Büyümede sert inişe hazır mıyız?

A. Levent ALKAN aleventalkan@gmail.com

Ekonomiyi soğutacak önlemler almakta çok geç kaldık. 2011 üçüncü dönem GSYIH bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla %8.2 arttı. Dışardan finansman desteği geldikçe büyümek, daha ne kadar süre sürdürülebilir bir büyüme olarak istikrarlılığı; tüm kayganlıklardan uzakta tutarak yoluna devam edecek? Ekim cari işlemler açığı -4.151 milyon dolar düzeyi ile dış finansman koşullarında kopan fırtınalara şimdilik sınırlı bir tepkiyi tercih etti. İhracat ithalat farkı 6.46 milyar dolar açık verirken, hizmetler dengesindeki ana kalem turizm, Ekim'de de dinamizmini sürdürdü. Finansman tarafında sadece portföy yatırımları değil, tüm vadelerde sıkıntı hissediliyor. Finansman hesabını 481 milyon dolar kadar zayıflarken, net hata noksan kalemi aylık bazda 946 milyon dolar girişle, toplamı 465 milyon dolarla çevçeveye alıyor. Net hata noksan ve finansman toplamı 3,686 milyon dolar kaynak bulamadan büyümeyi ifade ediyor. Bu açığı resmi rezervlerden karşılıyoruz. Süreç tıkır tıkır işliyor: önceleri borçlanarak verilen açıklar, şimdi rezervden karşılarken cepten yedi. Yakın gelecekte finansman bulamayarak hızla küçülecek bir ekonomi bulacağız karşımızda.

Kredi derecelendirme kuruluşları bizi, uluslararası sermayenin yatırım yapabilecekleri uluslar statüsüne taşımamakta direte dursun; biz, sıcak parayı rahat ettiren faiz gelirleri, vergi kolaylıkları, likidite koşulları ve default etmeyecek kadar sağlam; bütçe, bankacılık ve fiyat istikrarımızla, bizim onlara olan ihtiyaçlarından öte onların bize ihtiyaçları olduklarını gördük. Çünkü küresel sistemik kriz koşullarında böyle yatırım ortamı bulunamıyordu.

Büyümek bizde ithalat bağımlılığı yaptı. Şu Dâhili İşleme Rejimi miktarının toplam ihracattaki payına bakın; %66. Nedir Dahili İşleme Rejimi? Dahilde işleme, ihraç ürünleri üretmek için dışarıdan ithal edilen girdilere gümrük muafiyeti sunan sistemdir. Çarpıklık, ticaret ve hizmette ciro büyüklüklerine sıçrıyor. Cirolar yıllık % 21,0 artsın, istihdam ile çalışılan saat %5.8'de çakılı kalsın ve GSYIH'ı %8.2 büyütelim. Ciro %12.8 daha fazla artsın, istihdam ile çalışılan saat ise %2.4 daha az... Bir kenarı biriktirmek, bir kenarı savurganlık ve bir diğeri de üretim olan üçgenin içinden çıkabilmek; fiyat istikrarını ikinci plana, finansal istikrarı birinci plana alan politikalarla gerçekleştirilebilecektir ancak...

Tüm yazılarını göster