstünde bir gerçekleşme var. Bunun doğal sonucu olarak yıllıklandırılmış cari açık da yönünü yukarı çevirmiş durumda.
Yıllıklandırılmış cari açık tepe noktaya 76.9 milyar dolarla 2011 yılının ekim ayında ulaşmış ve sonrasında gerileme başlamıştı. Yıllık açıktaki azalma geçen yıl çok belirginleşti. Öyle ki, yıllık açık ekim 2011'den geçen yılın aralık ayına kadar olan 14 ayda yüzde 38 oranında 29 milyar dolar geriledi. Ekim 2011'de 76.9 milyar dolarla zirveye çıkan yıllık cari açık, geçen yılın sonunda 47.5 milyar dolara indi ve sonrasında ılımlı bir artış başladı.
Yıllıklandırılmış cari açık, ocak ayı sonunda 47.6 milyar dolara, şubat ayı sonunda da 48.4 milyar dolara çıktı.
60 milyar olur mu?
Ekonomik büyümenin geçen yılki yüzde 2.2'lik düzeyin üstüne çıkacağı ve yıllık öngörü olan yüzde 4'e ulaşacağı, hatta aşağı beklentisiyle birlikte cari açığa ilişkin tahminler de yukarı doğru revize ediliyor. Zaten kimse cari açığın 2012'deki 47.5 milyar dolarda kalmasını beklemiyor da, acaba hangi düzeye çıkılır, bu tartışılıyor.
2013-2015 dönemine ilişkin orta vadeli programdaki 2013 hedefine bakarsanız cari açık 60.7 milyar dolar olacak. Ancak, önemli bir ayrıntıyı gözden kaçırmamak gerektiğinin altını bir kez daha çizelim. OVP'deki 60.7 milyar dolarlık 2013 hedefi, 2012'nin 58.7 milyar dolarlık gerçekleşme tahminine göreydi, yani açıkta yalnızca yüzde 3.4 artış öngörülmekteydi. Dolayısıyla eğer biz 2013 açığını yine 60.7 milyar düzeyinde bekliyorsak, bu açık 2012'deki 47.5 milyar dolara göre yüzde 28'lik bir artış anlamına gelir. Cari açığın bir yılda yüzde 28 artmasını da herhalde kimse “makul bir artış” gibi göstermeye kalkışmayacaktır. Hele hele ekonomi 2013'te yüzde 4 dolayında büyüyecekse…
Cari açığın 60 milyarı aşması, 2012'de yüzde 6 düzeyine indirilmiş olan cari açığın GSYH'ye oranının da, 2013'te yüzde 7.1'e çıkması anlamına gelecektir.
Yani, bu durumda sormazlar mı “Nerede kaldı 3x5'in bir ayağı” diye, “Bu konuda şimdiden pes edilmiş olunmuyor mu” diye…
Ilımlı büyüme, ılımlı artış
Türkiye ekonomisi 2013 yılında geçen yılki yüzde 2.2'den daha hızlı büyüyecektir; bu kesin. Belki öngörülen yüzde 4'ü bile aşarız. Dolayısıyla cari açık da geçen yılki açıktan fazla olacaktır, bu da kesin.
Bu iki göstergede yön belli de, büyümenin hangi düzeyde oluşacağına ve cari açığın hangi düzeye çıkacağına ilişkin bir öngörüde bulunmak en azından bu aşamada pek kolay değil. Ancak, büyümemizin tümüyle ithalatın düzeyine bağlı olduğu, dolayısıyla büyüme-cari açık paralelliğini kırma yönünde değil kısa vadede, orta vadede bile elimizde bir araç bulunmadığı ortada.