BDDK, 2009 yılı Finansal Piyasalar Raporu yayınlandı.
İmkanı olan bu raporu gözden geçirmelidir.
BDDK çalışanları çok güzel, bilgi verici bir rapor hazırlamışlar. Bu rapor BDDK'nın sisteme hakimiyetini ortaya koyuyor.
Raporun sonundaki olası riskler karşısında sistemin durumunun irdelendiği bölüm çok yararlı bir çalışmanın sonucu.
Şimdi gelelim raporun kamuoyunu en fazla ilgilendiren bölümlerine.
Bankalar bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre her dönem kârlarını yüzde 33 oranında artırmışlar.
Bu nasıl olmuş?
Önce bankaların kaynaklarındaki ve kaynakların değişimindeki durumu özetleyeyim:
- Bankaların en büyük kaynağı mevduat. Toplam kaynaktaki payı yüzde 60.9. Geçen yıla göre yüzde 15.2 oranında artmış.
-Bankaların toplam kaynaklarının yüzde 12.1'ini piyasalardan, bankalardan ve Merkez Banksı'ndan kullandıkları paralar oluşturuyor. Bu kaynaktaki artış yüzde 40.9 oranında.
Bankalar kaynaklarını nasıl kullanmış?
-Yatırımların yüzde 47.9'unu krediler oluşturuyor. Geçen yılın haziran ayına göre artış yüzde 7.4 oranında.
-Kullanımın yüzde 28.9'unu menkul değerler oluşturuyor. Artış yüzde 28.2 oranında.
- Bankalar kullanamadıkları paralarının yüzde 12.3'ünü başka bankalara Merkez Bankası'na veriyor. Bu tür kullanımdaki artış yüzde 40.9 oranında.
Bu genel tabloda acaba bankalar nasıl büyük kârlılığa ulaşıyor?
-Bankaların toplam faiz gelirleri 44.7 milyar TL. Faiz gelirleri geçen yılın 6'ncı ayına göre yüzde 12.5 oranında, bu yılın 3'üncü ayına göre yüzde 92 oranında artmış.
- Kredilerden alınan faiz 27.7 milyar TL., menkul değerlerden alınan 14.4 milyar TL.
- Bankaların toplam faiz giderleri ise 24.3 milyar TL.
- Mevduata verilen faizler 19.8 milyar TL. Geçen yıla göre yüzde 2.4 artış var.
Faiz gelir ve gideri arasındaki farka gelince:
- Net faiz geliri 20.4 milyar TL. Ve de geçen yıla göre yüzde 34.9 artış var.
Bankaların faiz gelirine ek olarak komisyon ve hizmet gelirleri var.
-Toplam faiz dışı gelirler (komisyon ve hizmet ücretleri) nerede ise net faiz gelirinin yarısına ulaşmış. 9.9 milyar TL olmuş.
Giderler, zararlar da hesaba giriyor. Sonuçta görülüyor ki , 2008 yılında bankaların net dönem kârı 8.2 milyar TL iken bu yıl yüzde 33 artmış ve 11.0 milyar TL olmuş.
Bankaların kâr etmesi sektör bakımından sağlık işaretidir.
Ancak bankalar reel sektör ile iş yapıyor. Kârları reel sektörden geliyor. Reel sektör hastalıklı iken bankaların sağlıklı olması çok iyi ama, reel sektör kan kaybederken bankaların güç kazanması nasıl yorumlanacak? Bu bankacılık sisteminin başarısı mıdır?
Tabii ki bankaları neden kâr ediyorsunuz diyerek azarlamaya itham etmeye imkan yoktur ama, bu işte bir çarpıklık olduğu görülüyor.