Şubat ayında ihracat ve ithalatı neredeyse eşitledik. 8 milyar 398 milyon dolarlık ithalata karşılık 8 milyar 317 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdik. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 99'a ulaştı. İhracatı biraz daha artırabilseydik, dış ticarette fazla verme noktasına bile gelecektik.
İlk bakışta çok olumlu bir tablo var ortada. Yıllardan beri yakındığımız sorunu yok ediyor gibiyiz sanki. Dış ticaret açığımız neredeyse sıfırlanacak, bu sayede cari açık gibi bir sorunumuz da kalmayacak, böyle giderse 2009'da cari fazla bile verebileceğiz.
Ambalaj güzel görünüyor, ama kutuyu açtığımızda acaba karşımıza ne çıkacak?
Sanırsınız ki Türkiye değerli maden ihracatçısı bir ülke. Bu değerli maden de altın. Geçen yıldan beri yoğun bir şekilde altın ihraç ediyoruz. 2001 yılına gelinceye kadar altın ihracatımız hiç yoktu. 2005'te yıllık bazda 100 milyon doları, 2008'de ise milyar doları aştık. Geçen yılki altın ihracatımız 3.6 milyar doları buldu.
Altın ihraç ediyorduk etmesine ama, ithalatımız daha fazlaydı. İthalat rekorunu 5.3 milyar dolarla 2007'de kırmıştık, geçen yılki ithalat da 5 milyar dolara dayanmıştı.
Bu yıl ise tablo tersine döndü, ithalat neredeyse sıfırlandı, ihracat ise şaha kalktı. Ocak ayında 957 milyon dolarlık altın ihraç ettik, ithalat ise yalnızca 14 milyon dolar oldu. Şubat rakamlarını henüz kesin olarak bilmiyoruz. Ancak, altının da içinde bulunduğu dış ticaretteki 71'inci fasılda gerçekleşen rakamlardan yola çıkılarak bir hesap yaparsak, şubattaki altın ihracatının 1.5 milyar doları bulduğunu kolaylıkla söyleyebiliriz. Bu, bir rekora işaret ediyor. İki aylık altın ihracatı da böylece 2.5 milyar dolara dayanıyor. İthalat ise ocakta olduğu gibi şubatta da çok düşük gerçekleşti. Şubat ayında yaklaşık 30 milyon dolarlık altın ithal edildiği gözleniyor.
Altın ihracatı ağırlıklı olarak İsviçre'ye yapılıyor. Bu yüzden İsviçre en çok ihracat gerçekleştirilen ülkeler sıralamasında birinciliği Almanya'dan almış durumda. Şubat ayındaki ihracatın yüzde 15 oranında 1.2 milyar doları, iki aydaki ihracatın da yüzde 13 oranındaki 2 milyar doları İsviçre'ye yapıldı.
Peki, altın madenimiz olmadığına, yepyeni maden sahaları da keşfetmediğimize göre ihraç ettiğimiz bu altını nereden buluyoruz? Aslında bir madenimiz var, "yastık altı" dediğimiz çok iyi bir madene sahibiz ve burada milyarlarca dolarlık altın yatıyor. İşte bir yandan fiyatların satışı cazip hale getirmesi, bir yandan da geçim sıkıntısı, elinde altın bulunduranları satışa yönlendiriyor ve bu madeni, bu rezervi kullanmayı zorunlu hale getiriyor. Vatandaşın sattığı altınlar da eritilip külçe altına dönüştürülerek ihraç ediliyor.
Başa dönersek… İhracat da, ithalat da geçen yılın çok altında seyrediyor. Ancak, ihracattaki performans kaybı, ithalattan daha düşük, yani ihracatta durum daha az kötü. Bunu ister altın, ister başka bir malın ön plana çıkması sağlıyor olsun, önemli olan sonuç.
İthalat yarı yarıya azalmış durumda. İthalatın içinde bulunduğu durum, düz mantıkla bakınca daha az döviz harcıyor olmamız açısından hayırlı bir durum gibi değerlendirilebilir. Ancak şunu unutmamak gerekir ki, bu kadar ithalatla da büyüme ancak negatif olur. Hem zaten bu yıl büyüyeceğimizi bekleyen kimse yok ya. Büyümenin pozitif olarak kayıtlarda durduğu tek yer, 2009 programının yayımlandığı 30 Ekim 2008 tarihli mükerrer Resmi Gazete.
Altın Dış Ticareti (Milyon Dolar)
İhracat İthalat
2001 26 989
2002 53 1.408
2003 76 2.598
2004 91 3.498
2005 132 3.886
2006 637 3.982
2007 972 5.326
2008 3.626 4.991
2008 Ocak 967 519
2008 Şubat 761 397
2009 Ocak 957 14
2009 Şubat 1500(T) 30(T)
(T) Tahmin