Bankacılık sektörünün toplam kredi stokunun yarıya yakınını; büyük bölümü İstanbul’a olmak üzere Marmara Bölgesi’ne açılmış krediler oluşturuyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, bankaların eylül sonu itibarıyla takipteki alacaklar da dahil 10 trilyon 871,9 milyar liraya ulaşan toplam kredi hacminin yüzde 46,1 oranındaki 5 trilyon 9,3 milyar liralık bölümü, ülke nüfusunun yüzde 31’inin yaşadığı Marmara Bölgesi’ne açılmış durumda. Kredi hacminde bu bölgeyi 2 trilyon 122 milyar lira ve yüzde 19,5 payla İç Anadolu, 1 trilyon 164,8 milyar lira ve yüzde 10,7 payla Ege, 1 trilyon 67,8 milyar lira ve yüzde 9,8 payla Akdeniz izliyor.
Eylül sonu kredi bakiyesi 590,2 milyar lira olan Güneydoğu’nun toplamdaki payı yüzde 5,4, Karadeniz bölgesinin payı da 545,2 milyar lira ile yüzde 5 düzeyinde. Kredi hacmi en düşük bölge ise 251,5 milyar lira ile Doğu Anadolu ve payı da sadece yüzde 2,3. Bu arada sektörün yurt dışına açtığı kredilerin bakiyesi de 121 milyar lira ile toplam stokun yüzde 1,1’ini oluşturuyor.
9 ayda 1,4 trilyonluk artış
Dokuz aylık kredi genişlemesine bakıldığında miktar bazında en fazla artışın net 1 trilyon 372,9 milyar lira ile Marmara bölgesi kredilerinde olduğu görülüyor. Net kredi artışında bu bölgeyi 582 milyar lira ile İç Anadolu, 357,5 milyarla Ege, 328,7 milyarla Akdeniz, 195,9 milyarla Güneydoğu, 189,4 milyarla Karadeniz izliyor. Doğu Anadolu bölgesinin kredi hacminde dokuz aydaki net artış ise sadece 81 milyar lira.
Bu dönemde kredilerde oransal bazda en hızlı artış ise yüzde 53,2 ile Karadeniz’de yaşandı. Bu bölgeyi yüzde 49,7 artışla Güneydoğu, yüzde 47,5’le Doğu Anadolu, yüzde 44,5’le Akdeniz, yüzde 44,3’le Ege izliyor. Dokuz ayda kredi hacmi en yavaş artan bölgeler ise yüzde 37,8 ile Marmara ve İç Anadolu. Yurt dışı kredilerde dokuz aydaki artış ise sadece yüzde 25,5’de kaldı.
Sektörün takipteki kredi alacaklarının toplam tutarı da dokuz ayda 5 milyar liraya yakın büyüyerek eylül sonunda 168,1 milyar lira oldu. Bu tutarın da 82 milyarını, Marmara bölgesine açılmış kredilerde takibe düşen kısım oluşturuyor.
Diğer bölgelerin takipteki kredi miktarı ise büyüklük sırasına göre İç Anadolu’da 21,3 milyar, Akdeniz’de 9,5 milyar, Ege’de 6,8 milyar, Güneydoğu’da 6,7 milyar, Karadeniz’de 3,2 milyar, Doğu Anadolu’da 2,1 milyar lira.Yurt içine açılmış toplam kredilerde yüzde 1,5 olan takibe düşme oranı, yurt dışı kredilerde ise yüzde 2,3 düzeyinde. Coğrafi bölgelere göre bu oran en yüksek yüzde 1,9’la Güneydoğu’da, en düşük ise yüzde 1’le Ege’de. Ancak bankaların varlık yönetim şirketlerine devrettiği batık kredi alacakları bu tutarlara dahil bulunmuyor.
Her 100 TL kredinin 37 TL’si İstanbul’a
Kredilerin bölgesel dağılımında Marmara’nın açık ara önde olması, Türkiye’de ekonomisi en büyük il olan İstanbul’dan kaynaklanıyor.
Ülke nüfusunun beşte birinin yaşadığı İstanbul, tüketici ve girişimci sayısı ve genel ekonomik faaliyet kapasitesi ile de orantılı olarak bankacılık sektörünce kullandırılan toplam kredi hacminde tek başına yüzde 36,9 pay alıyor. Eylül sonu itibarıyla toplam kredi stokunun 4 trilyon 7,3 milyar lirasını bu ile açılmış krediler oluşturuyor.
Marmara bölgesine açılmış kredilerin yüzde 80’inin İstanbul’a kullandırıldığı görülüyor. İstanbul’u 1 trilyon 511,5 milyar lira ve yüzde 13,9 payla Ankara izliyor. Bu da İç Anadolu’ya açılmış kredilerin yüzde 71,2’si. Üçüncü İzmir 561,9 milyar lira ile toplam hacimde yüzde 5,2, Ege bölgesine ait tutarda ise yüzde 48,2 pay alıyor. Üç ilin toplam kredi hacmindeki payı yüzde 56’ya ulaşıyor.
Daha sonra kredi hacminde yüzde 3,6 payla Antalya, yüzde 3 payla Bursa, yüzde 2,9 payla Gaziantep, yüzde 2,4 payla Kocaeli, yüzde 2 payla Adana, yüzde 1,9’la Konya ve yüzde 1,6 payla Denizli geliyor. İlk on ilin toplam kredi bakiyesi 7 trilyon 983,4 milyar liraya, bunun toplamdaki payı da yüzde 73,4’e ulaşıyor. Kalan 71 ile kullandırılmış kredilerin toplam bakiyesi ise 2 trilyon 767,4 milyar lira ile toplam hacmin yüzde 25,5’ini oluşturuyor. Takipteki kredide de 69,4 milyar lira ile 81 il içinde İstanbul başı çekiyor. Ankara 23,3 milyarla ikinci sırada, daha sonra 8 milyarla Konya, 5,5 milyarla Gaziantep, 5,4 milyarla İzmir geliyor.