TÜİK’in dün açıkladığı veriler, sektörel güven endekslerinin yönünün aşağı doğru olduğunu ortaya somut şekilde koydu. İster mevsim etkilerinden arındırılmış bir ay önceye göre değişimi gösteren veriler olsun, ister mevsim etkilerinden arındırılmamış bir yıl önceye göre değişimi ortaya koyan veriler olsun, yön aşağı. Hem de tüm sektörlerde; hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerinin hepsinde.
Aslında bu toz duman içinde, davul gibi gerilen ortamda, yarın ne olacağını kimsenin kestiremediği koşullarda ekonomiye bu kadar güven duyulması bile az şey değil. Çok daha dramatik gerilemeler, güven kayıpları yaşanması bile yadırganmazdı doğrusu.
30 Mart’tan sonra toplumdaki gerginliğin, dolayısıyla bunun ekonomiye olan yansımasının geride kalacağını beklemek de fazla iyimserlik gibi görünüyor. Kim bilir belki de bizi 31 Mart’tan itibaren, biraz da 30 Mart’ta sandıktan çıkacak sonuca göre çok daha gergin, çok daha kaotik günler bekliyor. Umarız yanılırız, ama bu olasılık da hiç düşük görünmüyor doğrusu.
Ekonomiye güven azalıyor
TÜİK, sektörel güven endekslerini daha önce yalnızca bir önceki yılın aynı ayına göre olan değişimi ortaya koyacak şekilde hesaplıyordu. Bu yılın ocak ayından itibaren, mevsimsel etkilerden arındırmaya yetecek kadar, yani 36 aylık veri birikimi sağlandığı için arındırma işlemi de yapılmaya başlandı. Zaten TÜİK temel olarak arındırılmış verileri kullanıyor, arındırılmamış verileri de bilgi olarak açıklamaya devam ediyor.
Önce TÜİK’in de tercih etmekte olduğu mevsim etkilerinden arındırılmış verilere bakalım. Mart ayında hizmet sektörü güven endeksi şubata göre yüzde 1.7 geriledi. Perakende ticaret sektöründeki gerileme yüzde 1.9 oldu. En hızlı düşüş ise inşaat sektörü güven endeksinde gözlendi. İnşaat sektörü güven endeksi martta şubata göre yüzde 4.1 azaldı. Bu sektörde güven şubatta da ocak ayına göre yüzde 7.4’lük bir gerileme göstermişti. Böylece, martta 78.2 düzeyine inen inşaat sektörü güven endeksi, ocak ayındaki 88.1’lik düzeye göre iki ayda yüzde 11’den fazla azalmış oldu.
Geçen yıl martta hizmetler sektöründe bir önceki aya göre gerileme yüzde 1.2, perakende ticaretteki gerileme yüzde 0.5 olmuş, inşaat sektöründe ise tam yüzde 6.5 oranında bir artış görülmüştü.
Mevsim etkilerinden arındırılmamış endeksle hesaplanan bir yıl önceye göre olan değişime gelince… Olumsuz gidişat bu hesaplama da çıkıyor karşımıza. Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre hizmetler sektörü güven endeksinde yüzde 3.1, perakende ticaret sektörü endeksinde yüzde 7.2, inşaat sektörü endeksinde ise yüzde 11 oranında azalma söz konusu.
Sektörel güven endeksleri, geçen yılın mart ayında ise 2012’nin aynı ayına göre hizmetler sektöründe yüzde 0.6, inşaatta yüzde 1.1 gerilemiş, perakende ticaret sektöründe yüzde 4.7’lik artış göstermişti.
Perakende güven sınırının üstünde
Tüm güven endeksleri gibi sektörel güven endeksleri de 0-200 aralığında değer alıyor ve endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliği gösteriyor.
Sektörel güven endekslerinin mevsim etkilerinden arındırılmamış serisine göre yalnızca perakende ticaret güven endeksi 100 sınırının üstünde. Söz konusu endeks, mart ayı itibariyle 103.4 düzeyinde bulunuyor. Hizmet sektörü güven endeksi de 99.1 ile güven sınırına yakın. İnşaat sektörü güven endeksi ise 84.5 ile güven sınırına en uzak endeks durumunda.