Yurtdışında bankaların kasası boş. Devletler bankaların kasasına para koyarak ekonomiye para akımını başlatmaya çalışıyor.
Bizim bankalarımızın kasası dolu. Ama bankalar ekonomiye para akıtmıyor.
Tersten başlayalım. Son günlerdeki gelişmeleri hatırlayalım.
- Bankaların kârlılıklarında büyük artış var. Bu nedenle bankaların hisse senetleri kapışılıyor.
- Hazine kağıtlarına büyük talep var. Bono ihalelerine 3 misli talep geliyor. Hazine kağıtlarına talebin fazlalığından, bono faizleri geriliyor.
- Sanayi üretim endeksi çok kötü çıktı. Geçen yılın aynı ayına göre üretimde yüzde 25 dolayında gerileme var.
- Sanayideki gerilemeye dayalı olarak Merkez Bankası'nın faiz indirimine devam etmesi bekleniyor.
- Odalar Birliği Başkanı, mevduat faizinin yüzde 12, kredi faizinin yüzde 24 olmasını eleştirdi.
- Reel sektör bankalardan kredi alamadığından yakınıyor.
Bankalarda hızlı bir mevduat artışı yok. Bankalar yurtdışından yeni kaynaklar bulamıyor. İyi de hangi para ille bono satın alıyor?
- Bonoya yönelen para reel sektöre kredi olarak verilmeyen paradır.
- Bankaların var olma nedeni topladıkları kaynakları ekonomiye,reel sektöre yönlendirmeleridir. Başka ülkelerde hükümetler işte bu nedenle banka kasaların doldurmaya çalıyor.
- Bonoya giden para acaba ekonomiye dönüyor mu? Hayır. Bonoya giden para ile hükümet vergi olarak toplayamadığı için para bulamadığı zorunlu harcamaları karşılıyor. Bunların başında memur maaşı geliyor.
- Açık anlatımıyla bankaların reel sektör yerine Hükümete bono karşılığı verdiği paralar üretime gidemiyor.
Bu gelişmelerden memnun olan var, olmayan var:
- Hazine açığını kapatmak için kolaylıkla ve ucuz faiz ile borçlanabildiği için mutlu.
- Bankalar reel sektöre kredi vererek risk üstlenecek yerde devlete para satabildikleri için mutlu.
- Mevduat sahipleri düşen faizler ve enflasyon karşısında reel faiz imkanını kaybettikleri için dertli.
- Reel sektör bankalardan destek alamadığı için üzgün.
Bu tabloyu hükümet iyi değerlendirmelidir. Acaba bu tablo ekonominin krizden çıkmasına yardım edecek bir tablo mudur?
Bu tablo iyi değerlendirilir ise, hükümet öncelikle "Kredi Garanti Fonu" sistemini kurarak işletmeye başlamanın önemini anlar.
Bu konuda gecikiliyor. Böyle bir fon oluşturulsa da işlemesi zaman alacaktır. Reel sektör ayakta duramaz hale geldikten sonraki destekler işe yaramayacaktır.