Dr.Tunay Akoğlu, uzun yıllar DPT’de uzman olarak çalıştıktan sonra uluslararası kuruluşlarda görev aldı. Avrupa Birliği’nde olan biteni Brüksel’den izleme imkanına sahip oldu.
Gördüklerini, izlenimlerini sık sık yazıya döker. Avrupa Birliği içinde olan biteni özetleyen bir yazısını sayın okuyucularıma aktaracağım. Olayların içindeki bir uzman görüşü ile güzel bir durum değerlemesi yapmış.
Dr.Tunay Akoğlu diyor ki, Avrupa Birliği (AB)‘nin ekonomik, mali, sosyal ve politik krizleri arttıkça AB ülkeleri de belirli gruplara ayrılıp bölünmektedir.
Bu gruplaşmanın en açık görünümü Kuzey ve Güney AB alt bölgelerinin ortaya çıkması olarak belirtilebilir.
Gerçekten de AB’nin kuzey kısmında yer alan ülkeler ‘alacaklı’, güneyindekiler ise ‘borçlu’ ülkeler olarak tanımlanmaya başlanmıştır.
Bu iki alt-bölge arasındaki en önemli fark ve etki-tepki ilişkisi çeşitli sosyo-ekonomik ve mali açılardan göze çarpmaktadır.
Kuzey AB ülkelerinin elinde güney AB borçları kümeleşmiş durumdadır. Aynı kuzey ülkeleri bu alacaklarını Avrupa Merkez Bankası kanalı ile güney bankalarına aktarılan fonlar yolu ile geriye alma, hiç değilse garanti altına alma peşine düşmüşlerdir.
Kuzey AB’deki milli gelir artış oranları, işsizlik oranları ile prodüktivite ve rekabet gücü, sektörel ve tüketici güven endeksleri, vs. Güney AB’ye nazaran daha olumlu bir görünümdedir.
Bu nedenle Kuzey AB, kemerleri sıkma politikasını savunmakta devam etmektedir. Buna karşın Güney AB ülkeleri ise artık kalkınma ve gelişme politikalarına öncelik verilmesini istemektedir.
Politik düzeyde, kuzey AB güneye karşıt daha istikrarlı bir görünüm sergilemektedir. Hükümet değişmeleri daha seyrektir. Partiler arası rekabet ve husumet daha az serttir. Politik tartışma (débat politique: political debate) daha az haşindir.
AB bölünmesinin diğer bir özelliği, ortaya çıkan üç tür AB ülkeler grubudur. Gerçekten de pek çok sosyo-ekonomik göstergeler ve siyasal özellikler birinci, ikinci ve üçüncü sınıf AB ülkelerini belirlemektedir: Birinci sınıf (büyük) ülkeler olarak Almanya, İngiltere ve Fransa‘nın yanı sıra İtalya, İspanya, Benelüks, Avusturya, Baltık ülkeleri ikinci sınıf ülkeler sayılmaktadır. Üçüncü sınıf ülkeler grubu ise diğer güney, bazı orta ve doğu AB ülkelerinden oluşmaktadır.
Göçmenler konusu da kuzey ve güney AB arasında bölünmelere neden olmaktadır. Güney daha ılımlı ve ‘permisif’ göç politikaları izlerken, kuzey AB ülkeleri daha sıkı ve sınırlayıcı önlemler alma eğilimindedir.
AB bünyesindeki yürütme (executif), yasal (legislatif) ve yargı (judiciary) kurumları, kuvvetler ayırımı ilkesine göre tanımlanmadıkları ve bunlara tam anlamı ile uymadıkları için AB’nin siyasal boyutlu sorunlarına anlamlı çözümler getirmek zorlaşmaktadır.
Aslında, ulusal egemenliklerinden isteyerek ve bilinçli olarak feragat eden AB ülkeleri, AB çerçevesinde birleşmeye çalışırken, eşyanın tabiatına aykırı bir yaratık olan AB nedeni ile bölünmeye devam etmektedirler.