Geçen yılın yüzde 8.5'lik büyümesinden sonra bu yıl için öngörülen yüzde 4'ü, "yumuşak iniş" olarak niteledik. Ancak, son zamanlarda oluşan göstergeler ve yapılmakta olan yorumlar, sanki yüzde 4'e ulaşmakta fena halde zorlanacağımızı ortaya koyuyor. Hatta bu yüzden, bir süre sonra Merkez Bankası'nın para programında biraz esnetmeye gidebileceği ve enflasyonla mücadelenin ikinci planda kalabileceği bile konuşulur oldu.
Sanayi üretimi pek iyi gitmiyor. Nisan ayına ilişkin son veriyi yarın göreceğiz. İlk çeyrekteki üretim, geçen yılın aynı dönemine göre yalnızca yüzde 2.8 arttı. Oysa 2011'in ilk çeyreğindeki üretim, bir önceki yılın aynı dönemine göre tam yüzde 14.4 artış göstermişti. Hızda müthiş bir yavaşlama var.
Sanayi üretiminin, GSYH'nin neredeyse dörtte birini oluşturduğunu unutmayalım.
Ekonomideki canlılığın azalmakta olduğunu ortaya koyan bir başka veri de dün açıklandı. TÜİK tarafından yapılan açıklamada, ticaret ve hizmet sektöründe yılın ilk çeyreğindeki ciro endeksinin, geçen yıla göre yüzde 5.1 arttığı belirtildi. İlk bakışta fena değilmiş izlenimi veren bir oran. Ancak, bu parasal bir artış, dolayısıyla bu dönemdeki enflasyonu dikkate almak gerekiyor. TÜFE'de bu yılın ilk çeyreğindeki fiyat düzeyi, geçen yılın aynı döneminin yüzde 10.49 üstünde gerçekleşti. Yani, buna göre ticaret ve hizmet sektöründeki ciro, enflasyon kadar bile artmadı. Bir başka ifadeyle ciro, reel olarak geçen yılın altında kaldı. Ciro endeksindeki artış yüzde 10.49 olsaydı, "sıfıra sıfır, elde var sıfır" durumu oluşacaktı, o bile yakalanamadı.
Bu yıl geçen yıla göre ancak yüzde 5.1 artan ticaret ve hizmet sektöründeki ciro endeksi, geçen yılın ilk çeyreğinde 2010'a göre tam yüzde 26.8 artış göstermişti. Endeks, 2010'da da 2009'a göre yüzde 15.4 oranında artmıştı.
Bir önceki yılın aynı dönemine göre artış hızı yavaşlayan endeksin, bir önceki döneme göre olan gerilemesi ise hızlandı. İlk çeyrekteki endeks, 2011'in son çeyreğindeki endeksin yüzde 13.2 altında kaldı.
Geçen yılın ciro endeksinde, önceki yıla göre, çeyrekler itibariyle azalıyor olmakla birlikte hep yüksek artışlar kaydedilmişti. İlk çeyrekte yüzde 26.8 olan artış, ikinci çeyrekte yüzde 22.2, üçüncü çeyrekte yüzde 21.1, dördüncü çeyrekte yüzde 19.9 olarak gerçekleşmiş, yıllık ortalama ise yüzde 19.9 olmuştu. Bu yıla giriş, doğrusu hiç de umut vermedi; ama pek de şaşırtıcı olmadı.
Büyümede yılın tümü için yüzde 4'ü yakalamanın çok zor olacağını dile getirenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Zaten ekonomi yönetiminden de daha çok bu yıl ne kadar büyüme sağlanabileceği yönünde değil, geçmişteki büyüme oranlarının ne kadar yüksek olduğu yönünde değerlendirmeler geliyor. Bu yıla değinen, değinmek isteyen öyle anlaşılıyor ki pek yok.
İstihdam ve ücret endeksi
TÜİK verilerine göre, ticaret ve hizmet sektöründeki istihdam endeksinde bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6.2'lik bir artış oldu. İstihdam endeksinin, ilk çeyrekler itibariyle yıldan yıla daha belirgin bir artış gösterdiği dikkati çekiyor. Söz konusu endeks, geçen yıl 2010'a göre yüzde 2.7, 2010 yılında ise 2009'a göre yüzde 0.5 oranında artış göstermişti.
Brüt ücret ve maaş endeksinde ise ilk çeyrekte geçen yıla göre yüzde 17.8'lik bir artış kaydedildi. Söz konusu artış, geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 15, 2010 yılının ilk çeyreğinde ise yüzde 11.3 olarak ölçülmüştü.