Ystanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odalary Birli?i (YSTESOB) geçen hafta sonunda "Küresel sermaye kar?ysynda esnaf ve sanatkaryn yapylandyrylmasy" konulu bir toplanty düzenledi. Toplantyya geni? bir yelpazede katylym vardy. Yki Devlet eski Bakany Ufuk Söylemez ve Masum Türker; akademisyen olarak Prof. Osman Altu?, Prof. Gülten Kazgan, Prof. Mahir Kaynak, Prof. Güneri Akalyn ve Prof. Ahmet Yörük katylymcylary arasyndaydy. Toplantyda sanayici kesimi temsilen i?adamy Fahri Türkkan hazyr bulundu; gazetemiz yazary ekonomist U?ur Civelek ile ben de basyn mensubu olarak görü?lerimizi aktardyk.
Ystanbul esnafynyn çaty örgütü YSTESOB, böyle bir toplanty düzenlemeye neden gerek duymu?tu? Böyle bir toplantyya gerek duymak "esnaf ve sanatkar ortak akyl platformu" olu?turma çabasy içine girmek bile sorunun had safhaya ula?ty?yny, byça?yn kemi?e dayandy?yny göstermiyor mu zaten?
"...Ekonomik, siyasal ve sosyal ortam, dy? konjonktürün de etkisiyle endi?eye yol açacak ?ekilde bozulmaktadyr. Bundan en çok zarar gören ise esnaf ve sanatkarlardyr. Siftah etmeden dükkanyny kapatanlaryn sayysy hyzla artmaktadyr. Borç ve kredileri ödemekte zorlanyyoruz. Piyasadaki durgunluk ile birlikte maliyet enflasyonu da yükselmektedir. Buna kar?ylyk, i?çinin, çiftçinin, memurun, emeklinin ve tabiatyyla esnaf ve sanatkaryn gelirinde rayiç de?ere göre arty? yok, azalma var.
Bunun sonucu olarak, tüketimdeki dura?anlyk, ekonomik dengeleri bozuyor. Geli?mi? ülkelerin ekonomistleri de bir kriz ihtimalinden söz ediyor ve gerekli önlemlerin hyzla alynmasy üzerinde duruyorlar. Hal böyleyken, üzülerek belirtmek isteriz ki, gerek siyasilerimiz, gerekse ilgili ve yetkililer, konunun önemini yeterince anlamy? görünmüyorlar. Kysyr tarty?malarla zaman kaybediyoruz..."
YSTESOB Ba?kany Suat Yalkyn, tabloyu de?erlendirirken bu görü?leri syralyyor: Sorunlary, çözüm önerilerini tarty?mak ve kalycy bir metin haline getirmek amacyyla "esnaf ve sanatkar ortak akyl platformu" olu?turmak için yola çyktyklaryny, bu platformun ilki olarak da "Küresel sermaye kar?ysynda esnaf ve sanatkaryn yapylandyrylmasy" konusunu seçtiklerini belirtiyor.
Esnaf ve sanatkaryn durumu her geçen gün öylesine bozuluyor ki, do?rusu bir sihirli de?nekle kimsenin çözüm önerilerini syralamasy mümkün de?il. Ülke ekonomisindeki bozulmadan, esnaf kesimi de payyny alacak ku?kusuz. Sorunu hafifletmenin yolu ekonomiyi makro ölçekte derleyip toparlayabilmek. Toplantyda buna vurgu da yapyldy zaten. Özellikle Prof. Mahir Kaynak, esnafyn üretimine konu mal ve hizmetlerin zaman içinde sürekli de?i?ti?ini ve bunun normal oldu?unu, temel sorunun ise ucuz işalattan kaynaklandy?yny, bu önlenemedi?i takdirde esnafyn zor durumdan kurtulmasynyn mümkün olamayaca?yny kaydetti.
En dikkat çekici konu?mayy yapanlardan biri de sanayici Fahri Türkkan'dy. Türkkan, mali miladyn sona erdirilmesinden sonra denetim merciinin yok edildi?ine dikkat çekti?i konu?masynda "merdiven alty" üretimin engellenememesinden yakyndy. "Ben vergi veriyorum, ihbar ve kydem tazminaty veriyorum, 10 liraya mal ediyorum; biri merdiven altynda 5 liraya mal ediyor" diyen Türkkan, nereden buldun ve servet sorgulamasy olmamasyny ele?tirdi. Fahri Türkkan, "Ülkeyi, ekonomik ba?ymsyzly?yny kaybeden i?adamyna benzetiyorum. Makineni de kaybedersin, fabrikany da" görü?ünü dile getirdi. Üç yyldyr ayny kurla mal satmaya çaly?tyklaryny belirten ve "Yyi ki Çin maly var da enflasyon dü?tü diyen 'önemli' insanlar gördüm" diyen Türkkan, can alycy cümleyi sona saklady:
"Bu gidi?le sanayici de esnaf olacak."