Üç büyük partinin adaylarının mesleklere göre dağılımının 2002’den itibaren seyrini incelediğimizde çarpıcı sonuçlar ortaya çıkıyor. En göze çarpan gelişmelerden birisi AKP’nin iş dünyasından gelen aday sayısında keskin bir düşüş olurken, kamudan gelen memur ve bürokrat aday sayısının artması oldu.
2007 ile karşılaştırıldığında AKP’nin iş adamı, esnaf, tüccar, turizmci, bankacı ve finansçı, emekli, işçi ve emekçi adaylarının sayısı azalırken, bürokrat, işletme yöneticisi, hukukçu ve serbest meslek mensubu adaylarının sayısı arttı. 2002 yılında AKP’nin 550 adayının 71’i iş adamı ve iş kadınlarından oluşuyordu. 2015 seçiminde mesleğini işadamı veya sanayici olarak bildiren aday sayısı, çok büyük bir fire vererek 6’ya düştü. 2002’de AKP’nin 14 esnaf ve zenaatkar, 19 tüccar, 7 turizmci, 4 bankacı ve finansçı milletvekili adayı bulunuyordu. 2015 seçimlerinde bu kesimlerden bir tek aday bile AKP safl arında yer almıyor. Teknik eleman, büro ve hastane çalışanı veya işçi olarak çalışanlarla sendikacılardan oluşan emek kesiminin, 2002’de AKP adayları arasında 7 kişilik bir yer bulurken, 2015’te bu rakam sadece 2 oldu.
Buna karşın AKP adayları arasında memur, asker, bürokrat ve kamu yöneticilerinin sayısı 2002’ye göre yüzde 100’den fazla artarak 18’den 38’e çıktı. AKP adayları arasında yerini en fazla artıran kesim avukat, savcı ve hakimlerden oluşan hukukçular oldu. 2002’de 60 olan AKP’li hukukçu aday sayısı 2015’te 111’e çıktı. AKP’nin öğretmen adaylarının sayısı da 2007’ye göre yaklaşık yarı yarıya artarak 65’ten 93’e çıktı. Öğretmenlerin önemli bölümünün kamuda çalıştığını dikkate alırsak, AKP’nin memur aday sayısındaki artış daha da büyüyor. 2002 seçimlerinde sadece 3 kişilik bir yer bulabilen serbest meslek mensubu aday sayısı ise 2015’te çok hızlı bir artışla 45’e çıktı.
AKP’de iş adamı aday sayısı keskin bir düşüş yaşanırken, özellikle 2015 seçimlerinde CHP ve MHP’deki iş adamı aday sayısında belirgin bir artış meydana geldi. Mesleğini iş adamı, iş kadını, sanayici veya müteahhit olarak bildiren CHP’li aday sayısı 2002’de 34 ile AKP’nin yarısından bile azdı.
2015’de CHP’nin iş adamı-kadını aday sayısı 2002’ye göre neredeyse ikiye katlanarak 59’a çıktı. MHP safl arındaki iş adamı-kadını aday sayısı da 2002’de 75 iken 20015’te 93’e yükseldi. 2015 seçimlerinde CHP’den aday olan iş adamı-kadını sayısı, AKP’nin neredeyse 10 katı. Karşılaştırma MHP ile yapılırsa uçurum daha da büyüyor. MHP’nin işadamı-kadını adaylarının sayısı, AKP’nin 15.5 katı.
CHP’nin memur ve bürokrat aday sayısı 2002’ye göre gerilerken, MHP’nin adaylarında nisbi bir artış oldu. Emek kesiminden gelen aday sayısı, AKP kadar olmasa da MHP ve CHP’de de 2002’ye göre geriledi.
Emekli aday sayısı 2002’ye göre AKP’de 21’den 3’e düşerken, MHP’de 26’den 31’e, CHP’de ise 30’dan 43’e çıktı.
Hukukçu sayısı, MHP ve CHP’de de belirgin bir şekilde artış gösterdi. CHP’deki hukukçu aday sayısı 2002’ye göre 79’dan 101’e, MHP’de ise 38’den 56’ya yükseldi.