Arjantin'i borç çıkmazından kurtaran Kirchner öldü

Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

Arjantin'de borçları yapılandırarak ekonominin önünü açan  eski cumhurbaşkanı Nestor Carlos Kirchner (1950-2010) kalp rahatsızlığı nedeniyle geçen hafta öldü.

Kirchner , borç ödemede kitlenen bir ekonomiyi çıkmazdan  nasıl kurtulabileceğini sergileyen bir devlet adamı olarak tarihe geçti.

Arjantin 1949 yılında ekonomik krize girdi.  Peron ABD'den borç  aldı Borç karşılığı  Arjantin'lilere ait  şirketler  ,madenler  Amerikalılara satıldı. Arjantin devamlı borç ve devalüasyon tuzağına düştü.

 Peron iktidarı 1955'de bir darbeyle sona erdi.. Peron 1973'te yeniden devlet başkanı oldu. Dış politikada sosyalist devletlere kapıları açtı.ABD'nin Küba'ya uyguladığı ambargoyu deldi. Peron'un bu politikaları ABD'nin çıkarına ters düşüyordu. 1976'da Amerika'nın desteğiyle sağcı generaller iktidara el koydu.Askeri rejim  halkı ezdi.

1989 seçimlerini "Peronist'" politikaları uygulayacağını iddia eden  Carlos Menem kazandı. İktidarı döneminde yabancı sermayeye kapıları açtı. Özelleştirmeler sonucu Arjantin ekonomisi yabancı sermayenin hakimiyetine girdi.Yolsuzluklar ve işsizlik tırmanışa geçti.

IMF desteği ile ülkeyi borçtan kurtarmayı hedefleyen  her program daha fazla borçlanmayı getirdi.. Borçları ödemek arayışında  İğneden ipliğe  Kamu kuruluşları -KİT'ler- ve kamuya ait arazi ve binalar her şey satıldı. 1991'lerde çıldıran enflasyon nedeniytle   milli para biriminin dolara endekslendi. beraberinde getirmişti. İşsizlik, Pahalılık ve alım gücünün  düşmesi nedeniyle halk perişan oldu.

1999 Ocak ayında zorunlu olarak devalüasyon yapıldı, Mart 2000'de IMF ile yeni bir stand-by anlaşması imzalanarak yeni "istikrar paketi" uygulamaya konuldu.

Her IMF paketi Arjantin'in borçlarını biraz  daha artırıyordu. Ülke ekonomisinin hemen tamamını yabancı sermaye kontrol ettiğinden  devlet borç yükünün altından kalkamıyordu.

2003 Yılında Kirchner 54'üncü  cumhurbaşkanı olarak  iktidara geldi 2007  Yılına kadar iktidarda kaldı.  İktidara geldiğinde ülkenin  kamu  borçları  milli gelirinin yüzde 76'sı dolayında idi.

 Alacaklılar , yüzde 40 faiz ödenmesi halinde Arjantin borçlarının yeniden yapılandırılabileceğini söylüyordu.

Yüzde 40 faiz ile borçları yeniden yapılandırmak daha büyük ve ödenemeyecek yük altına girmek demekti.

Kirchner  IMF'e ve diğer alacaklara  Arjantin'in borçlarını  ödeyemeyeceğini bildirdi. Bu bir ülkenin iflas etmesi anlamına geliyordu.

Kischer ,IMF ile ilişkiyi kesti.Alacaklılarla çetin pazarlığa girdi. Borçların 2/3'ünü sildirdi. Alacaklılar uzun vadede  alacaklarının 1/3  'üne razı oldu.

Kirchner içeride  bankalardaki döviz mevduat hesaplarına da el koydu. Dövizler düşük kurdan milli paraya çevrildi.Ödeme uzun vadeye yayıldı.

Daha sonra  Arjantin IMF borcunu da kapattı.

Şimdilerde Arjantin'de cumhurbaşkanlığı koltuğunda  Kischner'in eşi oturuyor.Arjantin'in  nufusu 41 milyon,milli geliri 310 milyar dolar. Kişi başı milli gelir 7.500 dolar.İhracatı 55 milyar dolar. İthalatı 38 milyar dolar. Cari fazlası var. Enflasyon yüzde yüzde 10 dolayında İşsizlik oranı yüzde 8.7 olarak açıklanıyor.

Tüm yazılarını göster