Adana Zirai Üretim İşletmesi Tarımsal Yayım ve Hizmet İçi Eğitim Merkezi Müdürlüğü’nün, Çukurova Kalkınma Ajansı’ndan almış olduğu destekle hazırladığı “Adana İli Tarımsal Sulama Altyapısının Analizi, Sulamanın Sorunları ve Çözüm Önerileri” kitabını geçtiğimiz günlerde yayımlandı.
Dünyanın en önemli 3 ovasından biri kabul edilen Çukurova’da tarım arazisinin yüzde 64’ünün sulanabildiği ve verimin de yüzde 43’ü geçmediği belirtilen raporda, sulanan alanların büyük çoğunluğunun yüzey sulama ile bilinçsizce sulanması sonucu toprakta tuzluluk ve verimlilik başta olmak üzere bir çok soruna neden olduğuna dikkat çekilmekte.
Hazırlanan rapora göre, Türkiye genelinde sulamada kullanılan su 30 milyar mekreküp ve bunun da yüzde 6,4’ü Adana’da kullanılıyor. Avrupa ve Amerika’da yüzey sulama sistemlerinin verimliliği yüzde 70-80’lere kadar çıkarken Türkiye’deki verim yüzde 50’i geçmiyor. Üstelik Adana’da sulama sisteminin eskimesi nedeniyle de barajdan alınan suyun yüzde 40’ı tarlalara ulaşana kadar zayi olmakta. Adana’daki sulama kanallarının oldukça eskimiş olduğuna, bakım masraflarının her geçen gün arttığına dikkat çekilen raporda, her yıl bu masrafların yapılması yerine, sulama sisteminin, verimi yüzde 90-95’lere kadar çıkabilen kapalı basınçlı sulama sistemlerine dönüştürülmesi öneriliyor.
Raporun en önemli ayaklarından biri; suyun istenilen basıncı sağlaması için, elektrik santraline girmeden doğrudan basınçlı bir sisteme alınması. Bunun yaratacağı ek maliyetin ve elektrik üretim kaybının tarım üretimde yakalanacak ürün çeşitliliği ve verim artışıyla fazlasıyla kapatılacağı iddia ediliyor. Sadece Aşağı Seyhan Ovası’nda 4 bin 470 adet bağımsız pompaj ünitesi bulunduğu belirtilen raporun hazırlayıcıları, bunların tüketiciye elektrik tüketimi ve bakım masrafları olarak yıllık 10 milyon TL civarında bir yük getirdiği ve dönüşümle buna da gerek kalmayacağını vurgulanıyor.
Seyhan Ovası Sulamasının Toplu Sulama Basınç Sistemine Dönüştürülmesi projesinin maliyetinin 1 milyar 660 milyon TL civarında olacağı, sulama randımanının yüzde 43’lerden yüzde 90’lara çıkacağı, su kayıplarının ve verimsizliğin ortadan kalkması ile yüzde 47 su kazanımı sağlanacağı ifade ediliyor. Basınçlı sistemle birlikte bitkisel üretimde yüzde 30 artış olacağı, bunun da 1 milyar TL’lik bir artış anlamına geleceği, bu sisteme geçilmesiyle birlikte Adana’da bitkisel üretim değerinin 3.5 milyar TL’ye çıkacağı kaydedilen raporda projenin geri dönüşüm süresi ise 1,5 yıl olarak öngörülüyor. Sadece Seyhan Ovası’nda değil tüm Türkiye genelinde hem verim artışları, hem topraklarımızın ve sularımızın korunması için sulama sistemleri kapalı sistemlere geçirilmeli. Ancak bunu yaparken barajlar elektrik üretmesin demek yerine elektrik üretiminin ardından bunun yapılabilmesinin bir yolu bulunmalı.