Cari açık ve uzun vadeli fon ihtiyacı Hükümetin Bireysel Emeklilik Sistemi'ni hatırlamasına sebep oldu. Geçtiğimiz haftalarda da yazdığım gibi Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, uzun bir süredir, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) üzerinde çalışmalar yapıyordu. Sayın Babacan sektör yöneticileri ile de bir araya gelmişti. Sektörün ihtiyaçlarını da doğru belirlemek önemli. Çünkü BES'in ikinci versiyonu üzerinde sıkı bir çalışma gerektiriyordu. Bir önceki yazılarımda bu işin uzayacağından endişe ettiğimi belirtmiştim. Neyse ki korktuğumuz olmadı ve Başbakan Yardımcısı Sayın Ali Babacan bir basın toplantısı ile BES'deki değişikleri özet olarak kamuoyu ile paylaştı ve TBMM'ne sevk edildiği açıklamasını yaptı.
Genç emekliler ev hanımları sisteme girmeli
BES'te yapılması düşünülen düzenlemelerin detaylarını öğrenmiş değiliz. Öncelikle BES'deki "vergi teşviki"nin adı "Devlet Katkı Payı" oldu. BES sisteminde katılımcıların ödediği katkı paylarına ek yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25'ini geçmeyecek bir "Devlet Katkı Payı" planlanıyor. Bu paralar ayrı bir hesapta duracak, ve bununda bir getirisi olacak. Bu yeni düzenleme ile vergi mükellefi olsun olmasın herkes bu avantajdan faydalanabilecek. Genç emekliler, ev hanımları, sigorta güvencesinde olmadan çalışanların bu sisteme yoğun katılımı bekleniyor.
Sistemden çıkışlara çare var
"Devlet Katkı Payı" yıllık 2660 TL ile sınırlı. Yani aylık 900 TL'ye yakın katkı payı ödeyen bir BES katılımcısının ödediği bu miktarın yanında her ay 221 TL ayrı bir hesapta birikecek. Hem ana paranın hem de "Devlet Katkı Payı Hesabı"nda ki birikimler fonda değerlenecek. "Devlet Katkı Payı Hesabı"ndaki paralar ise 3 yılın sonunda yüzde 15'i, 6 yılın sonunda yüzde 35'i, 10 yılın sonunda yüzde 60'ı çekilebilecek. Emekli olunduğunda ise tamamı alınabilecek. Önce çıkışlardaki kesintilerinde sadece getiri üzerinden yapılması da geciken bir karar. Çünkü bu konuda mahkemelere giden birçok uyuşmazlıklar vardı. Doğru yol bulundu.
Özellikle "Devlet Katkı Payı Hesabı"ndaki paranın kademeli olarak çekilmesi sistemden çıkışları engelleyeceği bir gerçek. Kredi kartı borcu, LED TV, otomobil gibi ihtiyaçlar için sistemden çıkışların önüne geçecek. BES uzun vadeli bir yatırım aracı olduğu tüketiciler tarafından iyi bilinmeli.
İşveren katkısı eksik mi ?
BES'e kurumsal katılımlar sayıyı hızla artıracak bir unsur. Açıklamalarda "Kurumsal katılımları" teşvik eden bir başlığa yer verilmemiş. BES sektörü işveren katkılı BES planlarına da büyük önem veriyor. "Devlet Katkı Payı Hesabı"nda kurumsal katılımlarda işverenleri teşviki söz konusu nasıl olacak ?, bu konuda henüz bir açıklama yapılmadı. Beklenen bu katkının işverene de yansıması.
Kira sertifikası BES'e adapte edilmeli
Kira sertifikası ihracı BES sistemine adapte edilebilir mi ?. Bilindiği üzere BES katılımcıları içerisinde bulunan "faize duyarlı" kesim için "kira sertifikaları" faiz içermediği için bir çıkış noktası olabilir. Özetle BES gerçekten ikinci vitese takmaya hazırlanıyor. Sistemin katlanarak büyümesi gerekiyor. BES her ne olursa olsun katılımcılara doğru anlatılmalı.
BES için "Kamu spotu" şart oldu
BES şirketleri arasındaki rekabet asıl şimdi başlıyor. Katılımcıların "Devlet Katkı Payı" ile sisteme güveni daha da artacak. Hükümetimizin daha önceki yazımda belirttiğim gibi "Devlet Katkı Paylı BES" için de bir kamu spotu yapması kaçınılmaz.