Sayın R. T. Erdoğan, geçen hafta sonu Güneşli'de Nuri Akın'ın yaptırdığı 212 İstanbul Power Outlet Alışveriş Merkezi'nin resmi açılışını yaptı.
Hürriyet gazetesinde "IMF farklı yere taşır. Biz kasaba devleti değiliz" başlığı ile yayınlanan habere göre, "Krizde hiçbir zaman felaket tellallığına prim vermediklerini savunan Başbakan, 2 yıldır Uluslararası Para Fonu (IMF) ile oturup konuştuklarını, masada 'şöyle şöyle olursa eyvallah, olmazsa yok' dediklerini anlattı.
Erdoğan, "Bu demek değil ki IMF ile anlaşmayacağız. Biz zaten IMF'nin ortaklarındanız. Yani IMF ile münasebetleriniz sizi uluslararası camiada çok daha farklı yerlere taşır. Biz kasaba devleti değiliz. Yüzyıllarca geçmişi olan, imparatorluklar kurmuş-geçirmiş dünya devletiyiz" diye konuştu.
Başbakanın bu konuşmasına göre 2 yıldır bir anlaşmaya varılamamasına rağmen, müzakereler devam edecek ve bir anlaşma imzalanacak.
Buna karşın, başbakanın konuşmasından 2 gün önce Davos'ta HaberTürk'ün Bloomberg kanalına açıklama yapan IMF Başkanı Kahn, anlaşma ihtimalinin gündemden kalkmış olduğunun işaretlerini verdi. "Ya bir program içine gireceğiz, ya da madde 4'ün normal işleyişini uygulayacağız" dedi.
Konuşmasını "IMF Kaynakları elinizde olursa o zaman daha düşük faizlerle borçlanabilirsiniz. Ya hemfikir oluruz ya da bizsiz yapabilirsiniz noktasına gelebiliriz" diye sürdürdü.
IMF'ye üye olan her ülke ana sözleşmesinin 4. Maddesi gereğince bu kuruluşun gözetimine girer. IMF bazı ülkeleri 12 ayda, bazılarını 18 ayda, bazılarını da 24 ayda bir periyodik olarak denetler, rapor yazar.
12 aylık denetime girenler büyük ya da dünya ekonomisinde ağırlığı olan ülkelerdir. Türkiye'de bu gruba dahildir. 18 ve 24 aylık denetimler ise küçük ülkeler için uygulanır.
Bu kuralın bir istisnası IMF ile anlaşma yapılan ülkelerdir. Devamlı denetlendikleri için 4. Madde denetimine gerek olmayabilir.
IMF Başkanı Kahn'ın Davos'taki açıklamalarını Merkez Bankası Eski Başkanlarından Gazi Erçel Haber Türk'de yorumladı. Gazi Erçel'e göre "İki yıla yaklaşan bir süredir Türkiye ile IMF arasında oynanan oyun sona erdi." IMF Başkanı, "Sizinle 4.Madde çerçevesinde ilişkilerimiz sürecek" mesajını verdi.
Bunun anlamı bu aşamada bir anlaşmanın gerçekleşmeyeceğinin açık ve seçik ilanıdır.
Erçel'e göre, "Yaşanılan son kriz sırasında IMF tüm ülkelere bugüne kadar gözlenmediği biçimde yumuşak davrandı. Hiçbir ülke hakkında olumsuz bir söylemi olmadı. Bozuk olan moralleri daha da bozmak istemedi.
Türkiye'de bundan yaralandı. Süresi biten anlaşmayı yenilememek için ayak diretti. Piyasaların siniri bozulduğu zaman ya da oynaklığı artınca "IMF ile anlaşma yapılıyor" havası verilerek durumu idare etti.
Bu oyun defalarca tekrarlandı. IMF de sesini çıkarmadı.
Oyunun son perdesinde başbakan vardı. Yılın son günlerinde her isteklerinin IMF tarafından kabul edildiğini ve anlaşmanın yapılmasının "güne, haftaya" kaldığını söyleyince piyasalar coştu.
Belki Washington ziyaretinin IMF üzerinde yaptığı baskı da düşünülerek söylenen bu sözler gerçekte oynanan oyunun sonunu getirdi.
Erçel diyor ki,"Türkiye ile süre giden müzakerelerin odak noktasını kamu maliyesinin oluşturduğunu bilmeyen yoktu. IMF Türkiye'nin 2011 yılındaki mali performansının bozulacağı düşüncesi ile önlem istedi.
Alınan önlemler yeterli görülmezken, önlemler sonrası atılan geri adımlar da görüş ayrılıklarını da fazlalaştırdı. IMF bu endişesini politik olarak da onaylatınca "Türkiye'nin bize gereksinimi yok" söylemine girip, 4. madde incelemesini ön plana çıkardı. Şimdi IMF heyeti 4. maddeye göre Türkiye'yi denetlemeye gelecek. Raporun hazırlanması, İcra Direktörleri Kurulu'nda görüşülmesi 3 ile 6 ay gibi bir süre alır.
Erçel bu değerlemeden sonra gene de kapının tam olarak kapanmadığına işaret ediyor. "Stand-by görüşmelerine tekrar dönülebilmesinin 'aradaki görüş ayrılıklarının' giderilmesine bağlı olduğunun altını çizelim. Ancak bu kez IMF'nin eli daha güçlü"diyor.
Her şeyden önce işin ciddiyeti kaçtı. Bu tabloda IMF ile anlaşmak Türkiye'ye ne getirir? Türkiye IMF'siz ayakta duramaz mı? Anlaşıldığı kadarı ile Başbakan, IMF'iz olamayacağı görüşünde olanlardan yana… Bir süre daha oldu-olacak beklentisi devam edecek gibi.