Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) 10'uncu yılına yaklaşırken, Hükümet üyelerimizin dikkatini tekrar çekmeye başardı. Cari açıkla uğraşan Hükümetimiz, uzun vadeli fonlar için BES'i tekrar keşfetti de diyebiliriz. BES geçtiğimiz haftalarda gündemdeydi, çok da konuşuldu. Başbakan Yardımcısı ve Ekonomiden Sorumlu Bakanımız Ali Babacan, BES üzerinde çalıştıklarını, çok kısa sürede yapılacak düzenlemelerle sisteme ilgiyi tekrar artırmayı planladıklarını belirtti özetle.
Bu demeç sonrası sektörü bir heyecan aldı ki sormayın. Son yıllarda BES şirketlerinin genel müdürleri ile her karşılaşmamda sistemin çok iyi gittiği, hatta krizde dahi büyüme başarısını gösterdiği, OECD ülkeleri arasında en başarılı ülkenin Türkiye olduğu hep söylendi durdu. Ama arkasından da "Ama biz 10'uncu yılımıza yaklaşıyoruz hala para kazanamıyoruz. Hayat Sigortası, Ferdi Kaza Sigortası olmasa çarkı döndürmek zor" diye eklenirdi hep. Bu konuda şirketler son yıllarda hummalı çalışmalar yaptı, Ankara ile mekik dokundu. Sonunda Sayın Bakan Babacan bunu doğruladı.
Gündemden geri düşmez inşallah
Devlet büyüklerimizin sigortacılık konusunda heveslerinin geçici olması benim en büyük endişem. 15 gün önce BES için düzenlemelerin hemen yapılacağı ve kamuoyuna açıklanacağı söylemi sonrasındaki sessizlik beni ürkütüyor. Sigortacılık Yasası ile ilgili de saman alevi söylemler sonrasında uzun bir süre sonra kanun çıkabilmişti. Aslında hak vermemek de mümkün değil, gündem o kadar hızla farklılaşıyor ki, belki de "BES düzenlemelerinin çok da acelesi yok" da denilmiştir.
BES'ten çıkış özendirilmemeli
Yeni düzenlemelerin neleri kapsadığı konusunda çok şey yazılıp çizildi. Direkt vergi teşviki bunlardan en önemlisi. BES katılımcısına iki hesap açılacak, birinde birikim değerlenecek, diğerinde vergi teşvik toplanacak. Süren bittiğinde sistemdeysen her iki hesabındaki paranı alabileceksin. Burada BES şirketlerinin isteği sistemden çıkışın özendirilmemesi yani zorlaştırılması ve her katılımcının şirketine bir maliyeti var, bu nedenle şirket değiştirmenin de zorlaştırılması.
KOBİ'ler hedef
BES şirketleri, fonlarını uzun vadeli enstrümanlarda değerlendirmek istiyor. Altına yatırım yapma imkanı sağlayan kıymetli maden fonları gibi vatandaşın birikimini daha kârlı hale getirecek enstrümanlar için BES şirketleri oldukça istekliler. Yeni düzenlemelerle kurumsal katılımların artması için işveren katkısına da bir vergi avantajı olması gerektiğine vurgu yapılıyor. Vergi teşvikinin direkt yapılması sisteme olan ilgiyi artırmak için yeterli, ama burada büyük katılımların sağlanması için de özellikle Anadolu'daki büyük işletmelerin hatta KOBİ'lerin özendirilmesi gerekir.
Sokaktaki vatandaşın görüşü çok net. Vatandaş önce cebini düşünüyor. Sisteme güven birincil konu. Sonrasında da yüksek getiri geliyor. Henüz fonların getirileri katılımcıları memnun etmiş değil. BES yöneticileri bu konuda zamanla daha iyi yol alacaklarını ve katılımcılarına en yüksek getiriyi sağlamayı kendilerinin de çok istediklerini belirtiyorlar.
BES'e de bir "Kamu Spotu" gerekir
Geçtiğimiz hafta bir TV kanalı için röportaj verdiğimde, kameraman arkadaşıma verdiğim bilgiler sonrası kafasının karıştığına tanık oldum. Birikim ve vergi teşvikinin iki ayrı hesapta toplanacağını söylediğimde, "Ben eski şekilde ödeme makbuzumu muhasebeye verdiğimde vergi kesintisini aldığımı görüyordum. Şimdi ayrı hesap falan benim kafam karıştı, sonrasında o parayı almak için akla karayı seçtirirler bana" dedi. Neyse şu düzenlemeleri bir görelim, sonra değerlendirmeyi yapabiliriz. Bu arada bu düzenlemeden sonra hükümetimizden bir kamu spotu da BES için isteriz. Vatandaş o zaman sistemin güvenine, ülkenin yararına olduğuna kanaat getirir sanırım. Hükümetimiz bu sistemi ülke yararına görüyorsa tanıtım için de bir el vermesinde fayda var.