Bizim en güzel göstergemiz, bütçe açığının küçük olması. En sevindirici göstergemiz işsizliğin yavaş yavaş azalması. İşsizlik oranının yüzde 10'un altına inmesi.
Dün açıklanan ocak-mart ayı bütçe rakamları bütçe açığının büyümeye başladığını, ocak ayı istihdam rakamları işsizlik oranının gene yüzde 10'un üzerine çıktığı gösteriyor.
Bu iki oran Türkiye'nin dış dünyaya vitrini.
Şu günlerde İspanya ekonomisi ile ilgili tartışmalar gündemde öne çıktı.
Nedeni şu: İspanya'nın toplam kamu borcunun milli gelire oranı büyük değil ama, bütçe açığı büyük. İspanya bütçe açığını kapatmak için borçlanmak zorunda. Borçlanma faizi yüksek. Bu durumda İspanya borçlarını ödeyemeyecek. İşte bu panik yaratıyor..
Ocak-mart ayı bütçe rakamları, ekonomide yavaşlamanın bütçeyi nasıl etkilediğini ortaya koyuyor.
Ocak-mart aylarını kapsayan 3 aylık dönemde, dahilde alınan katma değer vergisi, 2011 yılının aynı dönemine göre yüzde 9.3 oranında arttı. Özel tüketim vergisinde artış yüzde 4.5 oranında, ithalde alınan katma değer vergisinde artış yüzde 5.9 oranında gerçekleşti.
İthalde alınan katma değer vergisi artışının gerilemesi, ithalatın yavaşlamasından kaynaklanıyor. Bir yılda fiyatlar yüzde 10 dolayında artarken dahilde alınan katma değer vergisi ile özel tüketim vergisinin artış oranının enflasyon oranının altında kalması iç talepteki yavaşlamayı işaret ediyor.
Ocak-mart döneminde bütçe giderleri artışı yüzde 15.1 oranında iken, bütçe gelirleri artışı yüzde 12.6 oranında arttı.
Sonuç olarak 3 aylık dönemde bütçe 6.4 milyar TL. açık verdi.
Yılın ilk 3 ayında bütçe açığını büyüten bir başka etken faiz giderlerindeki artış oldu. 2011'in ilk 3 ayında 13.9 milyar TL. faiz ödenmişken bu yılın aynı döneminde faiz giderleri yüzde 24.0 oranında arttı. 17.3 milyar TL. faiz ödendi. Yılın tamamında 50.2 milyar TL'lik faiz ödeneceği tahmin ediliyor.
Öte yanda 2011 Ocak ayı işsizlik oranı yüzde 10.2 olarak açıklandı.
TÜİK işsizlik oranlarını "Mevsim Etkilerinden Arındırıyor." Bu arındırmaya göre üzülmeye gerek yok. Ocak ayında işsizlik oranı artmadı geriledi. Aralıkta yüzde 9.2 olan işsizlik oranı ocak ayında yüzde 8.9'a düştü.
TÜİK'in "Mevsim Etkilerinden Arındırılmış" verilerine göre aralıkta 24 milyon 319 bin olan çalışan sayısı ocakta arttı ve 24 milyon 465 bine yükseldi.
Halbuki yıllardır izlenen "Temel İşgücü Göstergeleri" çalışan sayısının ocakta 203 bin azalarak 23 milyon 475 bine düştüğünü gösteriyor.
Sanayide çalışanların sayısında bir ayda 16 bin, ücret ve yevmiyeli çalışanların sayısında 90 bin azalma olmuş.
Ocak ayının özelliğini dikkate almakta yarar var. Ocak ayı ülke genelinde soğuk bir ay idi. Buna ithalatı ve büyümeyi yavaşlatma tedbirlerinin etkisi eklenir ise, istihdamda artışın imkansızlığı ortaya çıkar.
Ocak-mart bütçe göstergeleri ile ocak ayı istihdam göstergeleri "Eyvah... İşler kötüye gidiyor" diyerek panik yaratacak kadar kötü değil.
Hükümetin ekonomi politikalarındaki bir tercihin meyveleri. Hükümet cari açığı küçültmek için ekonomide büyümeyi yavaşlatmak istiyor.
İthalat azalınca ithalata dayalı vergilerin geliri, talep azalınca iç tüketime dayalı vergilerin geliri azalıyor.
Önümüzde yılsonuna kadar uzun süre var. Yaz aylarında ekonomi hareketlenince göreceli olarak istihdamda iyileşme olabilir. Vergi gelirleri azalsa bile 2012 yılı bütçe açığı hazmedilebilir boyutta kalır.