Prof.Dr İhsan ERSAN - İ.Ü. İşletme Fakültesi Finans Anabilim Dalı Finans Yönetim
Döviz piyasalarında oynaklığın giderek arttığı dalgalı kur dünyasında kur tahmini son derece önemli ve zor bir alan haline gelmiştir.2018 yılında döviz (FX) piyasalarında beklentiler nelerdir? TL’nin ekonomik ve politik gelişimler doğrultusunda, bize özgü riskler de gözönüne alınınırsa kaderi ne olacaktır?
Önce büyük resme biraz yakından bakalım. Küresel ekonominin 2018'de %3.2 büyümesi beklenmekte. Gelişmiş ülkelerin %2.4 büyümeleri, bu oranın bizim de dahil olduğumuz gelişmekte olan ülkelerde ise yüzde 5'lere ulaşması umulmaktadır. Tarihsel olarak en uzun ikinci genişleme dönemini yaşayan Amerikan ekonomisine ilişkin gelişmeler olumlu. Son vergi yasasının büyümeye yüzde 0.25’lik bir katkı yapması söz konusu. İşsizlik oranının yüzde 3.7’ye kadar gerilemesi, çekirdek enflasyonun ise yüzde 2 bandına yakınsaması beklenmektedir. Bu da 2018'de FED’in en az 3 kez faiz arttırması ve S&P 500 endeksinin 2800 puana yükselmesi anlamına gelecektir.
Riskler
Küresel piyasalarda risklere gelince;nükleer savaş tehdidi,Trump’la birlikte gelen politik kaos,Brexit belirsizliği, Çin de çift haneli büyüme döneminin sonu, Almanya ve Fransa seçimleri, Kudüs'ün başkent ilanı ve de kaynayan Ortadoğu! Tüm bu gelişmelere karşın döviz piyasaları oldukça sakin seyretmekte, opsiyon işlemleri yakın gelecek için düşük volatiliteyi sinyallemekte ve 2018'de kurlarda önemli bir değişim beklenmemektedir.
Doların geri dönüşü
ABD ekonomisine ilişkin olumlu gelişmeler,özellikle son vergi yasasının büyüme ve enflasyon üzerindeki etkileri FED’in elini güçlendirmiştir. Euro alanında ise gelişmeler enflasyonun uzunca bir süre daha düşük kalacağı, Avrupa Merkez Bankası (ECB) genişlemeci para politikasına devam edeceği ve 2019 öncesi faiz artırımının zor olduğu yolundadır. Para politikalarından kaynaklanan bu farklılık doların yılın ilk yarısında euro karşısında bir miktar değer kazanacağına işaret etmektedir. Yıl sonu için ise tahminler EUR/USD de 1,22 ,USD/Y de 118 ve GBD/USD de 1.27 seviyeleridir.
Ya Türk Lirası!
Geçtiğimiz yıl benzer ülke piyasalarına yaklaşık 70 milyar dolarlık fon girişine ve de pek çok gelişen ülke parasının dolar karşısında değer kazanmasına karşılık TL ne yazık kaybedenler arasında yer almıştır! İlk kez 2013 yılında FED’in tahvil alımlarını azaltımı (Tapering) sonrası literatüre giren “Kırılgan Beşli”nin günümüze dek üç kez değişen bileşiminde değişmeyen tek ülke Türkiye olmuştur. Arjantin, Katar, Mısır ve Pakistan ile birlikte ülkemiz yeni kırılgan beşlinin müdavimi olmuştur!
Tartışmalı büyüme dışında nerdeyse hiçbir ekonomik verinin iyiye gitmediği,siyasal riskin giderek arttığı,dış dünya ile ilişkilerin kopma noktasına geldiği bir dönemde TL’nın geleceği konusunda umutlu olmak ne yazık ki kolay değildir! Özellikle FED’in faiz arttırımlarının hız kazanacağı gelecek yılın ikinci yarısı TL üzerinde baskıyı arttıracaktır. 2018 sonu için tahminler USD/TRY 4.20 ve EUR/TRY 4.80 dolayındadır.
Sonuç;
2018 yılında tüm risklere karşın döviz piyasalarında sakin bir seyir beklenmekte,kurlarda önemli bir değişim öngörülmemektedir. Son vergi yasası,büyüme ve enflasyon etkisi ile doların euroya karşı bir miktar değer kazanması öngörülebilir. TL’nin ise ekonomide yapısal reformlar tamamlanmadan ve de yatırım ortamı düzelmeden 2018'de de kırılgan beşliden kopması zor olacağa benzemektedir.
Son olarak dalgalı kur dünyasında kur tahmininin biraz da fal açmaya benzediğini söyleyelim.Bu konuda en çarpıcı örneklerden biri euronun uluslararası para sistemine katılımıdır. 2000 yılı başında büyük umutlarla 1.17 ile işleme açılan euronun yakın gelecekte doları tahtından edeceği ve yılı 1.30 -1.35 bandında kapatacağı nerdeyse tüm önde gelen tahmin kuruluşları tarafından öngörülmekteydi. Ne mi oldu? Euro dolar karşısında yılı 0.83 ile bitirdi. En yakın tahmin mi? Euromoney yarışmasında anımsadığım kadarıyla bir ev kadını ve üniversite öğrencisinden! İyi yıllar!