Dijitalleşme ve sürdürülebilir mobilite taleplerinin artmasıyla beraber günlük hayatımızda kullandığımız cihazların çoğunda yer alan çip ve yarı iletkenlerin üretimi, son dönemlerde global güç dengelerinde en çok tartışılan konular arasında yer almaya başladı.
Çiplerin kullanım alanı, akıllı telefonlar dahil, çeşitli iletişim cihazlarında, telefonlarda, bilgisayarlarda, otomobillerde, oyun konsolları, güneş enerji sistemleri ve akıllı ev cihazlarının yanı sıra savunma sanayi, uzay ve havacılık için üretilen birçok parçada günden güne artıyor. Günümüzde, küresel yarı iletken kıtlığı devam ederken, nesnelerin interneti (IoT), 5G ve otomotiv, özellikle otomotiv endüstrisinin elektrifikasyonunda öne çıkıyor.
Artık çip tedarikçileri, her alandaki eksiklikleri yönetmek yerine, talebin zirve yaptığı yerlerde talebi karşılamak için doğru ürün karışımına sahip olduklarından emin olmak ve talebin düştüğü sektörlerdeki potansiyel çip fazlalığını önlemek için envanterlerini izliyor ve gözden geçiriyor.
Küresel çip kıtlığı devam ediyor mu?
COVID-19 salgını, işgücü zorlukları ve jeopolitik belirsizlikler dâhil olmak üzere uzun vadeli etkiler, küresel tedarik zincirinin her halkasını aşırı derecede kesintiye uğramaya devam ediyor. Başlangıçta tüm emtialar, pandeminin başlaması ve fabrikaların kapanmasıyla birlikte talebin hızla düştüğünü gördü.
Salgının ilk şokları yatıştıktan sonra gördüğümüz devasa tüketici harcamaları, küresel ekonomide V şeklinde bir toparlanma yaratarak yarı iletkenlere olağanüstü bir ihtiyaç doğurdu. Küresel yarı iletken üretim kapasitesinin %28'ini kontrol eden dünyanın en büyük çip üreticisi ve diğer büyük üreticiler çip üretimini hızlandırmak için yeni fabrikaların inşasına milyarlarca dolar yatırım yaptı. Bu yeni tesisler devreye girmeye başladı ve açılışlar 2024 ve sonrasında artacak.
Uluslararası hükümetler de çip kapasitesini artırma çabasında
Pandemi ve 2023’te meydana gelen savaşlar yarı iletken üretiminde kullanılan hammaddelerin arzını sınırlamaya devam etti. Jeopolitik gelişmeler, yatırımlarda millileşme rüzgârı ve yeniden düzenleme yarı iletken yatırımını artırıyor. 2022 ABD CHIPS ve Bilim Yasası, 200 milyar dolara kadar özel yatırımla sonuçlandı. Almanya yakın zamanda kendi 20 milyar euroluk (21,5 milyar dolar) yarı iletken yatırım planını açıkladı.
Yeni ekosistem yatırımları artıyor
2021'den bu yana tahmini 500 milyar dolar değerinde çip üretim tesisinin inşaatına başlanırken, küresel otomobil üreticilerinin önümüzdeki on yıl boyunca elektrikli araç Ar-ge ve üretim kapasitesine 515 milyar dolar harcayacağı öngörülüyor.
Yarı iletkenlerin yatırımı artarken, işgücü talebi de artıyor. 2020 yılında dünya çapında teknoloji sektöründe tahminen 55 milyon kişi istihdam edilirken; bu rakamın, otomotiv endüstrisindeki sayının üç katından fazla olduğunu paylaşmak gerekiyor.
Yarı iletken sektöründe fiyat beklentileri
Bu zorluklara rağmen, teslimat süreleri istikrar kazanmaya ve hatta bazı durumlarda azalmaya başladı, Büyümeyi yavaşlatan ve piyasa taleplerini ayarlayan bu yeni dönem, yeni fiyat artış dalgaları da gördü. Hammaddeler, lojistik ve işçilik her zamankinden daha pahalı hale geldi. Buna karşılık, yarı iletken tedarikçileri, tedarik zincirini istikrara kavuşturmak için maliyetlerini müşterilerine yansıtmaya zorlanıyor.
Yine dünyanın en büyük üreticisi, 2024'te fiyatların %3 ila %6 arasında artırmasını bekliyor. Belirsizliklerinden darbe almış olan otomotiv, 5G, nesnelerin interneti ve akıllı telefonlar dahil olmak üzere çiplerin çok önemli olduğu alanlar daha fazla bilinmezliğe hazırlanıyor. Küresel çip kıtlığı artan teknolojik gelişmelerle beraber talep beklendiği gibi yüksek devam ederse, yarı iletken pazarının 2024'de de sıkı geçmesi bekleniyor.