Büyük işleri, küçük hesaplar engellemesin

İlter TURAN SİYASET PENCERESİ dunyaweb@dunya.com

Geçtiğimiz hafta Türkiye-Irak-Amerika tarafından oluşturulan komisyon Ankara'da toplandı. Kuzey Irak'ta yuvalanan terör örgütünün nasıl etkisizleştirileceği konusunda görüşmelere devam ettiler. Toplantıda Türkiye'nin şikayetlerini tekrarladığı, istihbarat alanında daha yoğun işbirliği kararı alındığı anlaşılıyor.

Üçlü toplantıların devam etmesinde ve olumlu sonuçlanmasında herkesin yararı var. Amerika, Irak'taki askeri mevcudiyetini sonuçlandırma çabalarını sürdürüyor. Tahliye işleminin ne zaman tamamlanacağı belli. Geriye ayakta duran, iç barışını koruyabilen, demokratik bir Irak bırakmak istemesi tabii. Böyle bir Irak'ın komşularıyla iyi geçinmesi, ciddi sorunlar karşısında varlığının tehlikeye girmemesi gerekiyor. Irak'ın toprak bütünlüğünün korunmasına, refahının artmasına, iç barışının muhafazasına en fazla katkı yapacak ülke Türkiye'dir. Amerikan özlemlerinin gerçekleşmesi için, Irak'ın Türkiye ile ilişkilerinde pürüz oluşturan sorunlarının giderilmesi gerekiyor.

Irak'ın toprak bütünlüğünü koruyabilen, iktisaden ilerleyebilen, demokratik hüviyetini sürdürebilen bir ülke olarak devam etmesi için Türkiye ile yakın ilişkileri öngörmesi gerektiğini Irak yönetimi biliyor. Diğer komşusu İran'dan farklı olarak, Türkiye'nin Irak halkının bir bölümü üzerinde özel nüfuz kurarak Arap Ortadoğusu'na daha fazla nüfuz etmesi, dinle siyaseti birleştirmesi türünden özlemleri yoktur. Türkiye, Irak'ın yönetim konusunda eleman yetiştirme (örneğin jandarma, polis) açısından da başvurabileceği bir ülkedir. Irak'ın mal ve hizmet gereksinmelerinin karşılanmasında da Türkiye önde gelmektedir. Petrolünün dünya piyasalarına ulaştırılması için en uygun yol yine ülkemizden geçiyor. Ayrıca, Irak'ın Batı dünyasına açılan penceresi Türkiye'dir. Bu fiziki olarak da, kültür olarak da, siyasi olarak da böyledir. Ennetice, gerek Irak yönetiminin, gerek Kuzey Irak yönetiminin Türkiye ile yakın ilişkiler içinde olması her ikisinin de selameti açısından önemlidir. Kaldı ki, Federal Irak'ın özerk yönetime sahip bir bölge olarak idamesinde Türkiye'nin de bu formulü desteklemesinin önemli rolü olacağı görmezlikten gelinemez.

Gelelim Türkiye'ye. Irak dış ticaretimizde önemli bir yer tutuyor. Irak'ın bağımsızlık ve toprak bütünlüğünü korumasının Türkiye için vazgeçilmez bir istikrar unsuru olduğu da muhakkak. Irak'ta işlerin karışması, istenmeyen iktisadi sonuçlar doğurmaktan öteye Türkiye'yi geçmişte de baş etmekte zorlandığı ve dostlarıyla ilişkilerini sıkıntıya sokan bir göç dalgasıyla karşı karşıya bırakacaktır. Ülkemizin kendi iç barışını sağlam temellere oturtabilmesi için Kuzey Irak'tan gelen PKK eylemlerinin sona erdirilmesi gerekmektedir. Şüphesiz, esas sorun Kuzey Irak kaynaklı değildir ama Kuzey Irak'taki varlık hem Türkiye'de geliştirilecek çözümleri güçleştirmekte hem de Irak'la olan ilişkilerde sıkıntılar yaratmaktadır.

Türkiye, Irak ve ABD'den her birinin önemli kazanç elde edeceği birleşik, iç barışı kurulmuş ve Türkiye ile ilişkileri güçlü Irak hedefine varılması için Kuzey Irak'taki PKK varlığı konusunda Türkiye'nin tatmin edilmesi gerektiği aşikar. Özellikle Kuzey Irak yönetiminin küçük hesaplara kapılmaması, büyük kazançlar sağlamak yönünde davranması arzulanır. Bakalım başarabilecekler mi? Bekleyelim!

Tüm yazılarını göster