Bu bayramda çok kişi kurban kesmek yerine, kurban paralarını bir hayır kurumuna bağışladı.
Bayram öncesi çok sayıda hayır kurumu, gazete ilanları vererek, el ilanları dağıtarak veya temsilcileri aracılığıyla yardımları kendilerine çekme çabası gösterdi.
Şimdi bu kurumların hepsinin bir sorumluluğu var. Öncelikle ne kadar yardım topladıklarını açıklamaları, sonra bu yardımları nasıl değerlendireceklerini hayır sahiplerine duyurmaları gerekiyor.
Bu yetmez. Yardım toplayan bu tür kuruluşların her yıl sonu yıllık gelir-gider hesaplarını ilan etmeleri sağlanmalıdır. Bu önce "moral/vicdani" bir sorumluluktur ama, bunun da ötesinde "kanun" ile zorunlu hale getirilmesi, yardım toplamanın izne bağlanması, yardım toplayanların denetlenmesi beklenir.
Eskiden insanlar imkânları ölçüsünde yakınlarına, çevrelerindekilere doğrudan yardım yapardı. Yardımın kime gittiği ve ne işe yaradığı görünebilir, izlenebilirdi.
Bağışta aracı kullanıldığında bu izleme yapılamıyor. Aracı kuruluşun bağışı nasıl değerlendirdiği bilinemiyor.
Türkiye'de öne çıkan sosyal amaçlı vakıflar var. Bunların bir bölümü kamu destekli vakıflar.
Bu vakıfların bazıları kamu gücü ile kamu hizmetinden yararlananlardan zorunlu katkı payı topluyor.
Bazıları bağış toplamada belli ayrıcalıklardan yararlanıyor.
Fakat dikkat edilir ise genelde bağış toplayanlarda şeffaflık yok.
Bu bayram sonrası bayramda bağış toplayan tüm kuruluşlar halka hesap vermelidir? Kurban Bayramı'nda ne topladılar? Topladıkları bağışları nasıl değerlendirecekler? Ne kadarı bağış alan kuruluşların idari veya personel giderlerine harcanıyor?
Bu konularda bağış alan kuruluşların sorumluluğu var ama, bağış toplanmasına izin veren kamu kuruluşları da sorumlu. Kamu kuruluşları bu şeffaflığın yerine getirilmesini sağlamak zorunda.