Birleşmiş Milletler Kuruluşları sürdürülebilirlik ile ilgili çalışmalarını Binyıl Kalkınma Hedefleri doğrultusunda 2000 yılından beri devam ettiriyor.
Bu süreçte küresel yoksulluk yüzde 20 oranında azaldı; hiçbir zaman olmadığından daha fazla çocuk ilkokula gidiyor; çocuk ölümlerinde çarpıcı bir azalma yaşandı; temiz suya ulaşım büyük oranda arttı.
Binyıl Kalkınma Hedeflerinin insanların hayatlarında sağladığı önemli değişime rağmen, önümüzde hala uzun bir yol var. Binyıl Kalkınma Hedefleri 2015 yılında süresini dolduruyor. 2015 sonrası Kalkınma Gündemi ise, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, yoksulluğun ve buna bağlı tüm sorunların ortadan kaldırılabilmesi için özel sektörün önemini ön plana çıkartıyor.
Bu kapsamda, 2015 Sonrası Kalkınma Gündemi Ulusal İstişareleri için Özel Sektör Katılımı ile ilgili Birleşmiş Milletler bünyesinde özel bir çalışma başlatıldı. Türkiye; çalışma yapılan ülkeler arasında yer alıyor. Amaç sürdürülebilirlik ile ilgili olarak özel sektörün görüşlerinin alınması, aktif diyaloğun başlatılması ve tüm bunların tasarlanacak 2015 Kalkınma Gündemi çalışmalarına aktarılması.
Herkesi kapsıyor
2015 Sonrası Kalkınma Gündemi, çok daha kapsayıcı bir yaklaşım sergiliyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’un inisiyatifi çerçevesinde, iş dünyası başta olmak üzere, akademi, sivil toplum kuruluşları da hedeflerin belirlenmesine ve çözümlerin oluşturulmasına katkı sağlıyor. Yani; ortak, geniş katılımlı bir diyaloğun hayata geçirilmesi hedefleniyor.
Bu süreçte Türkiye de çok önemli bir rol üstleniyor. Bunun nedeni, 2015 Sonrası Kalkınma Gündemi belirlenirken, Türkiye’nin “Özel Sektör ile Buluşma” konulu müzakereyi yürütmek üzere seçilmiş olması.
Türkiye’nin 2015 yılında G20 Başkanlığı’nı üstlenecek olması, G20 ve B20 süreçlerinde temel bulgular arasında bir köprü kurması ve bunlar arasında daha iyi bir etkileşim sağlaması açısından önemli bir fırsat sunuyor.
BM Genel Sekreteri’nin “Özel Sektörle Ortaklaşa Çalışma” üzerine başlattığı açık müzakereler sürecini, UNIDO Türkiye (Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı Türkiye) ve Global Compact Türkiye (BM Küresel İlkeler Sözleşmesi Türkiye Ulusal Ağı) sahipleniyor.
Ulusal istişarelerin amacı; bir yandan işletmelerin küresel sürdürülebilirliğe en iyi şekilde nasıl katkıda bulunabileceklerine, diğer yandan gelecekteki sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin faaliyet alanının nasıl belirleneceğine dair bir diyaloğu hayata geçirmek.
Bu kapsamda hazırlanan raporun detaylarını dinlemek için Ar-Ge Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı ve Global Compact Türkiye Başkanı Dr. Yılmaz Argüden, UNIDO Türkiye Temsilcisi ve Bölgesel İşbirliği Merkezi Direktörü Süleyman Yılmaz ve UNIDO Program Koordinatörü Damla Taşkın ile bir araya geldik.
Hepimiz aynı gemideyiz
Dr. Argüden, “Birleşmiş Milletler Kalkınma Hedefleri devletler ve BM tarafından tek taraflı benimsendi. Oysa hepimiz aynı gemideyiz. İş dünyası, sivil toplum, sendikalar ve üniversitelerin de bu süreci benimsemesi gerekir. Bu kez geniş katılımlı istişareler yapıldı. UNIDO ve Global Compact olarak bu süreci biz yönettik. Kamu sektörü, bankalar, KOBİ’ler, sivil toplum kuruluşları dahil olmak üzere herkesi dinledik, farklı çalışma grupları oluşturduk” yorumlarında bulunuyor.
Türkiye öncelikli olarak iki konu üzerine odaklanıyor: İyi yönetişim, cinsiyet, eşitsizlikler, gençlik ve eğitim konularını içeren “Ortaklıkların Geliştirilmesi” ve “KOBİ Katılımı Yapısının Yerelleştirilmesi.” Bu konularda gerçekleşen ulusal müzakereler bir raporda toplanmış. Öne çıkan mesajlar ise şöyle:
1. 2015 Sonrası Kalkınma Gündemi ve sürdürülebilirlik hakkında farkındalık sağlamak.
2. Kurumlara duyulan güven ortamının artması için iyi yönetişimin teşvik edilmesi.
3. Gençleri 2015 Sonrası Kalkınma Gündemine entegre etmek ve nitelikli eğitim ve beceri geliştirme yoluyla istihdam olanakları yaratmak
4. Kadınların iş gücüne katılımını artırmak için daha iyi istihdam olanakları oluşturmak
5. KOBİ’lerin piyasalara, finansmana ve becerilere erişimi yoluyla entegrasyonlarını teşvik etmek
6. Doğal teşvikler ve belirli sektörlere odaklanarak yenilikçi stratejler aracılığıyla ortaklıklar geliştirmek. Teşvik mekanizmalarının sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile uyumlu hale getirilmesi.
UNIDO ve Global Compact
Sürecin UNIDO ve Global Compact tarafından yönetilmesi çok önemli.
UNIDO, sürdürülebilir sınai kalkınma alanında BM kapsamındaki tek teşkilat konumunda. UNIDO Türkiye Temsilcisi Süleyman Yılmaz’ın dediği gibi, “Sürdürülebilir kalkınmada sanayileşme çok önemli bir rol üstleniyor.”
Vizyonu, “Sürdürülebilir ve kapsamlı küresel ekonomi” olan BM Global Compact ise özel sektör işletmelerini, evrensel olarak kabul görmüş bildirgelere dayanan 10 temel ilkeye uymaya ve BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri başta olmak üzere daha geniş kapsamlı kalkınma hedeflerine yönelik faaliyetlerini desteklemeye çağıran bir yapı. Global Compact Türkiye bugün 303 imzalayıcı üyesi ile Avrupa’nın en büyük beşinci; dünyanın ise en büyük 11. ağı konumunda. Türkiye’nin en büyük 20 şirketinin 15’i Global Compact’ı imzalayan şirketler arasında yer alıyor.