Küresel piyasalar, iki hafta önce yaşanan Japonya merkezli sarsıntının şokunu atlattı. Borsalar kayıplarının büyük bölümünü telafi ederken Borsa İstanbul düştüğü yerden kalkamadı. Bunun nedeni olarak taze para girişinin olmaması gösteriliyor.
Borsa İstanbul dört haftadır aralıksız düşüyor. BIST 100 Endeksi’ndeki aylık kayıp yüzde 12.7’ye ulaştı. Hisse bazlı bakıldığında kayıplar çok daha fazla. İki hafta önce küresel piyasalarda yaşanan ‘Kara Pazartesi’ sonrasında dünyada neredeyse tüm borsalar yaşadıkları kayıpları telafi etmeyi başardı.
Ancak düşüşe eşlik eden Borsa İstanbul, toparlanma zamanı gelince buna ayak uyduramadı. Endeks, merkez üssü Japonya Borsası olan sarsıntıda 9 bin 769 puana kadar gerilemişti. Geride bıraktığımız haftayı 9 bin 821 puandan tamamlayan endeks, 10 bin puanı bir türlü geçmeyi başaramadı.
Küresel sarsıntının oluşmasında çok sayıda neden öne çıkıyor. Bunlarda ilki Japon Merkez Bankası’nın (BoJ) yıllar sonra faiz artırımına gitmesi. Faiz artışı sonrasında Japonya’dan düşük maliyetle borçlanıp yüksek getiri vadeden diğer ülke varlıklarına yatırım anlamına gelen carry trade işlemlerin çözülmeler oldu. Hatta JPMorgan, carry trade işlemlerinde çözülmenin yüzde 75’e ulaştığını ifade etmişti.
BoJ yetkililerinin bu yıl yeni faiz artışı olmayacağına yönelik verdikleri mesajlar, moralleri düzeltti ve borsalar hızla yükseldi. Hatta carry trade işlemleri yeniden hızlandı. ABD cephesinde önceki hafta gelen istihdam verileri, resesyon endişelerini alevlendirmişti. O taraftan gelen yeni veriler bu endişeleri azaltıcı yönde oldu.
Riskli varlık yatırımcıları, kasım ayında yapılacak ABD Başkanlık yarışında Trump’ı destekliyordu. Geçen süreçte yatırımcıların Kamala Harris’e yönelik bakış açılarının değiştiği söyleniyor. Öte yandan ABD Merkez Bankası’nın (Fed) eylül ayında faiz indirimlerine başlayacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Küresel çalkantı sonrasında Fed’in eylülde 50 baz puanlık indirime gideceğine yönelik tahminler güçlenmişti. Ancak gelinen noktada ağırlıklı beklenti 25 baz puan olacağı yönünde. Hamas liderinin İran’da suikast sonucu öldürülmesinin ardından gözler İran’ın vereceği yanıta çevrilmişti. Geçen sürede İran’dan bir karşı saldırı olmadı. Ortadoğu’daki bu riski haftasonu almak istemeyen yatırımcıların Cuma günleri satış yaptıkları dikkat çekiyor.
Küresel anlamda son gelişmeler piyasalardaki tansiyonu düşürse de Borsa İstanbul, dışarıyla negatif anlamda ayrışmış durumda. Bu hafta içeride piyasaların yakında takip edeceği gelişmelerden biri Merkez Bankası’nın yapacağı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı. Genel beklenti yüzde 50 seviyesinde olan politika faizinin korunacağı yönünde.
Enflasyonla mücadelede somut kazanımlar elde edilmeden faiz indirimlerine gidilmesi şu an için piyasalar için en büyük risk olarak görülüyor. Fakat Merkez Bankası, ihtiyatlı tutumun devam edeceğini her platformda dile getiriyor. Böyle bir ortamda hisse senedi yatırımcıları zor günler geçiriyor. Yüksek mevduat faizleri nedeniyle borsaya yurtiçinde yerleşiklerden taze para girişi olmuyor. Bir tarafta aylık yüzde 4-5 civarı risksiz bir getiri varken hisse senedine para girişinin olmaması çok normal.
Geriye yabancı yatırımcılar kalıyor. Ekonomi yönetimi değişimi sonrasında borsada yaşanan yabancı girişi, aynı oranda çıkışa döndü. Kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’ye yönelik yeni not artırımları yabancı girişini yeniden pozitif tarafa taşıyabilir. Ama yabancıların tavırları, geçmiş dönemde yaşananları unutmadıklarını gösteriyor.