BES, 5'inci yılını tamamladı. Ocak ayı itibariyle bireysel emeklilik sisteminde katılımcı sayısı ise 1.7 milyonu aştı. Katılımcıların toplam fon tutarı ise 6 milyar 425.3 milyon TL'ye dayandı . Bireysel emeklilik sistemi ülkemizde henüz emekleme devresinde, dünyadaki bu fonlar trilyon dolarlarla ifade ediliyor. Ama geçen 5 yılda gelinen nokta hiç de azımsanacak bir nokta değil. Bu arada hayat sigortalarından BES'e geçip emeklilik hakkı kazananların sayısı da 386'ya ulaşmış oldu.
Katılımcı profiline bakıldığında sisteme girenlerin yüzde 40'ının 25-34 yaş aralığında olması oldukça sevindirici. Çünkü bu kişiler 30 yıl bu sisteme para yatırmayı göze almışlar demektir. 56 yaşında emekli olunabileceğini düşünecek olursak bu yaş aralığında makul bir ödeme yaparak fonda iyi bir birikim sağlanabilir. Yaş ilerledikçe mesela 45 yaşında BES'e dahil olunduğunda aylık katkı paylarının oldukça yüksek olması gerekir ki sistemden çıkıldığında işe yarayacak bir birikim elde edilsin.
BES'ten çıkmak yerine dondurun
Ekonomik kriz, sistemi ister istemez etkiledi. Sektör yöneticilerinin bir çoğu olaya pozitif baksalar da gerçek ortada. Sistemden çıkanların bu dönemde biraz arttığı biliniyor. Fakat çıkanların büyük zararda olduğu da bir başka gerçek. Evet beyaz yakalılardan işsiz kalanlar olabilir ama böyle bir durumda, uzun vadeli yatırım planlarında kısa vadade vazgeçildiğinde zarar edileceği BES'e girerken kendilerine anlatılmış olmalı. Böyle durumlarda sistemden çıkmak yerine ödemeleri geçici bir süre dondurmak mümkün. Bu arada ödeme yapmadığınız gibi fondaki paranız kendi kendine değer kazanmaya devam edecektir.
Vergi teşvikinden mutlaka faydalanın
Kriz ortamlarında kurumsal girişlerin artması gerekir diye düşünüyorum. İşveren vergi avantajından faydalanmış olur bu kısmı da çalışanına maaş artışı olarak yansıtabilir. Böylece ekonomik krizlerde işverenlerin çalışanları için yaptığı böyle jestler çalışanın şirketine olan bağlılık duygusunu perçinleyecektir. Bireysel BES katılımcılarının ise vergi teşvikinden faydalanmıyor olduğunu duyduğumda çok şaşırmıştım. Neredeyse 5 kişiden 1 kişi vergi teşvikinden faydalanıyormuş. BES'e girmenin en büyük avantajı vergi teşviki aslında. Devlet bu konuda büyük bir fedakarlık yapıyor. Daha sisteme girdiğinizde her ödediğiniz katkı payının vergi matrahınıza göre yüzde 30'lara yakın bir kısmını vergi avantajı olarak geri almanız sözkonusu . 100 lira bir katkı payı ödüyorsanız 30 lirasını devlet size geri veriyor ama sistemde paranız 100 lira olarak yoluna devam ediyor. Bir de bunun üzerine fonunuzun getirisini eklerseniz BES'in şu anda ülkemizdeki en kârlı yatırım aracı olduğunu sizlere söyleyebilirim. Bu vergi teşvikinden faydalanmak için şirketinizden alacağınız bir belge, hatta kredi kartınızdan kesiliyorsa kredi kartı ekstrenizi muhasebecinize vermeniz yeterli.
BES en kârlı yatırım aracı
Buradan tüketicilere tavsiyem, bir birikim kararı verirken bunu bankaya aylık yatırırım gibi sürekli olmayacak alternatiflerden kaçının. Çünkü bu paralar bir-iki ay yatırılır sonra vazgeçilir. BES'in şu anda ülkemizdeki en kârlı ve en güvenli yatırım aracı olduğu unutulmamalı. Bir şeyi yapmak için biraz zorlayıcı olması gerekiyor. Kredi kartı talimatı ile otomatik kredi kartınızdan çekilebilir. Her zaman hazır para harcanır bir şekilde. Ama birikim otomatiğe bağlandığında ancak geri kalanı harcanıyor genelde. Bu arada bütçesi uygun olanlar için bunları yazıyorum ama ayda 100-150 TL'leri nerelere harcamıyoruz ki ? Şimdi çalışıyor para kazanıyorsak ileride kazanamayacağımız günlerde bu paralara ihtiyacımız olabilir. Bunu unutmayalım.
BES'te toplam katılımcı sayısı itibarı ile 377.227 katılımcıya sahip Anadolu Hayat Emeklilik ilk sırada yer alıyor. Anadolu Hayat'ı 336.602 katılımcı ile Garanti Emeklilik ve Hayat izliyor. Katılımcıların toplam fon büyüklüğü itibarı ile sistemde 1 milyar 447.2 milyon TL fon büyüklüğüne sahip AvivaSA Emeklilik ve Hayat lider durumda. AvivaSA'nın ardından 1 milyar 337.8 milyon TL fon büyüklüğü ile Anadolu Hayat Emeklilik geliyor.
TL sözleşme ağırlığı
BES'te katılımcıların yaş dağılımı itibarı ile en büyük payı yüzde 39,3 ile 25-34 yaş grubu katılımcılar alırken, 35-44 yaş grubu katılımcılar ise yüzde 33,4'lük pay ile 2. sırada yer aldı. Para birimine göre sözleşme dağılımı incelendiğinde yüzde 92,4'lük paya sahip TL sözleşmeler ilk sırada yer alırken, dolar cinsi sözleşmeler yüzde 6,08, Euro cinsi sözleşmeler ise yüzde 0,8 paya sahip.