Bu yıl sona ererken döviz fiyatlarındaki tırmanış bizi büyük ölçüde etkiledi. Etkiliyor.
Eskiden döviz fiyatındaki değişini sadece dolardan izlerdik. Çünkü dolar ile diğer para birimleri arasındaki ilişki genelde sabit idi.
Şimdi Türk ekonomisinde yabancı para işlemleri dolar yanında euro ağırlıklı yürüyor.
İngiliz Lirası, İsviçre ve Japon parası da önemli ama dolar ve euro ilişkisi çok çok daha önemli.
Türk işadamı dolar kadar euro ile de işlem yapıyor. Türk şirketlerinin ve halkının euro birikimi var, euro borcu var.
AB'deki kriz sonunda ülke krizi olmaktan çıktı euro krizi oldu. Euro değer kaybetmeye başladı. Euronun değer kaybetmesi Türkiye'de euro yükümlüğü olanları belki sevindirir ama bizim ihracatımızda euronun payı büyük. İhracatçılar ve birikimleri euroya bağlı olanlar endişeli.
Küçük tasarruf sahiplerinin, halkın euronun değer kaybetmesi karşısında "eurodan çıkıp dolara dönelim mi?" telaşına kapıldıkları görülüyor.
İşte bu nedenle geçen hafta sonu AB liderlerinin zirvede aldıkları kararların, euronun değerini kısa sürede nasıl etkileyeceği önemli.
Bırakalım euronun uzun sürede ne olacağını? Çok kimsenin derdi euronun bugün dolar ve TL karşısındaki değerinin ne olacağı ve yılbaşına kadar bu değerin aşağıya mı, yukarıya mı gideceği.
İnsanlar bu tahmin yaparak ona göre pozisyon almak istiyor. Bu hafta kritik bir hafta. Piyasalar zirve kararlarını olumlu değerlendirir ise euronun değer kaybı durur.
İyi de, piyasalar zirveyi nasıl olumlu değerlendirecek? Çünkü zirveden hemen bu haftadan başlayarak uygulanacak kararlar çıkmadı ki… Zirve kararları, belli bir sürede hükümetlerin belli konularda mutabakata varmalarına dönük temenniler.
Zirvede verilen sözler tutulsa bile ülkelerin kısa sürede bütçe açıklarını milli gelirin yüzde 3'ünün altına çekmeleri mümkün değil.
AB'nin önde gelen ülkelerinin hepsi kısa sürede bütçe açıklarını küçültecek tedbirler uygulamaya kalksa AB'de ekonomi sarsıntı geçirir.
Önümüzdeki günlerde en önemli sorun, euronun yılbaşına kadarki dönemde ve de 2012 yılının tamamında değerinin ne olacağının belirsizliğidir.
Hele hele bizim için durum daha da güç. Önce genelde döviz fiyatının yukarıya veya aşağıya ne kadar hareket edeceğini tahmin etmemiz gerekiyor. Bundan sonra da dolar-euro ilişkisi hakkında tahminlerde bulunarak euronun değeri konusunda bir rakam bulmak zorunluluğu var.
AB pazarına ihracat yapan girişimcilerimiz bir yanda daralan pazar sorununu çözme arayışını sürdürürken öte yanda euronun değer kaybının yaratacağı sorunlarla boğuşmak durumunda.
Dolar-euro arasındaki ilişkinin bugünkü durumu, hiç olmaz ise yakın gelecekte euronun değerinin ne olabileceği konusunda fikir verebilecektir.