5084 sayılı Teşvik Yasası'nın süresi geçen yılın sonunda bitti. Bu yasanın amacı belli illerde yeni yatırımların yapılmasını, istihdamın artırılmasını teşvik etmek idi.
Değişik teşvik tedbirleri arasında en önemlileri, teşvik kapsamına giren yatırımlarda, 1) işçilere yapılan ödemelerde, vergi ve sosyal sigorta ödemelerinde, 2) enerji maliyetlerine getirilen indirimler idi.
Yasanın süresi bittiği için bu yasadan yararlanan işyerleri indirim imkanını kaybetti. Krizin etkisinin yoğunlaştığı günlerde indirim imkanının yok olması, maliyetler üzerine ek yük getirdi.
Gerçekçi olalım. Kriz sona erinceye kadar yeni yatırımların gündeme gelmesi çok zordur. Kriz döneminde üreticinin ana sorunu, 1) işçi ücretlerinin yükü 2) maliyetler üzerindeki yüklerdir.
5084 sayılı yasanın uzatılması, işverene yeni imkanlar getirmeyecektir. Fakat yeni yükler gelmesini önleyecektir. Bu sayede belki bazı işyerleri işçi çıkarmayı yavaşlatabilir. Üretimini sürdürebilir..
İşte bu nedenle "süre uzatıldı da ne oldu?" denilemez. Süre uzatılması iyi olmuştur.
Krizin yoğun hissedildiği şu günlerde işverenin 2 konuda desteğe ihtiyacı vardır: (1) Vergi ve sosyal güvenlik ödemelerinin ertelenmesi, (2) işçilik maliyetlerinin aşağıya çekilmesi.
Bu dönemde yeni yatırımlar gündeme gelemeyeceğinden başkaca yatırım teşviklerine gerek olamaz.
Bu dönemde söylenebilecek ve istenebilecek şudur: Neden 5084 sayılı yasa ile getirilen istihdam ve enerji teşvikleri 49 ildeki kuruluşlarla sınırlı tutuluyor. Kriz sona erinceye kadar bu teşviklerden tüm iller yararlandırılamaz mı?
Tekrarda yarar var: Kriz döneminde hedef işletmelerin ayakta kalması, işçi çıkarmalarının en aza indirilmesi, talebe bağlı olmakla beraber üretimin sürdürülebilmesidir..