Avrupa Birliği Tarım Bakanları 14-15 Eylül tarihlerinde İsveç'te toplandı. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in de katıldığı toplantının ana gündem maddesi küresel ısınmaydı. Küresel ısınmanın tarım sektörüne etkileri ve alınması gereken önlemler tartışıldı. Önümüzdeki dönemde bu konuda çok daha kapsamlı çalışmalar yapılacağı anlaşılıyor. Küresel ısınma konusunda Avrupa Birliği kadar, Amerika Birleşik Devletleri'nin tutumu çok büyük önem taşıyor. Çünkü, kürsel ısınmaya neden olan sorunların kaynağında da AB ve ABD var. Bütün dünyayı yakından ilgilendiren bu gelişmeleri yakından izlemekte yarar var.
Türkiye'yi çok yakından ilgilendiren bir başka konu ise, Avrupa Birliği'nin Ortak Tarım Politikası konusundaki çalışmaları. AB, ortak tarım politikasında yeni bir yapılanmaya gidiyor. Birkaç yılda çok ciddi değişiklikler yaşanacak. 2013'ten itibaren yeni bir dönem başlayacak. Bu değişim, ortak tarım politikasına uyum çalışmalarını sürdüren Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Tarımla ilgili herkes bu çalışmaları yakından izlemeli.
Ortak Tarım Politikası çalışmalarını ve son gelişmeleri Avrupa Birliği Türkiye Daimi Temsilciliği'nde görevli Tarım Müşaviri Ömer Özel'in hazırladığı sunumdan özetleyerek paylaşıyoruz:
Avrupa Birliği'nin 2008 bütçesi 129 milyar Euro. Bu bütçenin yüzde 42.6'sı olan 55 milyar Euro tarım ve kırsal kalkınmaya harcandı. Tarım ve kırsal kalkınma bütçesinin 40,9 milyar Euro'su tarımsal harcamalar ve doğrudan ödemelere, 12.9 milyar Euro'su kırsal kalkınmaya, 0.9 milyarı balıkçılığa ve 0.3 milyarı ise çevre konularına ayrıldı.
Avrupa Birliği, 2013 yılından sonra ortak tarım politikasında, finansal kaynakların etkin kullanılması, çiftçilerin rekabet gücünün artırılması, küresel pazarda Avrupa Birliği'nin tarım sektörüne güçlü ve kalıcı bir temel oluşturulması, tüm üye ülkelerde eşit şartların sağlanması, mevzuatın basitleştirilmesi, yönetim yükü ve bürokrasinin azaltılması hedefi ile bir dizi önlem alıyor. Bu önlemlerden bazıları şöyle.
1- Süt üretim kotaları 2015'e kadar kademeli olarak kaldırılacak
2- Alan bazlı destekleme sistemine 2010 yerine 2013'te geçilecek.
3- Ekilebilir arazinin yüzde 10'nun üretim dışı tutulması kararı yürürlükten kaldırıldı.
4- Buğday, tereyağı gibi bazı ürünlerde müdahale alımları azaltılacak.
5- Biyoyakıt hammaddesi ürünlerine verilen prim desteği kaldırılacak.
6- Büyük işletmelere verilen desteklerin azaltılması sağlanacak.
Ömer Özel'in yaptığı çalışmada, Avrupa Birliği ortak tarım politikasına uyum çalışmaları çerçevesinde Türkiye tarımında da bazı ciddi değişimler yaşanacak. Bu değişimler satır başları ile şöyle:
-- Devletin tarıma yönelik destekleri ve müdahale alımları azalacak.
-- Tarımsal işletmeler, Avrupa Birliği standartlarında üretim ve kaliteyi yakalayacak biçimde yapılandırılması şart.
-- Üretimde verimlilik esas olacak. Verimsiz işletmelerin desteklenmesine ilişkin politikalar kısıtlanacak.
-- Pazarlama ve rekabet açısından üreticilerin örgütlenmesi gerekir.
-- Tarımın kayıt altına geçişi artacak.
-- Tarımdaki yüzde 26.4'lük nüfus daha da azalacak, kırsal yörelerde yeni gelir kaynakları bulunması gerekiyor.
Türkiye, bu zorlu süreçte uyum için çalışmalarını sürdürürken Avrupa Birliği Komisyonu'nundan da bir çok talep geliyor. Avrupa Birliği Komisyonu, öncelikle müktesebata uyumlu mevzuatın çıkarılmasını ve uygulanmasını istiyor. Bunun içinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın yeniden yapılandırılması, bazı temel konulardaki yasal düzenlemeler var. Ayrıca, sığır eti ve canlı büyükbaş hayvan ithalatının serbest bırakılması, Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü kararlarına uyumlu destekleme sistemine geçilmesi, tarımsal- gıda işletmelerinin sınıflandırılması, yurtiçinde hayvan hareketleri ve kesimlerinin takip edilmesi gibi pek çok talep var.
Avrupa Birliği ortak tarım politikasındaki değişim çabaları ve Türkiye'ye etkileri konusundaki çalışmaların özeti bu. Ömer Özel'in sunumuna www.tarimdunyasi.net <http://www.tarimdunyasi.net> adresinden ulaşabilirsiniz.