Beyaz eşyadaki iyileşme kalıcı olabilir mi?

Buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası ve fırın gibi beyaz eşya grubu ürünlerde ÖTV'nin yüzde 6.7'den sıfıra indirildiği sürecin son ayı olan mayısta, bu ürünlerin üretim ve yurtiçi satışında ciddi bir hareketlenme oldu. Hemen hatırlatmakta yarar var; bu ürünlerin ÖTV'si 16 Haziran'da yüzde 2'ye çıkarıldı. Bu oran, 30 Eylül'e kadar geçerli olacak.

Buzdolabında ilk beş ayın en yüksek üretim, yurtiçi satış ve ihracat-ithalatı mayısta gerçekleşti. Üretim; ocakta 346 bin, şubatta 354 bin, martta 459 bin, nisanda 483 bin, mayısta 597 bin düzeyinde gerçekleşti. İlk beş aydaki üretim bu artış eğilimine rağmen geçen yılın yüzde 9.6 altında kaldı. Ancak, geçen yılın aynı dönemindeki üretim de, bir önceki yılın yüzde 17 altındaydı. Üretim gibi yurtiçi satış ve ihracat da her ay bir önceki aya göre artmaya devam etti. İthalat ise ocak ayı hariç 14-15 bin dolayında seyretti.

Buzdolabında olduğu gibi çamaşır makinasında da ilk beş ayın en yüksek üretim ve yurtiçi satışı mayısta gerçekleşti. İhracatın, martta ulaştığı 305 bin adetlik düzeyden sonra gerileme eğilimi içine girdiği ve nisanda 272 bin, martta 261 bin düzeyinde kaldığı görüldü. Çamaşır makinası üretimi beş ayda geçen yılın yüzde 19.5 altında kaldı. Satış geçen yıla göre yüzde 6, ihracat yüzde 14 geriledi, ithalat ise yüzde 8 artış gösterdi. İthalat, geçen yıl da önceki yıla göre yüzde 41 artış göstermişti.

Üretimin ve yurtiçi satışın mayısta rekor kırdığı bir başka ürün de bulaşık makinası. Üretim, ilk dört ayda 140 binle 175 bin arasında değişti, mayıstaki üretim ise 212 bini buldu. Aynı şekilde ilk dört ayda 51 binle 112 bin arasında değişen yurtiçi satış, mayısta 141 bine ulaştı. Bulaşık makinası ihracatı, aynı çamaşır makinasında olduğu gibi martta zirve yaptı ve daha sonra azalmaya başladı. İhracat, martta 114 bine ulaştıktan sonra nisanda 112 bine, mayısta 88 bine indi.

Fırında da üretim ve satış rekoru mayıs ayında kırıldı. Ancak, çamaşır ve bulaşık makinasında olduğu gibi fırında da ihracatın martta zirve yaptıktan sonra nisan ve mayısta azaldığı dikkati çekti. Ayrıca, beş aylık dönem itibariyle en olumsuz tablonun fırında olduğunu belirtelim.

Başta da vurguladık; beyaz eşyada normalde yüzde 6.7 olan ÖTV, 17 Mart-15 Haziran arasında geçerli olmak üzere sıfıra indirilmişti. Dolayısıyla mayıs, sıfır ÖTV uygulanacak son tam aydı. Yani, haziranda indirim süresinin bitiminde belki de ÖTV yüzde 6.7 olan normal düzeyine getirilecekti. Bunun etkisiyle tüm ürünlerde mayıs ayındaki satış diğer ayların üstünde gerçekleşti. Hükümet, 16 Haziran'dan geçerli olmak üzere ÖTV'yi yüzde 2'ye çıkardı.

Yüzde 6.7'lik normal orana göre yine de önemli bir indirim söz konusu. Haziran ayının yarısı sıfır ÖTV ile geçti, yarısı da yüzde 2 ÖTV ile geçiyor ve bu oran 30 Eylül'e kadar geçerli olacak. ÖTV indiriminin azaltılması ve vergi indiriminin sürüp sürmeyeceğine dönük kaygılar yüzünden talebin mayıs ayında yoğunlaşmasının etkisiyle mayısı izleyen dönemde satışların biraz hız kesmesi beklenebilir.

Vergi indirimine dayalı olarak bu tahminler yapılıyor. Ancak beyaz eşyada özellikle buzdolabında yaz aylarında yoğunlaşan satışlar olduğunu da unutmamak gerekiyor.